Biologia - skład chemiczny komórki

BIAŁKA:
Białka składają się z C,H,O,N.S,P.Poddają się denaturacji(wys.temp.,alkohole,kwasy),koagulacji(zol-żel)i peptyzacji(żel-zol).
Podział:1.Proste(porteiny):rozp.w wodzie(steroproteiny)-albuminy,globuliny,histony;nierozp.w wodzie(skleroproteiny)-kolagen,elastyna,keratyna,aktyna,miozyna.2.Złożone(proteidy):
metaloproteidy-ferodoksyna;chromoproteidy-hemoglobina,mioglobina;lipoproteidy;glikoproteidy.
Struktura przestrzenna:Irzędowa-określa sekwencję aminokw.w biału;IIrzędowa-przestrzenny układ struktury Irzędowej(alfa-helix,beta-harmonijka);IIIrzędowa-wyższy stopień konfiguracji przestrzennej.
Funkcje:bł.kom.-bł.białkowo-lipidowa;rola budulcowa;budują enzymy(katalizatory);są składnikiem cytoplazmy;funkcja transportowa-w bł.kom.znajdują się białka receptorowe;budują hormony(funkcja regulacyjna);funkcja odpornościowa-globuliny budują elementy morfotyczne(limfocyty,leukocyty,erytrocyty);funkcja lokomotoryczna-białka takie jak miozyna i aktyna biorą udział w skurczu mięśni poprz.prążk.
Budowa:Zbudowane są z podst.jednostek strukturalnych-aminokwasów.Białko musi być zbudowane z co najmniej 100aminokw.Aminokw.różnią się resztą?.Białko może być zbudowane z 20 różnych aminokw.1.Aminokwasy egzogenne-Lizyna,Metionina,Leucyna,Izoleucyna,Histydyna,Fenyloalanina,Treoina,Tryptofan,Walina. 2.Aminokwasy endogenne-Alanina,Glicyna,Aspargina,Glutamina,Seryna,Cysteina,Prolina,Hydroksyprolina,Arginina
Tyrozyna.
WĘGLOWODANY:
1.C.Proste:a)triozyC3-aldehyd glicerynowyC3H6O3b)pentozyC5-ryboza,deoksyrybozaC5H10O5c)heksozyC6-glukoza,galaktoza,
fruktozaC6H12O62.Dwucukry:a)
sacharoza=glukoza fruktozab)laktoza=glukoza galaktozac)maltoza=glukoza glukoza3.Wielocukry:skrobia,glikogen,
celuloza,pektyna,chityna,heparyna.
Funkcje:a)podst.źródło en.(gł.c.proste-glukoza)b)składnik odżywczy(laktoza,skrobia)c)funkcja zapasowa(człowiek-glikogen,rośl.-skrobia)d)funkcja budulcowa(celuloza,pektyna-śc.kom.,chityna-szkielet zewn.)W dwucukrach i wielocukrach c.proste połączone są wiązaniem glikozydowym.
TŁUSZCZE:
1.Proste:a)właściwe(estry wyższych kw.tł.i glicerolu)b)woski(estry wyższych kw.tł.i alkoholi jednowodorotl.)2.Złożone
Funkcje:a)mat.zapasowyb)termoizolatory u zwierzątc)podst.składnik budulcowy błon kom.-fosfolipidy,glikolipidyd)mat.energetycznye)źródło wody metabolicznej
KW.NUKLEINOWE:
DNA-deoksyrybonukleinowy
Budowa nukleotydu:a)cukier 5C-deoksyrybozab)zasada azot.(puryny-adenina,guanina;pirymidyny-tymina,cytozyna)c)reszta kw.fosforowego
Budowa cz.:2 łańcuchy polinukleotydowe,kolejność nukleotydów w pojedynczym łańcuchu dowolna,poszczególne nukleotydy połączone wiązaniem fosfodiestrowym,2 łańcuchy są względem siebie komplementarne,położone są antyrównolegle-naprzeciw końca 5? jednego znajduje się koniec 3? drugiego.
Występowanie:tylko w jądrze kom.,w kom.prokariotycznej występuje w postaci genoforu,poza jądrem kom.w kom.eukariotycznych występuje w mitochondrium(mitochondrialny),chloroplastach(cholroplastowy)
Funkcja:zawiera kod genetyczny-informacje o sekwencji aminokw.w białkach.
RNA-rybonukleinowy
Budowa nukleotydu:a)cukier 5C-rybozab)zasada azot.(puryny-adenina,guanina;pirymidyny-uracyl,cytozyna)
Budowa cz.:pojedynczy łańcuch polinukleotydowy,występują pewne łańcuchy podwójne położone komplementarnie do siebie.
