Rozwój demokracji szlacheckiej na ziemiach polskich - wstęp do pracy

Demokracja szlachecka jest to udział szlachty w życiu politycznym państwa prowadzący do osłabienia pozycji władcy. Istotą demokracji szlacheckiej jest również umacnianie swojej pozycji względem innych stanów. Na terenie Polski można wyróżnić trzy główne czynniki, które ją kształtowały: przywileje nadawane szlachcie przez władcę, rozwój polskiego parlamentaryzmu oraz konflikt pomiędzy średnią szlachtą a magnaterią. Wydarzeniem, które zapoczątkowało wzrost znaczenia szlachty w życiu politycznym polski, było nadanie szlachcie w roku 1374 przez Ludwika Andegaweńskiego przywileju koszyckiego na mocy, którego m.in. zostały zniesione wszystkie, oprócz poradlnego- zmniejszonego do dwóch groszy z łana kmiecego, podatki. Szereg kolejnych przywilejów

W szczególności przywileje cerekwicko - nieszawskie wydane przez Kazimierza Jagiellończyka w 1454 r. sprawił, że szlachta uzyskiwała coraz większy wpływ na rządy w państwie, co wiązało się z koniecznością stworzenia sprawnego systemu sprawowania władzy. Taki wykształcił się w XV w. W roku 1493 w Piotrkowie został po raz pierwszy zwołany sejm walny. Kształt polskiego parlamentaryzmu, jaki został mu nadany w XV w. bez większych zmian utrzymał się aż do 3 maja 1791 r. Ważnym elementem kształtowania się demokracji szlacheckiej był również konflikt średniej szlachty z magnaterią i działanie ruchu egzekucyjnego zawiązanego przez tych pierwszych. Konflikt ten został zakończony sejmami egzekucyjnymi w latach 1562- 1569. Demokracja szlachecka uczyniła szlachtę najważniejszym stanem w Polsce, ale była zjawiskiem jak najbardziej pozytywnym w naszej historii, ponieważ szlachta stanowiła 10% społeczeństwa polskiego, co sprawiało, że bardzo szeroka grupa ludzi miał współudział w rządach państwem. Nigdzie indziej w Europie tak duża część społeczeństwa nie była dopuszczona do sprawowania władzy.