Geografia - atmosfera

Budowa atmosfery:1.troposfera-procesy atm.:chmury,kondensacja,opady;turbulencje;od 7km w strefie podbiegunowej do 17 w strefie równikowej2.tropopauza3.stratosfera-warstwa ozonowa(ozonosfera)25-35km;temp.rośnie4.stratopauza5.mezosfera-sięga do ok.80km;temp.gwałtownie spada;ciśn.ok.1hPa;turbulencje6.mezopauza7.termosfera-sięga do ok.800km;temp.ok.1000C;ciśn.maleje;jonosfera(powietrze zjonizowane);zorze polarne8.egzosfera-przechodzi w przestrzeń kosmiczną;spadek temp.i ciśn.;powietrze silnie rozrzedzone;złożona głównie z He i H
Cyrkulacja atm.-czynniki:układy baryczne-wyż,niż baryczny;kąt padania promieni słonecznych;ruch obrotowy Ziemi(siła Coniolisa powodująca odchylenie wiania pasatów w strefie równikowej)
Masy powietrza:1.równikowego(PR)-temp.wysoka,stała;ciśn.niskie;wilgotność wysoka2. zwrotnikowego(PZ)-tem.wysoka,wysokie amplitudy dobowe;ciśn.wysokie;wilgotność niska
3.polarnego(PP)-temp.średnia,uzależniona od pór roku;ciśn.niskie;wilgotność wysoka4.arktycznego i antarktycznego(PA)-temp.niska;ciśn.wysokie;wilgotność niska[w PP i PZ wyróżniamy powietrze morskie i kontynentalne]
Fronty atm.:równikowy-oddziela pasaty na półkuli półn.i płd.;polarny-PZ od PP;arktyczny-PP od PA
Podział chmur ze względu na wysokość tworzenia:1.niskie-do 3km:stratusSt(warstwowe),stratocumulusSc-po ulewie(warstwowo-kłębiaste),nimbostratusNs(deszczowe)2.średnie-3-6km:altocumulusAc(śr.kłębiaste),altostratusAs-dają małe opady,zwiastują większe(śr.warstwowe)3.wysokie-6-13km-cirrostratusCs- zwiastują opady(warstwowo-pierzaste),cirrocumulusCC(kłębiasto-pierzaste),cirrusCi(pierzaste)4.chmury pionowe-cumulusCu,cumulonimbusCb(burzowe)
Wiatr:ruch powietrza w dolnej części troposfery w układzie pionowym lub skośnym,ruchy powietrza występujące w górnej części troposfery i w stratosferze określa się mianem prądów.
Typy wiatrów:
1.Szkwał-wiatr gwałtowny,krótkotrwały.Może występować lokalnie z pojedynczą burzą lub wzdłuż tzw.linii szkwałkowej.Pojawia się także w sąsiedztwie dobrze rozwiniętego cyklonu oraz przy przejściu frontu chłodnego.Towarzyszą mu opady deszczu,śniegu,gradu oraz spadek temperatury i ciśnienia.Formuje się podczas opadania zimnego powietrza w obszarze burzy,które rozprzestrzenia się osiągając powierzchnię Ziemi.
2.Bora-typ wiatru szkwałowego.Można obserwować go w zimie,kiedy arktyczne masy powietrza napływają z Rosji na ciepłe tereny nad Adriatykiem.Jest to wiatr związany z lokalnym układem cyrkulacyjnym,którego charakter określa topografia terenu.
3.Mistral-jest również wiatrem związanym z lokalnym układem cyrkulacyjnym.Ten silny i chłodny wiatr wieje znad północno-zachodniego Rodanu w południowej Francji.
4.Sirocco-jest wiatrem,którego charakter określa rzeźba terenu i rodzaj podłoża.Wieje on z obszaru Sahary lub pustyń A.Saudyjskiej.Jest to wiatr południowy lub południowo-wschodni.Pojawia się w przedniej części cyklonów poruszających się przez M.Śródziemne.Występuje szczególnie wiosną.Jest gorącym i suchym wiatrem przenoszącym piasek i pył pustynny.W czasie słonecznej pogody powoduje wzrost temperatury powyżej 40C.
5.Khamsin-należy do tego samego typu wiatrów co sirocco.Występuje w Egipcie.Prędkość tego wiatru jest niewielka.Podczas dnia powietrze wypływa z dolin wzdłuż nagrzanych stoków,w ciągu nocy spływa ze stoków do doliny.Skutkiem tego jest wiatr górski i dolinny.
6.Pasaty-wiatry wiejące między strefami wyżów podzwrotnikowych a obszarem niskiego ciśnienia w strefie okołorównikowej.Na półkuli północnej wiatr ten ma kierunek północno-wschodni,a na południowej południowo-wschodni(zgodnie z działaniem siły Coriolisa).Pasaty występują w warstwie od 2 km wysokości latem nad równikiem.