profil

Polscy prezydenci

poleca 85% 480 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

1. Gabriel Narutowicz str. 3
2. Stanislaw Wojciechowski str.4
3. Ignacy Moscicki str. 5
4. Boleslaw Bierut str. 6
5. Wojciech Jaruzelski str. 7
6. Lech Walesa str. 8
7. Aleksander Kwaśniewski str. 9
8. Lech Kaczyński str. 10

Gabriel Narutowicz

(ur. 17 marca 1865 w Telszach, zginął w zamachu 16 grudnia 1922 w Warszawie) – pierwszy prezydent II Rzeczypospolitej Polskiej.

Pochodził ze Żmudzi z tamtejszej szlachty herbu własnego. Dużą część życia spędził w Szwajcarii jako profesor i nauczyciel akademicki. Był wybitnym konstruktorem oraz inżynierem, profesorem Politechniki w Zurychu. Miał firmę budującą elektrownie wodne na całym świecie. Członek masonerii. W czasie I wojny światowej utworzył Polski Komitet Pomocy Ofiarom Wojny (tzw. Komitet Vevey), należał do stowarzyszenia La Pologne et la Guerre w Lozannie i stopniowo zbliżył się do koncepcji realizowanych przez Józefa Piłsudskiego.
Minister robót publicznych w rządach Władysława Grabskiego, Wincentego Witosa, pierwszym i drugim rządzie Antoniego Ponikowskiego; minister spraw zagranicznych w rządach Artura Śliwińskiego i Juliana Ignacego Nowaka.
9 grudnia 1922 wybrany na prezydenta jako kandydat PSL Wyzwolenie głosami lewicy, mniejszości narodowych i PSL Piast, które wbrew oczekiwaniom w ostatniej turze głosowania, zamiast kandydata prawicy – Maurycego hr. Zamoyskiego, poparło Narutowicza. Zaprzysiężenie Narutowicza na prezydenta odbyło się 11 grudnia. Zaraz po jego wyborze, prawica (ugrupowania katolickie i narodowe) rozpoczęły przeciwko niemu napastliwą kampanię zarzucając mu ateizm, przynależność do masonerii oraz zdobycie urzędu dzięki głosom mniejszości narodowych.


Zaledwie kilka dni po objęciu urzędu, 16 grudnia o godzinie dwunastej, zginął w zamachu w galerii "Zachęta", zastrzelony przez powiązanego z endecją fanatyka-malarza Eligiusza Niewiadomskieg
Brat Gabriela Narutowicza – Stanisław, obywatel litewski, był członkiem tymczasowego litewskiego parlamentu – Taryby.
O zabójstwie Narutowicza powstał w 1977 polski film fabularny "Śmierć prezydenta" w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.


Stanisław Wojciechowski
Stanisław Wojciechowski urodził się 15 marca 1869 roku w Kaliszu, w rodzinie inteligenckiej, wywodzącej swoje szlachectwo z XV wieku. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim w latach 1888-1891, studiował na Wydziale Fizyko-Matematycznym.

Należał do grona najbardziej aktywnych konspiratorów, uczestników tajnych studenckich grup samokształceniowych. Był członkiem konspiracyjnego Związku Młodzieży Polskiej "Zet". Następnie działał w tajnej organizacji Zjednoczenie Robotnicze. Brał udział w Zjeździe Paryskim tworząc Polską Partię Socjalistyczną. Był przeciwny stosowaniu terroru. Z Francji, gdzie go aresztowano, został wysiedlony. W latach 1895-1899 przebywał nielegalnie w kraju. W 1893 roku uczestniczył w zjeździe założycielskim PPS w Wilnie, gdzie poznał Piłsudskiego, z którym się zaprzyjaźnił.

Do roku 1905 współpracowali bardzo blisko, a Wojciechowski był w tym czasie członkiem kierownictwa Partii. Wraz z marszałkiem redagował i wydawał pismo "Robotnik". W rok później, korzystając z przejściowych możliwości wrócił do kraju i wystąpiwszy z partii stał się pionierem ruchu spółdzielczego. Założył tygodnik, który za radą Żeromskiego nazwał "Społem". Podczas wojny udał się do Rosji, gdzie po obaleniu caratu został Prezesem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie, która współdziałała z Komitetem Narodowym Polski w Paryżu. Zaangażował się w tworzenie armii polskiej w Rosji. W 1918 roku zagrożony aresztowaniem dotarł do Warszawy i powrócił do działalności spółdzielczej.

