Folwarki powstawały najczęściej w Polsce centralnej wzdłuż Wisły i jej odpływów, ponieważ Wisła była gł. alterią handlową. Folwarki zaczęły się rozrastać, pojawiały się we wsiach, w których wcześniej ich wcale nie było. W ludnej wsi były nawet 2 folwarki. W dobrach królewskich 1 folwark przypadał na 2-3 wsie.
Folwark to całość ekonomiczne, na którą składały się grunty i zabudowania. Sołek-przechowywano tam uprząż, broń.
Mielcuch-browar
Hodowano owce lecz owczarnie znajdowały się poza dworem. Wielkość folwarków była zróżnicowana, cały czas powiększały się one, ale nigdy nie dochodziły do 300 ha. Folwark był nastawiony na uprawę 4 zbóż: żyto, jęczmień, pszenica, owies. W strukturze eksportu żyto stanowiło od 70-90%. Zaniedbywano hodowlę, żaden dwór nie utrzymywał inwentarza pociągowego. Utrzymywano zwierzęta tylko na potrzeby dworu oraz owce ze względu na wełnę i pergamin. Siłę roboczą folwarku stanowili chłopi ze wsi właściwejRozmiary robocizn zależały od tego do jakiej kategorii ludności chłopskiej dany mieszkaniec należał.
Hierarchia ludności chłopskiej:
* kmiecie-obszar 1 łan
* półkmiecie-pół łana
* zagrodnicy 1/4 łana
* chałupnicy-chałupa i ogród ewntualnie zagroda
* komornicy-mieszkali w komorze u kmiecia,
* luźni-uciekinierzy z innych dóbr lub państw; Za nimi szedł pościg, uciekali całymi rodzinami lub wsiami. Inne folwarki chętnie ich przyjmowały. Najczęściej uciekali na Ukrainę lub Węgry.
Od początku XVI w. została wprowadzona pańszczyzna w wymiarze tygodniowym. Kmieć pracuje 1 dzień/tydzień; potem 2 itd. Koniec XVI w 3-4 dni/tydzień. Połowa XVII w od5-7 dni/tydzień. Było to w dobrach szlacheckich. W dobrach królewskich było nieco lżej, w klasztorach najgorzej. Koniec XVII w od 10-12 dni/tydzień.
Oprócz pańszczyzny chłop był zobowiązany również wykonywać inne prace u pana.
W miarę jak wzrastały obciażenia pańszczyźniane, rosły koszty produkcji folwarcznej. Pan był zainteresowany efektywnością pracy chłopa.
Gł. portem eksportowym zboża był Gdańsk. Polskie zboże zaspokajało potrzeby miest w granicach 3-6 %.
Skutki gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej w Polsce:
* nadwyżki bilansu nie były inwestowane, lecz szły na wystawne życie(art. luksusowe)
* aktywność gospodarcza sazlachty ograniczała aktyw. gospod. chłopów
* gospodarstwa chłopskie zaczęły służyć do reprodukcji siły roboczej, a nie dla potrzeb folwarku
* folwark zbożowy miał małe znaczenie, wieksze znaczenia miał folwark zbożowo-hodowlany
* chłopi uciekali na Ukrainę, obciązenia chłopów były duże.
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Zgodnie z misją, Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne i sprawdzone treści edukacyjne.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.