Życie codzienne w czasach międzywojennych

Tak zwane „Szalone lata dwudzieste”
Ten okres w historii niewątpliwie ma swój nieodparty urok, niepowtarzalny, ulotny klimat i nastrój. Dużo ludzi zaczęło robić fantastyczne kariery którzy zarabiali miliony. Gwiazdy kina i estrady, które pozostały żywe po dziś dzień. Nowe modne stroje i przełom w literaturze. Ogromne zmiany w życiu codziennym. Wszystko, co wydarzyło się w krótkim okresie lat 20. pozostawiło niezatarty ślad w historii.

Jeszcze przed końcem pierwszej wojny światowej, w pewnym mieście neutralnej Szwajcarii, grupa emigrantów stworzyła grupę artystyczną . Sztuką dla tych ludzi były to przedmioty codziennego użytku. Wystąpili przeciwko ideałom takim jak ojczyzna, patriotyzm, moralność. Urządzali wystawy i prowokacje. Stworzyli własne, nowe środki wyrazu artystycznego, które doskonalone były potem przez autorów innych nurtów.

Art Deco - Rozwinął się w Paryżu z początkiem lat 20., potem pojawił się w innych krajach Europy i USA. Objął malarstwo, rzeźbę, grafikę, ale królował głównie w architekturze i plakacie. Oddziałał również na modę kobiecą, scenografię teatralną, a nawet na karoserie samochodów. W art deco widoczne są wpływy kubizmu , ale również sztuki orientalnej i starożytnego Egiptu. "Egipska gorączka" ogarnęła głównie Francję po odkryciu grobowca Tutanchamona i pozostawiła widoczny ślad na królującym w owym okresie prądzie artystycznym.

Rok 1925 to przełom w dziedzinie fotografii. Chociaż wynalazek aparatu fotograficznego liczył sobie już 99 lat, dopiero w latach 20. sztuka ta została rozpowszechniona. Do tej pory robienie zdjęć było domenom specjalistów, lecz gdy Oskar Barnack skonstruował i udoskonalił aparat małoobrazkowy, fotografowanie stało się pasją wielu (nie tylko bogatych) ludzi 20. dziesięciolecia. Ówczesne fotografie artystyczne inspirowane były głównie abstrakcją oraz kubizmem.

Koszmar I wojny światowej zachwiał kanonem tradycyjnych norm moralnych, dlatego największe dzieła lat 20. ukazują przełom w sposobie myślenia i obyczajowości. Pisarze podjęli często udane próby przekształcenia literatury w narzędzie badania najgłębszych zakamarków ludzkiej psychiki. Mimo tego w dziedzinie prozy i powieściopisarstwa ciężko było twórcom zdobyć uznanie w oczach krytyków i czytelników. Nowatorskie zabiegi były bowiem często wyszydzane i niedoceniane. Głównym powodem oburzenia opinii publicznej był nowatorski język i styl Joyce'a wzorowany na niedawno "odkrytych" kobiecych czasopismach, łączący w sobie również elementy języka ulicy, a także cytaty z literatury i mitologii. Chociaż w latach 20. prym. w literaturze wiedli mężczyźni, kobiety również zdołały chlubnie zapisać się na kartach historii prozy XX w. Do najznakomitszych pisarek owego okresu zalicza się Gertrudę Stein, która dzięki rozwinięciu eksperymentalnych technik narracji już za życia zyskała sobie przychylność krytyków. W końcu lat 20. wykorzystała swoją silną pozycję na rynku literatury światowej by wspierać wschodzące gwiazdy. W latach 20. równie dobrze jak proza rozwijała się poezja. Tu również królowały nowatorskie rozwiązania. Dzięki zerwaniu z tradycją romantyczną, sławę zyskał irlandzki poeta - William Yeats. Poprzez odwoływanie się do ludowych mitów i baśni zwrócił się ku rzeczywistości dnia codziennego, która niewiele miała wspólnego z tajemniczą atmosferą romantyzmu. Odskocznią od poważnej, przesyconej pesymizmem literatury lat 20. były bajki dla dzieci. Rok 1925 to narodziny postaci, która do dziś jest ulubieńcem wielu maluchów, a także ich rodziców. W Wigilię Bożego Narodzenia gazeta "Evening News" wydrukowała opowiadanie A.A. Milne'a "The wrong sort of bees", w którym po raz pierwszy pojawiła się postać Kubusia Puchatka. A raczej Kubusi Puchatki. W końcu Winnie the Pooh to dziewczynka.