Naczelnik Państwa mianował go 15 stycznia 1919 roku ministrem spraw wewnętrznych w gabinecie Ignacego Paderewskiego, którego zastępował podczas licznych nieobecności w kraju.

Współpracował przy przygotowywaniu projektu konstytucji. 20 grudnia 1922 roku Zgromadzenie Narodowe wybrało go Prezydentem Rzeczypospolitej.

W wyniku zamachu stanu przeprowadzonego przez Józefa Piłsudskiego 14 maja 1926 roku złożył urząd Prezydenta. Zmarł w 1953 roku w Gołąbkach koło Warszawy.

Ignacy Mościcki

ur. 1 grudnia 1867 r. w Mierzanowie w powiecie ciechanowskim - zm. 2 października 1946 r. w Versoix pod Genewą, polski polityk i chemik. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1926-1939. Syn jednego z uczestników powstania styczniowego, naukowiec-chemik, wynalazca, budowniczy przemysłu chemicznego.

Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Ślepowron. Pochowany w Archikatedrze św. Jana w Warszawie.

Od 4 czerwca 1926 r. do 30 września 1939 r. sprawował urząd Prezydenta RP. Na pierwszą kadencję wybrany został 1 czerwca 1926, a na drugą 8 maja 1933. W dniu 24 września 1939 roku Mościcki wyznaczył na następcę na urzędzie prezydenta gen. Bolesława Wieniawę-Długoszowskiego, ambasadora RP w Rzymie (dotychczasowy następca, gen. Rydz-Śmigły, został internowany w Rumunii), a następnie (po jego rezygnacji) – Władysława Raczkiewicza. Urząd Prezydenta RP złożył w dniu 30 września. W grudniu 1939 r. Mościcki wraz z rodziną przeniósł się do Szwajcarii.


W 1891 ukończył chemię na politechnice w Rydze. Podczas studiów został członkiem Korporacji Akademickiej Welecja. W 1897 roku został asystentem na Uniwersytecie we Fryburgu (Szwajcaria). Nieco później pracował w przemyśle - dokonał wielu odkryć naukowych w dziedzinie elektrochemii i elektrofizyki. Od 1920 do 1926 pracował na Politechnice Lwowskiej: był profesorem chemii fizycznej i elektrochemii technicznej oraz w roku akademickim 1925/1926 jej rektorem. Jako pierwszy zastosował metodę uzyskiwania azotu z powietrza na skalę przemysłową, który był przeznaczony do produkcji kwasu azotowego. Był założycielem Państwowych Zakładów Związków Azotowych w Tarnowie. Dzielnicę, gdzie zbudowano tę fabrykę na jego cześć, nazwano Mościcami.

Bolesław Bierut

Bolesław Bierut, właściwie Bolesław Biernacki, pseudonim Tomasz (urodzony 18 kwietnia 1892 w Rurach Jezuickich (obecnie w obrębie Lublina) - zmarł 12 marca 1956 w Moskwie) - zecer, polski działacz komunistyczny, agent sowiecki, pierwszy przywódca Polski Ludowej - Prezydent RP, a następnie premier PRL.

Grób Bolesława Bieruta na warszawskich PowązkachPochodził z rodziny chłopskiej. Wykształcenie średnie . W młodości pracował jako zecer. Od roku 1912 był związany z lewicowym ruchem robotniczym (PPS Lewica), od 1918 w KPRP. Początkowo w KPP nie wykazywał się szczególną aktywnością po kilku latach jednak ,w 1927 został kierownikiem Centralnej Techniki(drukarnie) . W latach 30. aktywnie działał w Kominternie i był tajnym funkcjonariuszem NKWD. Więziony przez władze sanacyjne w Rawiczu (dzięki czemu udało mu się "przeczekać" stalinowskie czystki). Po amnestii r. 1938 ostatnie lata przed rokiem 1939 spędził w Warszawie, gdzie pracował jako księgowy w Społem. Po wybuchu II wojny światowej zbiegł na tereny okupowane przez Armię Czerwoną . Przebywał potem na terenie ZSRR i na polskich terenach okupowanych przez ZSRR. Od stycznia 1944 roku przewodniczący Krajowej Rady Narodowej (władza utworzona przez komunistów w czasie II wojny światowej). W dniu 5 lutego 1947 wybrany przez Sejm Ustawodawczy na Prezydenta Polski, którym był do czasu uchwalenia konstytucji PRL. Od 22 grudnia 1948 był sekretarzem generalnym PZPR. Od 21 listopada 1952 do 18 marca 1954 roku był premierem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL). Realizował program pełnego uzależnienia Polski od ZSRR. Wywiązywał się poprawnie z roli, jaką mu przydzielono. Odpowiada za liczne zbrodnie systemu komunistycznego w Polsce (por. stalinizm), m.in. za śmierć Witolda Pileckiego. Po śmierci Stalina nie skorzystał z możliwości większego złagodzenia polityki wewnętrznej. Na wzór kultu Stalina w PRL uprawiano skromniejszy kult Bieruta, np. Bierutowicami nazwano część Karpacza (obecnie Karpacz Górny) na Dolnym Śląsku. Zmarł w 1956 roku w Moskwie, gdzie był gościem XX Zjazdu KPZR. Snuto liczne przypuszczenia co do okoliczności jego śmierci, nie wykluczając otrucia. Żadnego z nich nie udało się do tej pory potwierdzić. Po Warszawie krążył w owym czasie makabryczne dowcipy o podróży Bieruta do Moskwy pojechał w futerku, a wrócił w kuferku czy pojechał dumnie, a wrócił w trumnie

