Podstawy i przebieg zjednoczenia plemion słowiańskich w państwie Polskim w X wieku.

Plemiona słowiańskie:
- Wiślanie, plemię słowiańskie, mieszkańcy górnego biegu Wisły. W IX w. stworzyli państwo plemienne, które obejmowało zachodnią Małopolskę (główne ośrodki w Krakowie i Wiślicy), sięgając na wschodzie prawdopodobnie po Bug i Styr.
Anonimowy autor Żywota Św. Metodego (IX lub X w.) nazywa władcę Wiślan potężnym księciem. W 875 roku podbici przez księcia wielkomorawskiego Świętopełka, do X w. pozostawali pod zwierzchnictwem książąt czeskich. Po śmierci Mieszka I, pod koniec X w. państwo Wiślan zostało przyłączone do Polski.
- Polanie, plemię słowiańskie zamieszkujące w VIII-X w. dorzecze środkowej Warty. Twórcy integracji państwowej plemion zamieszkujących ziemie między Odrą, Bugiem, Karpatami i Morzem Bałtyckim. W IX-X w. prowadzili ekspansję na Kujawy, Mazowsze i zachodnią Wielkopolskę.
Utworzyli związek plemienny pod kierownictwem dynastii Piastów, z głównymi ośrodkami w Gnieźnie, na Ostrowie Lednickim i w Poznaniu, które dały początek przyszłemu państwu polskiemu.

O życiu dawnych Słowian brak jest źródeł pisanych, liczne wykopaliska archeologiczne potwierdzają jednak istnienie osad słowiańskich, które były siedzibami wspólnot terytorialnych, bądź w okresie późniejszym plemiennych. Plemiona polskie zaznaczyły się stosunkowo późno w historii feudalnej Europy. Na ziemiach polskich w IX i X w. istniały państwa Wiślan i Polan, będące wówczas znaczącymi organizacjami plemiennymi.
Państwo Wiślan zostało prawdopodobnie w IX w. podbite i włączone do Państwa Wielkomorawskiego, natomiast państwo Polan zaczęło odgrywać pierwszoplanową rolę w jednoczeniu plemion słowiańskich i tworzeniu organizacji państwowej. Polanie zamieszkiwali ziemie nad środkową i dolną Wartą.
Do najważniejszych grodów położonych na tym obszarze należały: Gniezno, Poznań i Kalisz. Do połowy X w. Polanie opanowali w drodze podbojów terytoria pomiędzy środkową Wisłą i Odrą.