"Bogurodzica" jako najstarsza pieśń ludowa.

"Bogurodzica" jest najstarszą pieśnią religijną ułożoną i zapisaną w języku polskim. Najstarsze dwie strofy pieśni opatrzone zostały nutami, gdyż utwór przeznaczony był do śpiewania. Czas powstania utworu nie jest jednoznacznie sprecyzowany. Największa część badaczy skłonna jest przyjąć pierwszą połowę XIII wieku za czas powstania utworu. Podstawą ustalania czasu powstania są formy językowe (gramatyczne i słownikowe), ale w tekście znajdujemy formy charakterystyczne i dla wieku X i połowy XIV wieku. Powielaniem tekstu zajmowali się duchowni pisarze, którzy w zależności od tego, kiedy żyli, poprawiali, czyli uwspółcześniali niektóre wyrazy i ich formy gramatyczne. Nie zawsze było to możliwe, bo zmiany mogły powodować zachwianie rytmiki utworu i rozbieżności z melodią, więc kiedy zachodziła taka obawa, wyraz nie ulegał zmianie, choć był już przestarzały. Z tych powodów mamy w tekście "Bogurodzicy" wyrazy i formy gramatyczne z różnych wieków - od X do XIV. Formy trybu rozkazującego występują w odmianie wcześniejszej: z końcówką -i, -y (zyszczy, spuści) obok odmiany późniejszej, pozbawionej końcówki (usłysz, napełń, słysz). Wyrazy i formy gramatyczne, które wyszły już z użycia, nazywamy archaizmami - jest ich wiele w tej najdawniejszej polskiej pieśni. Poddając analizie tekst "Bogurodzicy" możemy stwierdzić, że jest to hymn do Chrystusa, w pierwszych wersach skierowany do Matki Boskiej z prośbą o wstawiennictwo. Wyraża żarliwą prośbę o wysłuchanie "głosów" i spełnienie pragnień, a mianowicie: aby Syn Boży dać raczył pobożny i dostatni żywot na ziemi, a po śmierci - przebywanie w raju. "Bogurodzica" jest religijną pieśnią liryczną, wzorowaną na podniosłych i uroczystych łacińskich hymnach kościelnych. Nie jest jednak przekładem ani przeróbką, lecz oryginalnym utworem. Pieśń ta cieszyła się ogromną popularnością wśród Polaków. Z biegiem lat dodawano do niej nowe strofy, aż utwór rozrósł się do 22 zwrotek. Najstarszy zachowany odpis utworu (dwie zwrotki początkowe) pochodzi z początku XV wieku. Popularność i podniosła treść utworu sprawiły, że pieśń zaczęła pełnić rolę hymnu narodowego - śpiewało ją rycerstwo polskie przed bitwą pod Grunwaldem. Ojczysty język pieśni budził uczucia patriotyczne i scalał ludzi mówiących tym językiem, dzięki czemu głębiej odczuwali oni więzy narodowe. Dla współczesnego Polaka "Bogurodzica" jest zabytkiem nie tylko literatury, ale też kultury narodowej