Wpływ Antyku na kulturę Renesansu

Renesans, czyli odrodzenie to epoka powstała we Włoszech pod koniec XIV. A rozwinęła się w wieku XV i XVI. Ten nawrót do starożytności, czyli odrodzenie ideałów, zainteresowań i myśli filozoficznej starożytnych Greków i Rzymian dał tej nowej epoce, nie tylko nazwę ale i ideologię.

Z epoką renesansu nierozerwalnie związany jest humanizm. Polegał on m.in. na odrodzeniu znajomości i studiów nad językami i kulturą starożytną. Oznacza on także zainteresowanie człowiekiem i jego życiem doczesnym. Dla humanistów autorytet stanowiła myśl autentycznych mędrców i artystów. Szerzyli oni wiarę w potęgę rozumu ludzkiego i jego nieograniczone możliwości.

Przeciwstawiając się ideałom średniowiecza i potępiając je, humanizm szukał wzorów do naśladowania w kulturze antycznej. Czerpał wiele z jej myśli filozoficznej z jej stosunku do człowieka i otaczającego go świata. Humanistom szczególnie blisko było, tak charakterystyczne dla myśli, kultury i sztuki starożytnej umiłowanie życia i spraw tego świata. Słynna maksyma starożytnego filozofa Terencjusza: „Nic, co ludzkie, nie jest mi obce” została na nowo odkryta. Przyjmowano ją z najwyższym zachwytem i entuzjazmem. Zaczęto sięgać do oryginalnych tekstów starożytnych, powstawały biblioteki gromadzące rękopisy starożytne. Zachwycano się klasyczną łaciną i greką.

Wpływ w antyku na kulturę renesansu, widoczny jest nie tylko w literaturze i filozofii, ale także w sztuce. Interesowano się zabytkami starożytnej Grecji i Rzymu, poszukiwano ich i gromadzono je. Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się rzeźby wyobrażające bóstwa i nagie postacie ludzkie. Wszystko to miało wpływ na rozwój sztuki i architektury włoskiej, których reprezentantami byli Leonardo da Vinci, Michał Anioł i Rafael Santi. Zarówno w obrazach i w budowlach stosowano antyczne elementy i motywy. Budowle często wznoszono na planie prostokąta i wieńczono kopułami, wnętrza ozdabiano rzeźbami i obrazami, zakładano także wspaniałe ogrody. Była to jednak sztuka oryginalna a nie ślepe naśladowanie dzieł antycznych. Ze starożytnością łączyło ją pokrewieństwo ideowe.

Sztuka renesansu nie była zjawiskiem wyłącznie włoskim. Stamtąd rozszerzyła się na prawie wszystkie kraje europejskie, w których nastąpił rozwój literatury, sztuki i nauki. Dzięki tej nowej epoce zachowanych zostało wiele wspaniałości antyku, które przetrwały do dnia dzisiejszego.