Barok

BAROK

BAROK, jest to kierunek w kulturze europejskiej XVII i pierwszej połowy XVIII w, zapoczątkowany we Włoszech w drugiej połowie XVI w. Objął on także niektóre kraje Ameryki Łacińskiej. Słowo barok, o nie wyjaśnionej do czasów obecnych genezie, pojawiło się w XVII w. Pierwotnie oznaczało dziwactwa i nieregularności w sztuce. Nazwy barok jako stylu literackiego, użył E. Porębowicz w monografii o J.A. Morsztynie (1893). O baroku jako epoce kultury pisał po raz pierwszy B. Croce (1929), choć jego cechy uważał za zaprzeczenie artyzmu. Badania nad barokiem wskazują na związki między zjawiskami zachodzącymi w sztuce i literaturze a innymi dziedzinami kultury. Kultura baroku kształtowała się pod wpływem sporów religijnych. Rozwój nauk przyrodniczych sprzyjał próbom tworzenia swoistej syntezy wiedzy, w której kluczowe stawały się matematyczne pojęcia nieskończoności i skończoności Kartezjusza. W teologii kontynuowano dyskusję wokół zagadnienia łaski i wolnej woli. W sferze religijnej wyrazem baroku stała się tak zwana pobożność barokowa, odznaczająca się m.in. uczuciowością, tryumfalizmem, moralizatorstwem i przewagą obrzędu liturgicznego nad refleksją wokół głównych prawd wiary.