W początkach lat 20. nowatorski i odważny kanon mody rodem z Francji, zapoczątkowany przez Coco Chanel, po raz pierwszy pozwolił kobietom odkryć nogi. Popularne stały się "małe czarne" - krótkie, proste i dopasowane sukienki z czarnej krepy o długich rękawach i wycięciu przy szyi. Popularne stał się bardzo krótkie fryzury - "na chłopczycę". Królowały proste kroje i kapelusiki w kształcie hełmu. W późnych latach dwudziestych sukienki znacznie się wydłużyły i zaczęły być mniej obcisłe, szczególnie w okolicach biustu. Swobodnie opadały z ramion, a nieodłącznym elementem stały się rękawiczki. Modne były jasne, pastelowe materiały, często sprowadzane z zagranicy. Makijaż przestał być tak wyrazisty jak kilka lat wcześniej.

Również w latach nastał czas nieograniczonej zabawy. Ludzie pragnęli odreagować trudny czas I wojny światowej. Powstały wtedy pierwsze kapele, a w USA narodziła się muzyka nazwana "muzyką czarnych". Jazz - połączenie muzyki europejskiej, afrykańskiej i amerykańskiej, która zawiera w sobie europejską melodykę, harmonikę i instrumentację oraz pieśni religijne i folklorystyczne Murzynów. Jazz urzekł ludzi przede wszystkim niesamowitą pulsacją rytmiczną, improwizacją i szczególną, murzyńską intonacją głosową. Kilkuosobowe zespoły zyskały ogromną sławę, narodziły się ogromne talenty, które dzięki swojemu geniuszowi zaczęły kształtować nowe nurty jazzu. Uznany za najwybitniejszego jazzmana - Louis Armstrong stworzył unikatowy, do tej pory rozpoznawany na całym świecie styl. Grał doskonale nie tylko na trąbce, ale i świetnie opanował tamburyn i bębny. Zanim zyskał sławę grywał w barach i na pogrzebach. Za najwięklszego jazzowego "konkuranta" Armstronga uważany jest Duke Ellington. Pochodzący z biednej rodziny (podobnie jak Armstrong) już we wczesnej młodości wykazywał zainteresowanie jazzem. Wzbudził tym sprzeciw rodziny, gdyż owa "muzyka czarnych" była wówczas traktowana przez klasę wyższą nieprzychylnie ze względu na towarzyszącą jej otoczkę: alkohol, prostytucja i grzeszne życie. Oprócz jazzu w okresie lat 20. królował ragetime i blues. Ragetime uważany był za najważniejszy nurt muzyki jazzowej. Odznaczał się regularnie akcentowanym basem. Niezdetronizowanym królem ragtime'u był jego twórca - Scott Joplin.

PROHIBICJA
W okresie międzywojennym ważnym elementem życia ludzi były przyjęcia, nierzadko suto zakrapiane alkoholem. Niestety rząd USA, jeszcze przed końcem I wojny światowej, wprowadził przepis, który uniemożliwiał rozrywkowym Amerykanom urządzanie alkoholowych libacji. Odtąd każdy uczestnik alkoholowego przyjęcia był w świetle prawa przestępcą... O północy 16 stycznia 1916r. zaczęła w całych Stanach Zjednoczonych obowiązywać ustawa zakazująca sprzedaży i produkcji trunków zawierających powyżej 0,5% alkoholu (z wyjątkiem tego przeznaczonego do celów medycznych, technicznych i liturgicznych; zezwolono również na wyrób na własny użytek napojów alkoholowych z owoców). Tak rozpoczęła się w USA era prohibicji. Celem jej wprowadzenia było ograniczenie spożycia alkoholu przez Amerykanów, którego wskaźnik rósł w zastraszającym tempie. Co prawda spadek ów zarejestrowano, lecz prohibicja przyczyniła się również do długotrwałego umocnienia się pozycji świata przestępczego w USA. Do rangi legendy urósł Al Capone. Zwykły gangster, "człowiek z blizną", który zbił majątek w okresie prohibicji na organizowaniu przemytu alkoholu. Dzięki krwawym aktom zbrodni na konkurencyjnych rodzinach mafijnych stał się postrachem całych Stanów Zjednoczonych i "alkoholowym potentatem". Bezradna, w większości przekupiona policja, nie była w stanie pociągnąć go do odpowiedzialności karnej. Dopiero specjalnie powołana policyjna grupa "nietykalnych" zdołała postawić Capone w stan oskarżenia. Został skazany za oszustwa podatkowe na 10 lat więziena. Przedterminowo zwolniony, zmarł sparaliżowany i zapomniany w Miami, 57 lat temu.