Rodzaje:a)mRNA(matrycowy)-powstaje w wyniku transkrypcjib)rRNA(rybosomalny)-buduje rybosomyc)tRNA(transportowy)-tansportuje aminokw.do rybosomów.
WITAMINY:
A-prawidłowy stan skóry,wzrost org./choroby skórne,śluzówek,kurza ślepota/tran,wątroba,jaja,mleko,marchew,pomidor
D-prawidłowy rozwój kości,wpływa na gospodarkę wapniową/krzywica(dzieci)/tran,mleko,wątroba,jaja,drożdze
E-prawidłowy przebieg rozmnażania i ciąży,hamuje utl.lipidów(fosfolipidów)/obniżenie płodności,nieprawidłowy rozwój ciąży,osłabienie mięśni/oleje rośl.,kiełki pszenicy,wątroba,ryby
K-krzepnięcie krwi/osłabienie krzepliwości krwi,podatność na krwotoki/szpinak,wątroba.kapusta
C-wzmacnia odpornośc org.,warunkuje utl.biol.,jest aktywatorem enzymów/obniżenie odporności,nieprawidłowe zrastanie się kości,trudne gojenie się ran,szkorbut/cytrusy,kapusta kiszona,porzeczki
B1tiamina-regukuje przemiany węglowod.,tł.,jest elementem enzymów utl.aminokw.i węglowod./choroby ukł.nerwowego(beri-beri),zaburzenia metabolizmu/marchew,jabłka,zborza,wątroba,drożdze
B2ryboflowina-składnik enzymów oddechowych,odporność org./choroby oczu,zapalenie skóry,pękanie kącików ust,znaczny niedobór-obniżenie sprawności umysłowej/wątroba,jaja,mleko,sery,warzywa
PPniozyna-składnik enzymów oddechowych,utl.biol./choroby skóry,uczucie zmęcznenia,zaburzenia pamięci,depresja/wątroba,sery,drożdze,otręby pszenne,mleko
B6-składnik enzymów regulujących przemianę aminokw./choroby skóry,łojotok,epilepsja,anemia/wątroba,fasola,kiełki pszenicy,jaja,banany
B11kw.foliowy-składnik enzymów uczestniczących w biosyntezie nukleotydów w cz.DNA/zakłócenie procesu powstawania erytrocytów-anemia,niedobór u kobiet w ciąży zwiększa ryzyko uszkodzenia cewy nerwowej płodu/zboża,drożdze,warzywa liściaste
B12kobalanina-składnik enzymów przekształcających zasady azot.,wpływa na syntezę kw.nukleinowych,warunkuje rozwój i dojrzewanie erytrocytów/anemia wskutek zahamowania produkcji erytrocytów/wątroba,mleko,jaja
Skład chemiczny komórki:
1.p.chem.:a)makroelem.-C,H,O,N,S,P(biogenne),Cl,K,Na,Ca,Mgb)mikroelem.-Fe,Mn,Mo,Zn,J,F,Cu,Co,Sic)
ultraelem-p.śladowe2.zw.chem.:a)nieorg.-woda,soleb)org.-białka,tł.,węglow.,kw.nukleinowe,wit.
Cl-równowaga jonowa/rośl.-zaburzenie fotosyntezy i oddychania;czł.-zaburzenie trawienia,oddychania
K-polaryzacja bł.kom.,wływa na stan uwodnienia cytoplazmy,aktywator wielu enzymów/rośl.-cloroza liści,zahamowanie wzrostu pędu i korzenia,martwica;czł.-osłabienie org.,zmniejszona kurczliwość serca,osłabienie kurczliwości mięśni
Na-polaryzacja bł.kom.,gwarantuje ciśn.osmotyczne płynów ustrojowych/utrata pobudliwości kom.
Ca-p.szkieletotwórczy,składnik płynów ustrojowych,aktywator enzymów,czynnik krzepnięcia krwi/rośl.-nieprawidłowy wzrost organów,chloroza,martwica;czł.-krzywica,łamliwość kości,choroby zębów,zaburzenia krzepliwości krwi,tężyczka(drgawki mięśni szkiel.)
Mg-składnik kości,chlorofilu,aktywator enzymów,utrzymuje wlaściwą strukturę rybosomów/rośl.-chloroza,zahamowanie fotosyntezy,więdnięcie;czł.-zwiększenie pobudliwości nerwowo-mięśniowej,osłabienie pracy serca,słabość mięśniowa
Fe-składnik białek złożonych(hemoglobiny,mioglobiny),enzymów,katalizator syntezy chlorofilu/rośl.-zakłocenie oddychania i fotosymtezy;czł.-anemia,osłabienie,bóle głowy,arytmia serca,zakłócenie oddychania
J-składnik hormonów tarczycy/czł.-obrzęki skórne,wole na szyji,od dziecka-kretynizm