Gospodarka folwarczno-pańszczyźniana w Polsce

Jednym z wydarzeń w Polsce było rozwiniecie folwarku pańszczyźnianego, który umożliwiał uzyskiwanie bardzo dużych zysków.

Folwarki mogły rozwijać się dzięki:
- dobra koniunktura na zboże, wysokie ceny które wzrosły kilkakrotnie, bo część ludu zajęła się rzemiosłem.
- Umocniła się przewaga szlachty polskiej – szlachta osiadła
- darmowa- tania praca chłopa – odsuwa mieszczaństwo od konkurencji
- spadła wartość pieniądza
- b. Duże obszary niczyje- pustki
- łatwo można wykupić folwarki sołtysie
- rynki zewnętrzne
- wzrosła liczba ludności w Polsce – czyli większe zapotrzebowanie na produkty rolne
- odzyskanie Pomorza gdańskiego – sprzedano je w Niderlandach

W XV i XVI wieku rozwija się folwark pańszczyźniany Folwark pańszczyźniany- to duże gospodarstwo szlacheckie liczące od 60 do 80 hektarów, na którym wykorzystywano darmowa prace chłopa jako podstawę rolna (gospodarowania)

TYPY FOLWARKÓW:
· folwark zbożowy- nastawiony na rynki zewnętrzne. Podstawą transportu był spływ rzeczny- najtańsza i najbezpieczniejsza droga (Bug, Wisła)
· folwark nastawiony na rynek wewnętrzny, cieszył się większym profilem produkcji. Nie tylko zboże, ale także hodowano zwierzęta, stawy rybne, pasieki.

Rozwinęło się targowisko- targi, gdzie sprzedawano produkty (środa, piątek) Szlachta powiększyła swoje gospodarstwa był to jedyny sposób na zwiększenie produkcji. Powiększono gospodarkę. Podstawą była pańszczyzna, czyli darmowa praca chłopa na polu. Chłop musiał odpracować 1-do kilku dni w tygodniu za łan ziemi (1łan- 17 hektarów) Różnicuje się ona (różna wartość) Zbiegostwa chłopów- uciekali oni z ziemi gdzie było dużo praw. Uciekali do miast szukając lepszego bytu – odcięto drogę. Jeśli ktoś uciekł był uważany za zbiega. W 1496 roku wydano przywilej piotrkowski – tylko jedno dziecko może się uczyć. W XVI wieku rozpoczyna się zwiększenie dni pańszczyzny. Chłop coraz mniej będzie wydajny, bardziej skłonny do ucieczki. Do końca XVI w. gospodarka rozwijała się sprawnie. POLSKA- spichlerz Europy przez Gdańsk. Rozwijały się miasta nad spływami rzecznymi. Szlachta nie inwestowała. Gospodarka ekstensywna – wzrost produkcji nie dzięki ilości ziemi, ale dzięki powiększeniu arsenału upraw. Polska miała dodatni bilans. Mieszczaństwo gaśnie, jest słabe, ograniczone przywilejami szlacheckimi. Dość dobra pozycja chłopów. Ten wiek nazwany jest ZŁOTYM wiekiem.
Pod koniec lat 80- tanieje zboże w Rosji, wojny w Sycylii, w Europie. Gospodarka będzie się załamywać. Handel obustronny.