Chociaż koniec lat 20. to narodziny filmu dźwiękowego, ich początkowa faza to świetność obrazów niemych. Geniusz Charliego Chaplina pozwolił rozpowszechnić kino bezdźwiękowe jeszcze przed początkiem lat 20. W ciągu całego swojego życia Chaplin nakręcił mnóstwo filmów i stworzył bohatera rozpoznawanego do tej pory na całym świecie. Za duże spodnie, melonik, żakiet, laska i wąsiki - Chaplin jako bohater obrazów wszech czasów. Miał śmieszyć i zabawiać. Natomiast specjalistą od rozkochiwania w sobie zarówno panien, jak i dojrzałych kobiet był Rudolf Valentiono. Włoch, który rozpoczął swoją karierę jako nowojorski sprzątacz szybko wspiął się na szczyt popularności. Miał szczęście, gdyż po I wojnie światowej potrzebny był nowy rodzaj amanta. Ktoś niezwykły i romantyczny. Po premierze "Czterech jeźdźców apokalipsy" Valentiono stał się bożyszczem kochanym przez miliony kobiet i nienawidzony przez równie okazałą grupę mężczyzn. Swoimi rolami, które po latach uznawane są za całkowicie przeciętne, przyczynił się do powstania wielkiego przemysłu filmowego.
Pozycja kobiet w filmie końca lat 20. była silniejsza niż mężczyzn. Dwie osobowości ekranu i dwa odrębne style ścierające się ze sobą od połowy lat 20. kreowały modę tamtych lat. Greta Garbo dzięki swojemu mężowi zaistniała w filmie w 1922r. Za jej sprawą do Hollywood przyszła moda na wapmy; kobiety tajemnicze i nieprzystępne. Z czasem Garbo stała się kimś więcej niż tylko gwiazdą filmu.

W latach 20. powstają pierwsze wyspecjalizowane czasopisma. W 1923 roku dwóch młodych absolwentów Uniwersytetu Yale zakłada magazyn "Time", który ma o tyle szczególne miejsce w dziejach prasy, że dał początek podobnym czasopismom informacyjno-politycznym na całym świecie. "Time" publikował początkowo streszczenia artykułów zamieszczanych w gazetach codziennych, analizował sytuacje w świecie, rychle stworzył potężną agencję informacyjną i sieć korespondentów w większych państwach. Drugim, równie ważnym środkiem przekazu stało się w latach 20. radio. Już w roku 1920 powstała w Pittsburgu pierwsza na świcie rozgłośnia radiowa (KDKA), która opublikowała swój program w gazecie i nadawała codziennie. Innowacyjność KDKA polegała na równoległej produkcji specjalnych domowych odbiorników, które można było kupić za 10$. Była to także pierwsza stacja komercyjna, która nastawiona była nie na eksperymenty, ale na finansowe zyski właścicieli.

LOTNICTWO
Lata 20. to okres świetności samolotów. Powstają pierwsze regularne linie lotnicze przewozu pasażerów i towarów. Początkowo pasażerowie samolotów zmuszeni są nosić kombinezony lotnicze, hełmy, okulary oraz futrzane buty. Budowane są wielkie porty lotnicze, rusza przemysł samolotowy i otwierane są specjalne szkoły lotnicze. Regularnie pobijany jest rekord szybkości samolotu. Już w 1927 roku amerykański pilot - Charles Lindbergh - dokonuje samotnego przelotu przez Atlantyk, a rok wcześniej włoski konstruktor - Umberto Nobilie odbywa lot nad Arktyką. Rozwijający się przemysł lotniczy staje się w latach 30. prawdziwą żyłą złota.