Barokowa kocnepcja człowieka na podstawie poezji Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego

Tematem pracy będzie przedstawienie barokowej koncepcji człowieka. Aby to ukazać zinterpretuję trzy barokowe teksty: Sonet I "O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego", Sonet V "O nietrwałej miłości do rzeczy świata tego" oraz Sonet IIII "o wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem" - wszystkie autorstwa prekursora baroku jakim był Mikołaj Sęp-Szarzyński. Kluczem tego zaganienia jest "człowiek w baroku". Ludzie w baroku byli zafascynowani przemijaniem czasu i ulotnoscia chwili na co wskazuje samo hasło epoki - "barok epoką zegarów". Tytuł Sonetu I Sępa-Szarzyńskiego wprowadza nas w pesymistyczną tematykę, którą jest przemijanie ludzkiego życia. Mówi nam również, że to życie będzie pełne zawirowań oraz niepewności. Pośród wersów możemy się doszukać wpływu kultury wieków średnich - "Momento mori" co oznacza tyle co "pamiętaj o śmierci". Chciwa śmierć wciąż za nami podąża i w każdej chwili może zakończyć swój taniec. Podmiot liryczny przestrzega nas na przykładzie swojego życia, przed przesadnym zabieganiem o sławę, pieniądze i przyjemności życia. Oddala to nas od Boga, określanego jako prawdziwe szczęście. Warto w porę poznać prawdziwą postać dóbr, dzięki czemu uświadomimy sobie, że najważniejszym w życiu jest zbawienie. Jest to sonet francuski (czternastowersowy, cztero strofowy z których trzy to czterowersowe, opisowe kwarcyny a ostatnia to dwuwersowy, refleksyjny dystych). Podobnie jak w poprzednio omawianym dziele tak w Sonecie V "O nietrwałej miłości rzeczy świata tego" już sam tytuł uwidocznia zagadnienie opisane w dalszym tekście. A mianowicie jest nim smutna myśl o umiłowaniu przemijających dobrodziejstw tego świata. Podmiot stwierda, że zarówno ciężko jest kochać jak i być obojętnym wobec piękna świata doczesnego. Kochając mamy inne spojrzenie na świat, niejako złudnie go upiękniające, lecz trudno jest być niewzruszonym na całą wspaniałość bożego tworu, którym ejst cały świat. Uwielbienie dla dóbr tego świata oddala nas od Boga. Teoretycznie możemy sami podjąć decyzje, czy wybrać szczęście w zbawieniu czy już za życia sie nim cieszyć. W praktyce to nasze ciało w naturalny sposób domaga się swoich przyjemności. Podmiot mówiący napomina nas o tym, że nikt i nic innego prucz Boga nie zapewni nam szczęcia. Bóg powinien być na pierwszym miejscu w naszym życiu. Jest to sonet francuski (posiada czternaście wersów podzielonych na cztery strofy w tym trzy kwarcyny o charakterze opisowym i jeden dystych refleksyjny). Podmiot liryczny w kolejnym dziele Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego pt "O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem" oznajmia, że w życiu człowieka znajdujemy zarówno szczęście jak i walkę. W ciągu naszego bytu jesteśmy kuszeni przez Szatana. Uległość jego woli jest dla nas zgubą. W dalszej treścidowiadujemy sie, że podmiot cechują wątłość, niebaczność oraz rozdwojenei w sobie. Są to równierz ogóle cechy przypisane całej populacji ludzi. Receptą na zdobycie spokoju zawartą w dystychu jest ustawienei się przy bogu. Daje to człowiekowi bezpieczeństwo i pewność -"Ty mnie przy sobie postaw, a przezpiecznie będę wojował i wygram statecznie". Reasumując opracowania tych trzech dzieł Mikołaja; Człowiek w baroku cechował się ogromną bogobojnościa i religijnością. Nie kwestionował istnienia Boga i jego ważności w życiu każdego z nas. Ludzie toczyli wewnętrzną walkę między swoją grzeszną naturą a checią uzyskania pośmiertnego szczęścia w postaci osobistego zbawienia. Człowiek był świadomy tego co go w żytciu czeka - śmierci oraz tego, że wszystko o co teraz zabiega jest marne - gdyż bezsprzecznie przeminie, lecz istnieje też głos mówiący, że gdyby coś trwało wiecznie byłoby nudne i bezwartościowe. Aby pewnie przejść przez życie dążąc do zbawienia należy zaufać Bogu i korzystać z jego pomocy. Innej drogi nie ma.