Choć z usposobienia małomówny i nieśmiały, uczuciowo związany był z wieloma kobietami, m.in. z Małgorzatą Fornalską (żona) i Wandą Górską (sekretarka). Wzorem Józefa Stalina lubił pokazywać się z dziećmi (na jednej z fotografii trzyma na rękach Agnieszkę Holland). Poczta Polska wydała również znaczek pocztowy przedstawiający Bieruta w otoczeniu dzieci. Bierut miał sarenkę, z którą się filmował i fotografował.

Wojciech Jaruzelski
(ur. 6 lipca 1923 w Kurowie), emerytowany żołnierz Ludowego Wojska Polskiego w stopniu gen. armii; polityk polski - I sekretarz KC PZPR w latach 1981-1989, premier PRL w latach 1981-1985, przewodniczący Rady Państwa PRL w latach 1985-1989, prezydent PRL i pierwszy prezydent III RP w latach 1989-1990.

Od lipca 1989 prezydent PRL (od stycznia 1990 RP), wybrany przez Zgromadzenie Narodowe przewagą jednego głosu. Życzliwie odnosił się do reform rządu Mazowieckiego. Tylko raz w ciągu swej kadencji zawetował ustawę (Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o zniesieniu 22 lipca jako Narodowego Święta Odrodzenia Polski (Dz.U. 1990 nr 28 poz. 159)).[1]

Po niecałym roku w wyniku nacisku społecznego zrezygnował z dalszego sprawowania urzędu. Po wyborach prezydenckich w listopadzie 1990 wycofał się z życia politycznego, choć bierze udział w debatach społecznych i politycznych (wypowiadał się np. na temat członkostwa Polski w Unii Europejskiej).

31 marca 2006 Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (pion śledczy IPN) postawiła go w stan oskarżenia pod zarzutem popełnienia zbrodni komunistycznej, polegającej na kierowaniu w 1981 i 1982 zorganizowanym związkiem przestępczym o charakterze zbrojnym, mającym na celu popełnianie przestępstw. Polegały one m.in. na pozbawianiu ludzi wolności. Drugi zarzut to podżeganie członków Rady Państwa PRL do przekroczenia ich uprawnień przez uchwalenie dekretów o stanie wojennym. Podstawą do postawienia zarzutów były odtajnione przez ministra obrony Radosława Sikorskiego dokumenty Układu Warszawskiego, w tym także "Myśl przewodnia wprowadzenia stanu wojennego" podpisana w marcu 1981 przez Jaruzelskiego i Kanię.

Wcześniej Jaruzelskiemu wytoczono proces o udział w tłumieniu protestów robotniczych w 1970. Proces ten nie zakończył się do dziś (wrzesień 2006).

