Orzeszkowa "Nad Niemnem" - dziedzictwo ideałów demokratycznych i patriotycznych.

Dziedzictwo ideałów demokratycznych i patriotycznych w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej. Przeprowadź analizę dwóch fragmentów powieści, zwracając uwagę na model wychowania młodego pokolenia.

Powieść Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” występują bardzo wyraźnie dwa ideały patriotyzm i demokratyzm. Patriotyczne można zauważyć podczas rozmowy Pani Andrzejowej z synem Zygmuntem Korczyńskim. Ideały demokratyczne można zauważyć w rozmowie Witolda Korczyńskiego z ojcem Benedyktem Korczyńskim.

Rozmowa Matki z synem jest bardzo burzliwa. Panią Andrzejową targają emocje, z początku nie może uwierzyć, że wychowała syna na bezdusznego potwora. Pani Andrzejowa jest patriotką, jej mąż był patriotą. On zginął za ojczyznę w powstaniu styczniowym, spoczywa na mogile powstańczej. Jej patriotyzmem jest patriotyzmem cierpienia. Wdowa odizolowała się od społeczeństwa po śmierci męża nie mogąc się pogodzić ze stratą męża. Pani Andrzejowa źle wychowała syna lecz orientuje się zbyt późno, Zygmunt jest już dorosły i nie da się go już na nowo wychować. Andrzejowa jest wierna Polsce, jej ziemi, nie chce wyjechać zagranice tak jak Zygmunt. Kocha Polskę i czuje się jej częścią , chce dzielić z nią cierpienie. Matka przeżywa bardzo słowa syna, w tekście jest to bardzo uwidocznione. Narrator pokazuje przejęcie matki wykrzyknieniami oraz zdaniami „nagle wybuchła” „miała takie poczucie, jak gdyby ziemia spod stóp się jej usuwała”.

Zygmunt Korczyński jest egoistą człowiek znudzony życiem, nastawiony jest na korzystanie z przyjemności. Żyje oderwany od rzeczywistości po ślubie z Klotyldą zamieszkał wraz z żoną u matki, ale krajobrazy polskie nudzą go, pragnie żyć zagranicą. W rozmowie z matką przejawia brak przywiązania do ojczyzny i znudzenie. Zygmunt okazuje się być kosmopolitą. Zygmunt nie jest patriotą, chce uciec od Polski, nie czuje się Polakiem. Za młodu był wysyłany przez matkę zagranicę aby tam kształcić swój talent. Teraz uważa, że nie znajduje w polskich krajobrazach natchnienia. Zygmunt jest przesiąknięty kulturą zachodnią, używa francuskich zwrotów. Syn zarzuca matce, że wychowywała go jak księżniczkę w kryształowym pałacu. Matka nie pozwoliła synowi zobaczyć prawdziwy świat, izolowała go od niższych warstw społecznych. Zygmunt poddaje się zaborcy, nie chce z nim walczyć, uważa, że tak będzie lepiej. Zygmunt gardzi chłopami nazywa ich „Bydłem” uważa siebie za dużo lepszego , a niższe sfery za nie godne i zezwierzęcone. Zygmunt nie ma szacunku dla zmarłego ojca, nazywa go szaleńcem. Pani Andrzejowa i Zygmunt Korczyński to postacie kontrastujące ze sobą. Zygmunt to przede wszystkim egoista, kosmopolita i cynik.

Postawa Zygmunta wynika z błędów wychowawczych Pani Andrzejowej. Pani Andrzejowa chciała wychować syna jako wybitną jednostkę na wzór ojca Andrzeja. Odizolowany od niższych warstw społecznych i życia codziennego Zygmunt stał się egoistą i kosmopolitą.

Kłótnię między Benedyktem, a Witoldem Korczyński rozpoczyna Witold. Witold jest światły, energiczny, otwarty na nowe rzeczy. Jest młodym pozytywistą, wierzy w naukę i technikę i ich najnowsze zdobycze stara się wprowadzić w gospodarstwie ojca. Witold nie może zrozumieć ojca dlaczego ten wyzyskuje chłopów. Procesuje się z nimi. Witold staje po stronie chłopów, uważa, że wina chłopów wynika z ich głupoty. Syn wpływa na ojca i ten zmienia swoje postępowanie. Witold mimo kłótni dziękuje ojcu za dobre wychowanie i za to, że miał dostęp do społeczeństwa, że nie był izolowany jak Zygmunt przez Andrzejową.

Benedykt Korczyński właściciel Korczyna po represjach carskich jego majątek podupadł, brakowało mu pieniędzy na utrzymanie Korczyna. Sprzedać ukochanego Korczyna nie chciał mimo nalegań brata Dominika robiącego karierę w Rosji. Benedykt by zdobyć pieniądze procesował się z chłopami. Benedykt zobaczył w Witoldzie samego siebie za młodu. Zobaczył w nim swoje dawne ideały, jakby powracająca fala. Ojciec i syn pogodzili się, Witold rzucił się na szyje ojcu by dziękować za dobre wychowanie. Benedykt nie będzie już procesował się z chłopami, a zgodę przypieczętowała wspólna wyprawa na mogiłę powstańczą.

W powieści „Nad Niemnem” są ukazane konflikty między pokoleniowe przykład Witold i Benedykt Korczyńscy. Wychowanie za młodu ma ogromny wpływ na zachowanie młodych w dalszym życiu. Od wychowania zależy jak młodzi odnoszą się do ideałów demokratycznych i patriotycznych. Witold wychowany dobrze przez rodziców jest przykładem zdolnego młodego człowieka w którym są zachowane ideały demokratyczne i patriotyczne. Zygmunt źle wychowany przez matkę stał się człowiekiem bez poszanowanie dla ojczyzny, stał się zwykłym egoistą zapatrzonym tylko w siebie.