Pożary wewnętrzne i zewnętrzne- charakterystyka

Wszystkie pożary ze względu na miejsce, w którym powstały, można podzielić na pożary wewnętrzne, zewnętrzne lub przestrzenne. Temat sugeruje jednak skupienie na dwóch pierwszych rodzajach tego zjawiska.
Do pierwszej grupy zalicza się w zasadzie te pożary, które powstały wewnątrz pomieszczenia lub budynku. I chociaż każdy z nich ma niepowtarzalny przebieg (mowa o pożarach zaistniałych), to jednak ich rozwój ma wiele cech wspólnych i na tyle powtarzalnych, że można z całą pewnością mówić o wspólnych prawidłowościach.
Każdy pożar wewnętrzny rozwijający się z punktu, na początku niczym nie różni się od pożaru zewnętrznego. Niewielkie rozmiary strefy spalania powodują, że w pomieszczeniu nie od razu zaczyna brakować tlenu i pożar rozwija się swobodnie. Jego dynamika zależy tylko od rodzaju materiału palnego. Często o tej fazie pożaru mówi się, że jest to faza pożaru kontrolowanego przez materiał palny.
Jednak w miarę upływu czasu, w wyniku powiększania się strefy spalania, stężenie tlenu w pomieszczeniu maleje, a rozwój pożaru zależy wyłącznie od ilości powietrza (tlenu) napływającego do pomieszczenia. Ta faza pożaru nazywa się fazą kontrolowaną przez wentylację.
Pożary uwięzione w pomieszczeniach są bardzo groźne i często przebiegają bardzo gwałtownie. Energia wyzwolona w wyniku spalania zostaje zmagazynowana w pomieszczeniu. Objawia się to wzrostem temperatury gazów pożarowych, wzrostem temperatury powierzchni materiałów i konstrukcji pomieszczenia. W przypadku gdy materiały te mają temperatury zapalenia niewiele różniące się od siebie, zapalają się prawie równocześnie. Takie jednoczesne zapalenie się materiałów nazywa się rozgorzeniem. Zjawisko rozgorzenia zawsze ma charakter bardzo dynamiczny.
Następuje gwałtowny wzrost temperatury pożaru (tj. średniej temperatury gazów pożarowych) do temperatury płomieni oraz wyrzut płomieni przez otwory pomieszczenia z jednoczesnym obniżeniem stężenia tlenu wewnątrz pomieszczenia. Zjawisko to znacznie wpływa na dynamikę pożaru. Przy słabej wentylacji, a więc i spalaniu w otoczeniu ubogim w tlen, dynamika pożaru jest mała, mimo że powierzchnie materiału palnego są nagrzane. Takie spalanie niesie ze sobą wyjątkowo duże zagrożenie, gdyż nie wszystkie produkty rozkładu termicznego ulegają całkowitemu spaleniu. Tworzą one mieszankę, wypełniając objętość pomieszczenia i przyległych do niego przestrzeni. Mieszanka ta nie jest w stanie się spalić, aż do chwili, gdy zostanie dostarczony jej tlen; dochodzi do tego np. przy otwarciu drzwi do pokoju lub wybiciu okna podczas akcji gaśniczej. Następuje wówczas gwałtowne spalanie mieszanki w całej objętości, wyrzut płomieni na zewnątrz, gwałtowna konsumpcja tlenu, skokowy wzrost temperatury. Zjawisko to, zw. rozpłomienieniem, jest analogiczne do rozgorzenia. Różni się tylko mechanizmem powstania. Gwałtowny rozwój płomieni należy do zjawisk najmniej przewidywalnych, ale równocześnie do najgroźniejszych. Jednak najgroźniejsze w skutkach jest rozchodzenie się po całym obiekcie produktów rozkładu termicznego i spalania, które w mieszance z powietrzem tworzą dym.
Dym ma właściwości toksyczne; jest w nim utrudniona widoczność, której zasięg praktycznie spada do zera. Badania wykazują, że nawet ludzie doskonale zorientowani w przestrzennej konfiguracji budynku, tracą orientację w warunkach silnego stresu związanego z przebywaniem w dymie. Dym rozprzestrzenia się kilkadziesiąt razy szybciej niż płomienie. W przypadku gdy konstrukcja sprzyja rozprzestrzenianiu się dymu (np. istnienie pionowych ciągów, atrium), zjawisko to dynamizuje się i nazywa się efektem kominowym.
Opisane powyżej zachowanie się gazów pożarowych powoduje, że statystycznie podczas pożaru więcej jest ofiar w wyniku toksycznego ich działania, niż bezpośrednio w płomieniach.
W przestrzeni zamkniętej (pożary wewnętrzne) strefa spalania może być ograniczona elementami konstrukcyjnymi obiektu, np. ścianami i stropami budynku, aparatu, zbiornika.
A więc na tej podstawie można sprecyzować następującą ogólną definicję:
-POŻAR WEWNĘTRZNY - pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający wewnątrz obiektu.
I zrozumieć definicje następujące:
-POŻAR WEWNĘTRZNY UKRYTY - pożar w pustych przestrzeniach stropów, ścian, wewnątrz urządzeń i aparatów technologicznych.
-POŻAR WEWNĘTRZNY OTWARTY - pożar w przestrzeni zamkniętej z widzialnym ogniskiem.