Lech Wałęsa

(ur. 29 września 1943 roku w Popowie) - polski działacz związkowy, polityk, z zawodu elektryk, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w roku 1983 i Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990-1995.
w latach 1990-1995 prezydent RP i zwierzchnik Sił Zbrojnych RP.
w roku 1991 jako pierwszy w historii prezydent Polski złożył wizytę w Izraelu
w roku 1991 jako nowo wybrany prezydent III Rzeczypospolitej odwiedził Stany Zjednoczone i spotkał się z działaczami oraz przywódcami Kongresu Polonii Amerykańskiej w Waszyngtonie, Chicago i wielu innych centrach licznej ludności polskiej
w roku 1992 przyczynił się do obalenia rządu Jana Olszewskiego, po tym jak minister spraw wewnętrznych Antoni Macierewicz umieścił go na liście domniemanych agentów SB jako TW "Bolek".
w roku 1993 był inicjatorem założenia Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform
w 1995 przegrał w drugiej turze wybory prezydenckie z Aleksandrem Kwaśniewskim.
w roku 1995 założył pozarządową organizację Fundacja "Instytut Lecha Wałęsy"
w latach 1996-97 próbował organizować własną partię polityczną, jednak ostatecznie poparł kampanię wyborczą AWS, która skończyła się w 1997 roku wygraną tego ugrupowania w wyborach parlamentarnych. Jego zasługa w tym sukcesie jest jednak minimalna, a sam Wałęsa po roku odwrócił się od AWS i zaczął ją krytykować.
w roku 2000 ponownie przegrał wybory prezydenckie, otrzymując tym razem zupełnie śladowe poparcie (1,01%), po którym ogłosił ostateczne odejście na polityczną emeryturę.
2002 - podczas uroczystego otwarcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2002 reprezentował Europę, niosąc flagę olimpijską u boku sławnych przedstawicieli pozostałych kontynentów.
2004 - otrzymał Dyplom Specjalny MSZ za wybitne zasługi dla promocji Polski w świecie.
pod koniec 2004 - poparł publicznie Pomarańczową Rewolucję na Ukrainie - jego widok na wiecu na kijowskim Majdanie wywołał euforię tłumów. Próbował mediować pomiędzy skłóconymi stronami - obozem Wiktora Juszczenki i Wiktora Janukowycza, lecz obóz Janukowycza odrzucił jego próby mediacji na samym starcie.

26 sierpnia 2005 roku wziął udział w koncercie Jeana Michela Jarre'a pt. "Przestrzeń Wolności" w ramach obchodów 25 rocznicy strajków sierpniowych i powstania "Solidarności" na terenie Stoczni Gdańskiej. Lech Wałęsa ze sceny powiedział: "Chcę wierzyć, że ten płomień wolności, rozpalony wtedy, i dzisiaj pokazany przez naszego francuskiego przyjaciela rozjaśni serca i że tak jak 25 lat temu runą mury, mury, które oddzielają nas od siebie, mury obojętności, niesprawiedliwości, nieżyczliwości i niezrozumienia. Niech Europa uczy się od Gdańska jak budować Solidarność, a wszystkie mury runą". W koncercie uczestniczyło ponad 100 tysięcy widzów.
16 listopada 2005 roku uzyskał decyzją Instytutu Pamięci Narodowej status pokrzywdzonego przez służby bezpieczeństwa PRL i zapowiedział walkę na drodze sądowej z osobami oskarżającymi go o działalność agenturalną.



Aleksander Kwaśniewski

(ur. 15 listopada 1954 w Białogardzie) – polski polityk, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1995-2005.
W 1995 wystartował w wyborach prezydenckich jako kandydat SLD z hasłami "Wybierzmy przyszłość" i "Wspólna Polska". W drugiej turze wyborów zmierzył się z prezydentem Lechem Wałęsą i uzyskał wynik 51,7% głosów wobec 48,3% Lecha Wałęsy. Podczas kolejnych wyborów w 2000 pod hasłem "Dom wszystkich - Polska" zdobył 53,9% głosów już w pierwszej turze.

Został zaprzysiężony 23 grudnia 1995 roku jako prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, nazajutrz po wygaśnięciu kadencji Lecha Wałęsy. Tego samego dnia złożył ślubowanie jako Zwierzchnik Sił Zbrojnych w 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego "Warszawa" w Mińsku Mazowieckim. Ponownie zaprzysiężony przed Zgromadzeniem Narodowym na drugą kadencję 23 grudnia 2000 roku. Tego samego dnia na Okręcie Muzeum ORP Błyskawica w Gdyni przyjął zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi RP.


26 lutego 1999 roku podpisał dokumenty ratyfikujące polskie członkostwo w NATO (we wspólnej ceremonii z Prezydentem Republiki Czeskiej Vaclavem Havlem). Z jego inicjatywy zorganizowana została w Warszawie (listopad 2001), w ramach koalicji antyterrorystycznej, międzynarodowa konferencja przywódców państw Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej poświęcona wzmocnieniu działań regionu w zwalczaniu światowego terroryzmu. Twórca Inicjatywy Ryskiej (2002) - platformy współpracy państw naszego regionu Europy, tworzącej warunki do poszerzania NATO i Unii Europejskiej. W 2003 roku wraz z premierem Leszkiem Millerem podjął decyzję o wysłaniu polskich wojsk do Iraku. Pod koniec 2004, podczas Pomarańczowej rewolucji na Ukrainie, został poproszony przez Leonida Kuczmę do roli mediatora i brał aktywny udział w rozmowach pomiędzy Wiktorem Juszczenką a Wiktorem Janukowyczem, odgrywając według części komentatorów istotną rolę w pokojowym rozwiązaniu kryzysu politycznego.

W wyborach prezydenckich w 2005 roku popierał kandydaturę Włodzimierza Cimoszewicza jako swojego następcy. Po wycofaniu się Cimoszewicza z wyborów poparł Marka Borowskiego. W II turze wyborów udzielił poparcia Donaldowi Tuskowi.

Dnia 23 grudnia 2005 roku, zaprzysiężono prezydenta-elekta Lecha Kaczyńskiego i zakończyła się druga kadencja Aleksandra Kwaśniewskiego.
Lech Kaczyński

(ur. 18 czerwca 1949 w Warszawie) – obecny prezydent RP, prezydent Warszawy w latach 2002-2005, polityk prawicowo-konserwatywny, współzałożyciel partii Prawo i Sprawiedliwość i jej pierwszy prezes. Doktor habilitowany nauk prawnych, profesor UKSW, specjalista w zakresie prawa pracy. Brat Prezesa Rady Ministrów, Jarosława Kaczyńskiego.
Od 18 listopada 2002 do 22 grudnia 2005 roku był Prezydentem miasta stołecznego Warszawy wybranym w pierwszych wyborach bezpośrednich w dniach 27 października i 10 listopada 2002 roku z ramienia PiS. W pierwszej turze otrzymał 49,58% głosów, w drugiej zaś pokonał kandydata koalicji SLD i UP Marka Balickiego uzyskując 70,54% głosów. Lech Kaczyński złożył mandat na sesji Rady miasta stołecznego Warszawy 22 grudnia 2005 – w przeddzień objęcia urzędu Prezydenta RP. Dopiero 8 lutego 2006 roku uchwałą Rady stwierdzono jego wygaśnięcie.

Opinie na temat jego rządów w Warszawie były od początku podzielone. Za najważniejszy sukces uznano przede wszystkim poprawę stanu bezpieczeństwa w mieście (spadek liczby zanotowanych przestępstw, dofinansowanie i wzmocnienie patroli straży miejskiej). Podczas jego kadencji obchodzono 60. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego. Obchodom nadano odświętny wymiar. Przy tej okazji prezydent otworzył Muzeum Powstania Warszawskiego, co również uznano za sukces Kaczyńskiego. Władze Warszawy chwalono również za otwarcie Wydziałów Obsługi Mieszkańców.

Z drugiej strony działania władz miasta wywoływały wiele kontrowersji. Jako prezydent miasta Kaczyński w 2004 i 11 czerwca 2005 zabronił przejścia Paradzie Równości ulicami Warszawy, co wywołało kontrowersje związane ze zgodnością tego postanowienia z konstytucją. Kaczyński początkowo tłumaczył odmowę obroną publicznej moralności, później zaś brakami formalnymi oraz tym, iż tego samego dnia w Warszawie odbywa się uroczyste odsłonięcie pomnika Stefana Roweckiego „Grota”, pierwszego Komendanta Głównego Armii Krajowej. Tydzień później wydał zezwolenie na organizowaną przez Młodzież Wszechpolską Paradę Normalności, która była odpowiedzią wszechpolaków na Paradę Równości.

Poza tym krytykowano zastój w inwestycjach, brak planów zagospodarowania przestrzennego czy unieważnianie kolejnych przetargów. Nie uruchomiono zapowiadanych: budowy Mostu Północnego czy odbudowy Pałacu Saskiego.

Lech Kaczyński z tytułu swego wyboru na urząd Prezydenta RP stał się:

Kawalerem Orderu Orła Białego, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczy jego Kapitule,
Kawalerem Orderu Odrodzenia Polski I klasy, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczy jego Kapitule.

Załączniki:
Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 14 minuty