"Bogurodzica" jest religijną pieśnią liryczną wzorowaną na łacińskich hymnach kościelnych. Nie jest przekładem ani przeróbką, lecz oryginalnym utworem. Ma charakter modlitwy skierowanej do Matki Boga (Bogurodzicy). Prośba wyraża pragnienia ludzkie, zgodne z duchem epoki:
dostatniego życia na ziemi i szczęścia wiecznego po śmierci. Jej autorstwo przypisuje się św. Wojciechowi, co jest mało prawdopodobne. Pewne jest to, że autor pieśni miał talent i dobrą znajomość ówczesnej weryfikacji tj.budowy wiersza, ponadto był muzykiem.
Stworzył melodię kosztowną i wyjątkową.
Czas powstania pieśni jest sporny, ponieważ poszukiwania naukowe i analizy tekstu nie przyniosły dotąd ostatecznego wyjaśnienia. Przyjmuje się wiek XIII jako przypuszczalny czas powstania oryginału, obejmującego dwie pierwsze zwrotki. Później bowiem dodawana wiele dalszych. Najstarszy odpis utworu tzw.Krakowski pochodzi z 1407 r. "Bogurodzica" była pierwszym hymnem polskim i tę rolę spełniała do XVI-wieku.
Oryginał:
Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja,
U twego syna Gospodzina, matko zwolena, Maryja!
Zyszczy nam, spuści nam!
Kyrie eleison!
Twego dziela Krzciciela, bożycze,
Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze.
Słysz modlitwę, jąż nosimy,
Adać raczy, jegoż prosimy:
A na świecie zbożny pobyt,
Pożywocie rajski przebyt.
Kyrie eleison!