Stargard Szczeciński - krótki opis

STARGARD SZCZECIŃSKI, m. w woj. zachodniopomor. (powiat stargardzki), na Równinie Pyrzycko-Stargardzkiej, nad Iną. — 71 tys. mieszk. (1998); ośr. przem., usługowy i kult.; przemysł środków transportu (zakłady naprawcze taboru kol., kol. zakłady automatyki, wytwórnia części samochodowych, rowerów), maszyn. (maszyny bud.), dziewiarski, odzież., metal., spoż. (cukrownia Kluczewo, zakłady zbożowo-młynarskie, cukiernicze, mleczarnia), chem. (chemia gosp.), materiałów bud. (m.in. cegielnia, zakłady ceramiki bud.), gazownia, wytwórnia pasz; węzeł kol. i drogowy; ośr. oświat., gł. szkolnictwa zaw.; muzeum. W pobliżu Stargardu Szczecińskiego bogate źródła gorącej wody Marianowo I i Marianowo II. Historia. Gród pomor. wzmiankowany 1124; prawa miejskie 1253; ośr. rzemiosła i handlu, udział w handlu bałtyckim (gł. zbożem); od 1283 własny port u ujścia Iny; czł. Hanzy; rywalizacja ze Szczecinem doprowadziła 1454 do długotrwałej wojny handl. (Stargard Szczeciński pokonany); w okresie wojny trzydziestoletniej (1618–48) przedmiot walk cesarsko-szwedz.; do 1637 w granicach księstwa szczec., dzielił losy polit.  Pomorza Zachodniego; od 1653 pod panowaniem Hohenzollernów brandenb., 1668–1720 stol. ich pomor. posiadłości; w XIX w. rozwój przemysłu; po uzyskaniu 1846 połączenia kol. ważny węzeł komunik.; podczas II wojny świat. 1939–45 obóz dla jeńców podoficerów i szeregowców pol., franc., sowieckich, jugosł., wł. i in. (ok. 35 tys. osób); 1943–45 podobóz obozu koncentracyjnego Ravensbrck, 7 obozów pracy przymusowej, od 1942 obóz przejściowy dla Polaków, Rosjan i Ukraińców wywożonych na roboty przymusowe; zniszczony w ok. 70%; od 1945 w Polsce; 1946–75 siedziba powiatu; 1961 do Stargard Szczeciński przyłączono osiedle przem. Kluczewo. Zabytki. Gotycki kościół NMP (koniec XIII w.), rozbud. (2. poł. XIV w.) z dodaniem kaplicy Mariackiej (ok. 1400, H. Brunsberg), jedna z najwspanialszych świątyń got. na obszarze nadbałtyckim; późnogot. kościół Św. Jana (ok. 1408 i 1429–64, przebud. XIX w.); późnogot. ratusz (koniec XIV w., odbud. do ok. 1569, przebud. XVII w., rekonstruowany 1948–61); got. kamienica (pocz. XV w., przebud. XVII w.); mury miejskie (koniec XIII–pocz. XVI w.) z basztami i bramami: Pyrzycką (koniec XIII i 1. poł. XV w.), Wałową (ok. 1430 i 1590–po 1635) i Młyńską (pocz. XV w.).