profil

Obraz stosunków międzyludzkich w poznanych bajkach I. Krasickiego.

poleca 85% 145 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Ignacy Krasicki

Ignacy Krasicki to bez wątpienia najwybitniejszy pisarz polskiego oświecenia. Jest polskim przykładem umysłu oświeconego, twórcy utalentowanego i wykształconego, obdarzonego wyrafinowanym smakiem i talentem. To, co powiedział o kraju, królu, o wadach szlachty było głosem obserwatora, słowem mędrca patrzącego z boku. Krasicki wykorzystuje śmiech i ironię dla osiągnięcia celów dydaktycznych, ułatwienia przekazu. Śmiech jest maską, pod którą czytelnik dostrzeże gorzką rzeczywistość, a niekiedy ponadczasowe prawdy.

Spośród wielu gatunków literackich, jakie uprawiał Krasicki bajki okazały najbardziej uniwersalne. W utworach tych ukazywał wiele aspektów rzeczywistości ówczesnej Polski. Wyśmiewał liczne wady ludzkie, przede wszystkim głupotę, pychę i zarozumiałość, lekkomyślność, naiwność oraz fałszywą pobożność. Autor krytykuje ludzkie ułomności, ale także uczy nas właściwego postępowania.

W bajce "Szczur i kot" autor w wyraźny sposób krytykuje pychę, próżność i zarozumialstwo. Szczur jest uosobieniem tych cech. Zapomina o swoim odwiecznym wrogu - kocie, który jest bezwzględny i sprytny w swym działaniu. Ta bajka może być interpretowana jako przestroga dla szlachty i magnaterii, ślepo przywiązanych do zwyczajów, zachowań i tradycji i nie zważających na zagrożenia z tego płynące.
Natomiast w bajce "Kruk i lis", lis wychwala głos kruka, aby zdobyć kawałek sera. Przedstawione są tu dwa ludzkie charaktery. Lis to człowiek chytry, skąpy i przebiegły, zaś kruk to uosobienie głupoty i zbytniej ufności.

Krasicki przestrzega nas także przed brakiem samokrytycyzmu, który może zostać wykorzystany przeciwko nam:
"Bywa często zwiedzionym, kto lubi być chwalonym."

Bajka pt. "Ptaszki w klatce" ukazuje dwa czyżyki. Jeden z nich był kiedyś na wolności i pragnie na nią powrócić, drugi urodził się w klatce i nie czuje tego co kompan. Bajka nawiązuje do rozbiorów Polski. I. Krasicki ukazuje tęsknotę za wolnością, którą tak bardzo cenił.
"Jagnię i wilcy" to bajka mówiąca o tym, że na świecie panuje prawo silniejszego. Silniejsze wilki pożerają bez przyczyny jagnię, które uosabia tu niewinność i kruchość. Wilki symbolizują ludzi silnych i okrutnych. Polska była w owym czasie jagnięciem w stosunku do zaborców. Autor mówi że jeżeli człowiek czegoś pragnie to zawsze znajdzie argument aby to zdobyć:

„Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie.”

Nieistotna jest prawda, ani racja, która i tak zawsze będzie stała po stronie mocniejszego.
W bajce pt. "Dewotka" autor mówi o powierzchowności wiary. Piętnuje i wyśmiewa religijną obłudę oraz fałsz moralny. Uważa, że wiara powinna polegać na życiu wg. określonych zasad.
W bajce „Malarze” artysta, który ukazuje prawdę zarabia mało i nie jest ceniony. Drugi, który „upiększa” ludzkie twarze, czyli posługuje się fałszem, jest cenionym artystą, któremu dobrze się powodzi. Ignacy Krasicki pokazuje degradację wartości takich jak prawda i rzetelność.
W „filozofie” jest mowa o człowieku, który głosi swoje tezy ateistyczne i ideały, lecz w chwili słabości, choroby porzuca je i zwraca się do Boga. Ludzie są zmienni i niestali w swoich poglądach. Potwierdza się tu znane przysłowie ludowe: "Jak trwoga to do Boga".

Wnioski jakie nasuwają się po zapoznaniu ze światem i ludźmi z bajek I. Krasickiego nie są zbyt optymistyczne. O ponurych sprawach tego świata autor mówi ze spokojem sceptycznego obserwatora, często z wykwintnym dowcipem, który łagodzi pesymistyczną prawdę o świecie. W istocie "Bajki i przypowieści" mają charakter ogólno ludzki, poruszają problematykę aktualną w każdej epoce, chociaż wyrażają najpełniej ideowe niepokoje ludzi oświecenia. Krasicki ukazał w swych bajkach człowieka jako istotę błądzącą i ulegającą na każdym kroku złu, zaś świat, w którym przyszło mu żyć jest przychylny dla osób, które w swym postępowaniu nie liczą się z zasadami moralnymi i prawem. Ignacy Krasicki w swych utworach porusza problemy ponadczasowe. Widzi wady Polaków i chce je zmienić wytykając je w swoich utworach. Są one jednak tak mocno zakorzenione w narodzie polskim, że widać je do dziś.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty