Wojna obronna Polski - 1939

Podstawą konfliktu były roszczenia Niemiec do Górnego Śląska, Wielkopolski i Pomorza (wraz z Gdańskiem), uzgodnione przez Hitlera z drugim agresorem – Związkiem Sowieckim w planie nowego rozbioru Polski (pakt Ribbentrop – Mołotow).

1 września o godzinie 4:45 wojska niemieckie przekroczyły granice Polski, jednocześnie Niemcy rozpoczęli naloty bombowe sięgające daleko w głąb kraju. Na wybrzeżu pancernik „Schleswig – Holstein” prowadził ostrzał Westerplatte. Przewaga Wehrmachtu w broni pancernej i lotnictwie rozbijała przejętą linię obrony, zmuszając jednostki polskie do odwrotu na całej linii frontu, mimo ich często bohaterskiego oporu, 7 września zbliżenie się do Warszawy niemieckiej 10. Armii, skłoniło najwyższe władze Rzeczpospolitej do opuszczenia stolicy i ewakuacji na wsch. Na pn. oddziały niemieckiej 4. Armii, łamiąc polską obronę nad Narwią, osiągnęły 8 września Bug.

9 września wycofujące się z Wielkopolski armie „Pomorze” i „Poznań” pod dowództwem gen. T. Kutrzeby wykonały zwrot zaczepny w kierunku na Stryków i Łowicz przeciwko niemieckiej 8. Armii, rozpoczynając bitwę nad Bzurą. Na Pd. Po walkach m.in. z brygadą pancerno-motorową płk S. Maczka, Niemcy 11 września przekroczyli San, nacierając na Lwów i 16 września zamykając w rejonie Chełma pierścień okrążenia wojsk polskich na Zach. Od Bugu.

17 września Armia Czerwona dokonała od wsch. Uzgodnionej w pakcie Ribbentrop – Mołotow, inwazji na Polskę. Napaść ta ostatecznie przekreśliła szanse obrony. Marszałek Rydz – Śmigły nakazał wycofanie się do Rumunii i na Węgry oraz unikanie walki z Armią Czerwoną poza obroną konieczną.

20 września po bitwie pod Tomaszowem Lubelskim skapitulowały oddziały armii „Kraków” i „Lublin”. Armia Czerwona na Pd. Dotarła do granicy węgierskiej, zajmując na PN. Wilno oraz Grodno i spotykając się w Brześciu z oddziałami niemieckimi. Armie niemieckie szturmowały ostanie punkty polskiego oporu: Warszawę, Modlin i Hel. Warszawa skapitulowała 28 września. Modlin 29 września. Hel dopiero 2 października. Ostatnim walczącym polskim zgrupowaniem była grupa gen. F. Kleeberga („Polesie”), która złożyła broń 5 października pod Kockiem.