Zagadnienia filozoficzne

Zagadnienia filozoficzne


>1. Co to jest filozofia?

Filo- umiłowanie; Zofia- mądrość,
Jest to wiedza o wszystkim co istnieje. Filozofia szuka racjonalnego istnienia.

>2. Co to jest mądrość?

zdolność wrodzona lub nabyta, która wskazuje człowiekowi własny kierunek życia i pomaga zapewnić sobie pomyślność a nawet szczęście.

>3. Filozoficzne założenia trzech filozofów z Miletu (Talesa, Anaksymandra, Anaksymenesa)

TALES
· Uważał że porządkiem wszystkiego jest woda
· W wodzie są zarodki życia

ANAKSYMER
· Uważał że świat powstał i ginie w bezkresie

ANAKSYMENES
· Pierwotną materią jest powietrze lub mgła
· Uważał że woda to zagęszczone powietrze
· Ogień rozrzedzone powietrze
· Ziemia powstaje z bardzo zagęszczonego powietrza

>4. Poglądy filozoficzne Heraklita

HERAKLIT
· W przyrodzie jest ciągła zmienność
· Ufał swym zmysłom
· Panta rei-wszystko płynie
· Dwa razy nie możemy wejść do tej samej rzeki
· Cały świat ma mnóstwo przeciwieństw np. gdyby nie było wojny nie cieszylibyśmy się z pokoju
· Sens cierpienia – dopełnienie człowieczeństwa
· Bóg to coś co obejmuje cały śiwat

>5. Z czego zbudowana jest przyroda zdaniem Empedoklesa

wg. EMPEDOKLESa przyroda składa się z 4 składników:
· Ogień
· Woda
· Ziemia
· Powietrze

A w przyrodzie dwie siły są takie jak miłość która łączy i niezgoda która rozdziela.

>6. Teoria atomów u Demokryta

· Zmiany zachodzące w przyrodzie muszą składać się z małych niewidocznych cząsteczek które są nie podzielnymi atomami
· Atomy są wieczne, nic nie powstaje z niczego
· Atomy nie są identyczne mają masę i różne kształty
· Atomy poruszają się w próżni
· Wszystko jest materialne nawet dusza, ona jest złożona ze specjalnych atomów – po śmierci te atomy się rozpadają i przechodzą do innego człowieka

>7. Kim byli sofiści?

· Ludzie zainteresowani miejscem człowieka w społeczeństwie
· Sofiści byli nauczycielami
· Odrzucali mitologię i filozofię
· Uważali że pewnych rzeczy nie można wytłumaczyć

>8. Oryginalność filozofii Sokratesa

SOKRATES
· Twierdził ze są uniwersalne normy np. moralność
· Mawiał że w jego wnętrzu odzywa się boski głos
· Poznanie człowieka powinno pochodzić z wnętrza człowieka
· sprzeciwiał się na donosy swoich politycznych kolegów
· ojciec etyki
· każdy człowiek który potrafi szukać wiedzy jest człowiekiem szczęśliwym
· został oskarżony że sprowadza młodzież na manowce i tworzy bogów przez co skazano go na śmierć ale on popełnił eutanazję

>9. Podobieństwa i różnice między Sokratesem a Chrystusem

Podobieństwa:
· oddali życie za prawdę i ideały
· widzieli co dobre i złe
· mieli wiedzę podana na tacy
· mieli własnych uczniów

Różnice:
· Sokrates był filozofem a Chrystus mesjaszem
· Sokrates sam z siebie chciał zostać nauczycielem ludu a chrystusowi zostało to w jakis sposób narzucone
· Sokrates Był poczęty z kobiety i mężczyzny zaś Jezus tylko z Dziewicy
· Sokrates miał żonę zaś Jezus nie.


>10. Teoria idei u Platona

· wszystko co jest w przyrodzie płynie czyli zmienia się
· nic nie ma takiego samego
· wieczne piękna wieczne dobra- do tych ideałów darzył Platon
· wieczne i niezmienne są formy i obrazy wytworzone przez ludzki umysł
· uważał że jeśli istnieje koń to musi istnieć jego idea
· świat idei to wieczne i niezmienne wzorce
· zmysły są zawodne i zmienne
· wszyscy posiadamy rozum i wszyscy możemy dojść do takich samych wniosków
· świata idei nie da się poznać tylko dusza ludzka która jest nieśmiertelna może zajrzeć do świata idei
· wszystkie zjawiska w przyrodzie są zjawiskami cieni form i idei.



>11. Idealne państwo w filozofii Platona

· ma postać utopijną i idealną
· powinni rządzić państwem filozofowie
· państwo ma władców strażników i wytwórców

>12. Co Arystoteles sądził o platońskich teoriach idei?

