Poeta w sposób artystyczny przedstawił w dramacie trzy kategorie duchów:
- lekkie (Józio i Rózia),
- ciężkie (widmo dziedzica),
- pośrednie (pasterka Zosia).
Owe kategorie wyznaczane są przez ciężar ziemskiej winy. Duchy przekazują nauki moralne żywym. Brzmią one:
"Kto nie doznał goryczy ni razu,
Ten nie dozna słodyczy w niebie"
"Bo kto nie był ni razu człowiekiem,
Temu człowiek nic nie pomoże"
"Kto nie dotknął ziemi ni razu,
Ten nigdy nie może być w niebie"
Adam Mickiewicz w II części ?Dziadów? połączył świat wierzeń ludowych z problematyką moralną. Problem winy i kary ujął w kategoriach pozaziemskich zgodnie z wierzeniami ludowymi. Nauki moralne mają charakter ponadczasowy. Wynika z nich, że pełne człowieczeństwo może osiągnąć tylko ten, kto poznał wszystkie przejawy życia, troszczył się o innych, szanował godność ludzką i uważał dobro człowieka za wartość najwyższą.
Przeczytaj podobne teksty
Opracowania powiązane z tekstem
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Zgodnie z misją, Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne i sprawdzone treści edukacyjne.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.