Charakterystyka niektórych pieśni Kochanowskiego

PIEŚŃ IX
- nawołuje do zabawy i biesiad
- filozofia epikurejska: chwytaj dzień
- filozofia stoicka
PIEŚŃ IX (Nie porzucaj nadzieje...)
- głosi filozofię stoicką
- człowiek powinien zawsze mieć nadzieje
- nad losem człowieka czuwa fortuna i Bóg
- życie człowieka porównuje się do rytmu przyrody
- człowiek ma jedyną nadzieję w Bogu, jeśli mu zaufa wtedy lżej mu będzie znosić wszelkie przeciwności losu
PIEŚŃ XXIII
- filozofia epikurejska, nawiązuje do antycznej bogini Pogody (bogini stosownej chwili)
- człowiek ma świadomość przemijania życia i powinien żyć każdą jego chwilą
PIEŚŃ XII- O cnocie
- stoicka cnota jako zespół cech moralnych
- cnocie zawsze towarzyszy zazdrość
- cnota jest największym skarbem duchowym człowieka
- Bóg wynagrodzi człowieka cnotliwego, który swoją cnotę wyrazi służąc ojczyźnie
- zawiera akcent patriotyczny
PIEŚŃ XIX- O dobrej sławie
- człowiek powinien dbać o swoją sławę gdyż jest istotą wywyższoną przez Boga nad inne stworzenia, dlatego powinien wyznaczyć sobie taki cel w życiu zgodny z hasłem renesansu: „Świat, piękno, sława”
- dobrą sławę można zyska przez:
 służbę ojczyźnie
 zapobieganie anarchii
 krzepienie praworządności
 dbanie o dobre obyczaje
 zwalczanie pogaństwa i dostrzeganie religii jako wartości godnych naśladowania
 największą sławę przynosi oddanie życia za ojczyznę
- akcent patriotyczny
PIEŚŃ XXIV („Niezwykłym i nie lada piórem opatrzony...”)
- pieśń z motywem horacjańskim
- wzorowana na wierszu Horacego „Egzegi monumento”
- poeta uważa że posiada dwie natury: ludzką- śmiertelną, ptasią- dusza natchnienia poetyckiego, poeta jako ptak jest w stanie dotrzeć do wielu zakątków świata, jest to symbol wielkości i nieprzemijalności poezji Kochanowskiego, która zyska sławę na całym świecie
- po swojej śmierci nie oczekuje wielkiego pogrzebu, ponieważ będzie żył w pamięci potomnych, duch poety będzie żył wiecznie
CZEGO CHCESZ OD NAS PANIE
- autor zwraca uwagę na piękno stworzonego świata
- pieśń religijna w której przedstawiony jest typowo renesansowy wizerunek Boga i świata
- świat ukazany jako harmonijny, różnorodny, kolorowy
- Bóg jako artysta, budowniczy który stworzył świat specjalnie dla człowieka
- zmniejszony dystans pomiędzy Bogiem a człowiekiem
PIEŚŃ ŚWIĘTOJAŃSKA O SOBÓTCE
- cykl 12 pieśni które śpiewane są przez 12 panien, uczestniczek ludowego obrzędu zwanego sobótką, obrzęd z czasów pogańskich
- poeta przedstawia życie szlachcica ziemianina
- przedstawia mu zajęcia niebezpieczne: żeglarz urzędnik, dworzanin
- wymienia uroki życia na wsi:
 poczucie bezpieczeństwa
 ciągły kontakt z naturą i rodziną
 samowystarczalność
 przyjemność i radość dobrze wykonanej pracy
 dostatek
 uczciwość
 młodzi uczą się prostoty i skromności obserwując starszych
PIEŚŃ O SPUSTOSZENIU PODOLA
- napad Tatarów na Polskę 1575
- pierwsze strofy to charakterystyka najeźdźców którzy przedstawieni są jako naród bardzo prymitywny pogański, zbójecki, nie mający własnej kultury- „psy bisurmańskie”
- skutki najazdu to pohańbienie kobiet, kradzież kobiet i dzieci
- zadania dla polskiej szlachty: utworzyć stałe wojsko, na ten cel trzeba poświęcić dużo pieniędzy, należy samemu stanąć do walki