Przy pożarach zewnętrznych mamy do czynienia ze swobodnym dopływem powietrza do strefy spalania, który ponadto może być przyśpieszony wiatrem. Powstaje wznoszący się słup gazowych produktów spalania (konwekcja) o wysokości zależnej od warunków atmosferycznych oraz od powierzchni objętej pożarem. Wielkość strefy zadymienia znacznie przekracza objętość strefy spalania. Największa intensywność i szybkość wymiany gazów występuje podczas pożarów lasów, składów materiałów tartacznych, rozlanej cieczy palnej, grup budynków z elementami palnymi. W wypadku pożarów zewnętrznych na dużych powierzchniach, powstają bardzo silne prądy konwekcyjne, a prędkość powietrza dopływającego do strefy spalania może osiągnąć 50 km/h. Z historii II wojny światowej znane są przypadki, że podczas pożarów wywołanych nalotami dywanowymi (Hamburg) lub wybuchem bomby atomowej (Hiroszima, Nagasaki), obejmujących całe dzielnice tych miast, prędkość dopływu powietrza do strefy spalania była tak duża, że wiatr porywał ludzi, przedmioty, a nawet samochody gaśnicze. Pożary te otrzymały nazwę „burz ogniowych".
Na otwartej przestrzeni (pożary zewnętrzne) strefa spalania jest ograniczona powierzchnią materiału, który ulega spaleniu i cienką zewnętrzną warstwą płomienia (powierzchnią płomienia).

Z kolei można sformułować następującą definicję:
-POŻAR ZEWNĘTRZNY - pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający na zewnątrz obiektu lub poza obszarem budynku.

A więc podsumowując pokuszę się napisać, że najgroźniejsze w skutkach są pożary budynków, zarówno w aglomeracji miejskiej jak i wiejskiej,a więc pożary wewnętrzne. Najwięcej zagrożeń pożarowych powstaje w obiektach mieszkalnych, z powodu zwarcia w instalacji elektrycznej, wybuchu gazu czy zaprószenia ognia. Tam też najczęściej interweniuje straż pożarna. Najczęściej
w takich pożarach lub burzach ogniowych giną ludzie i zwierzęta. Aby nie dopuścić do zapalenia się konstrukcji domu należy przy jego budowie zastosować wykończenia
z materiałów niepalnych. Jednym z podstawowych działań straży pożarnej
w przypadku pożaru wieżowca, jest nie tylko jego gaszenie, ale i ewakuacja ludzi znajdujących się w środku. W niektórych krajach procedura operacyjna zakazuje wejścia straży do wnętrza palącego się domu, chociażby tam znajdowali się ludzie. Strażacy mają również obowiązek zabezpieczenia sąsiednich budynków, majątku narodowego, czy dóbr kultury.
Drugim, co do wielkości i skutków są pożary lasów (czyli jak łatwo zauważyć pożary zewnętrzne). Corocznie płoną setki hektarów lasów spowodowanych najczęściej bezmyślnością ludzi. Przede wszystkim przez rozniecanie ognisk jak również zaprószenie ognia od niedopałka papierosa, czy szkła. Ma to związek z wysuszoną ściółką leśną, której wilgotność sięga 10 %
w czasie upalnego lata.
Jednak mimo wszystkich statystyk i opinii próbujmy unikać wszelkiego rodzaju pożarów, zarówno tych wewnętrznych jak i zewnętrznych, dbając o własne i cudze zdrowie i życie.
Mam nadzieję, że przystępnie przedstawiłem różnice, cechy, przyczyny itp. pożarów o charakterze wewnętrznym i zewnętrznym.

Bibliografia:
1.Podręcznik do Przysposobienia obronnego dla szkół ponadpodstawowych wyd. WsiP
2.ABC STRAŻAKA OCHOTNIKA
3.Encyklopedia PWN geografia
4. Artykuł z czasopisma „Strażak”
5.Pomocnicze źródła internetowe

PS. nie stosować w Sosnowcu;)