· Stwierdził ze Platon wszystko postawił na nogach
· Zgadzał się z Platonem że wszystko płynie
· Zgadzał się ze forma konia jest wieczna i niezmienna
· Był krytykiem Platońskiej filozofii

>13. Jak Arystoteles formułuje swoją własną filozofię przyrody?

· Uważał ze formę czegoś np. konia stanowi gatunek
· Prawdziwym światem jest przyroda
· Rzeczywistość składa się z jedności formy i materii
· Wszystkie swoje byty mają jakaś przyczynę działającą w przyrodzie

>14. Co to jest "droga złotego środka" u Arystotelesa?

· Życie wśród namiętności i przyjemności
· Życie wolnego i odpowiedzialnego obywatela
· Życie filozofa i badacza

>15. Trzy formy państwa u Arystotelesa

· Monarchia – 1 najwyższy szef państwa on o wszystkim decyduje
· Arystokracja – grupa przywódców rządzi
· Politeja - demokracja

>16. Poglądy cyników i ich główni przedstawiciele

przedstawiciele:
· Antystenes
· Diogenes

Poglądy:
· Prawdziwe szczęście nie ma związku z dobrami zewnętrznymi, nie łączy się z pracą
· Być szczęśliwym to taki stan gdzie nie można nic utrącić
· Chodzili w łachmanach by pokazać ze im na niczym nie zależy, obojętność na wszystko
· Brak przywiązania do dóbr materialnych
· Nie bali się śmierci ani cierpienia
· Nie wrażliwi na krzywdę innych







>17. Poglądy filozoficzne stoików i ich przedstawiciele

przedstawiciele:
· Zenon z Kition
· Marek Aureliusz
· Seneka
· Cyceron

Poglądy:
· Działacze aktywni polityki
· Prawo naturalne opiera się na wiecznym rozumieniu kosmosu
· Uważali że istnieje tylko jedna przyroda która się nazywa monizm
· Prawo dotyczy wszystkich ludzi nawet niewolników
· Człowiek powinien żyć zgodnie ze swym losem


>18. Kim byli epikurejczycy, ich podglądy i przedstawiciele

przedstawiciele:
· Arystyp
· Epikur

Poglądy:
· Jednym dobrem jest przyjemność
· Złem jest szybkość
· Życie należy dzielić na rzeczy dobre i złe
· Życie należy planować
· Trzeba żyć w ukryciu każdy musi znaleźć bezpieczną przystań
· Carpe diem

>19. Neoplatonizm oraz istotne założenia filozofii Plotyna

przedstawiciele:
· Plotyn

Poglądy:
· Ciemność sama w sobie nie istnieje
· To co płonie to jest bóg
· Najbliżej boga są wieczne idee które są formą zwierzat
· Ludzie są blisko boga duszą

>20. Krótka charakterystyka indoeuropejskiego kręgu kulturowego

· Kultury posługujące się językami indoeuropejskimi
· Grecy i rzymianie
· Politeizm
· Wzrok najważniejszy zmysł
· Hinduizm, buddyzm
· Bóg istnieje we wszystkim co jest
· Dusza przemieszcza się z jednego ciała do drugiego



>21. Krótka charakterystyka semickiego kręgu kulturowego

· Półwysep arabski miał wpływ i islam
· Judaizm, islam, chrześcijaństwo
· Żydzi
· J. Grecki i j. Łaciński
· Filozofia hellenistyczna
· Monoteizm
· Spisywanie historii
· Stolica tych religii to Jerozolima
· Najważniejszy ze zmysłów to słuch
· Celem życia jest zbawienie od grzechów
· Drugi człowiek jest ważniejszy od własnego ja

>22. Trzy obszary kulturowe po upadku cesarstwa rzymskiego i jakie dziedzictwo filozoficzne przechowywane zostało w poszczególnych kręgach.

1. W Europie Zachodniej dominowała Chrześcijańska Kultura Łacińsko- Języczna ze stolicą w Rzymie
2. W Europie Wschodniej wyłoniła się Chrześcijańska Kultura Grecko- Języczna ze stolicą w Konstantynopolu
3. Afryka Północna i Środkowy Wschód Arabsko- Języczna kultura muzułmańska

>23. Wpływ Platona na filozoficzno-teologiczne poglądy Augustyna

· Lektura dzieł neoplatońskich skłoniła go do powrotu do dogmatycznej filozofii w duchu Platona
· Odpowiadał mu idealizm w metafizyce
· Absolutyzm w teorii poznania
· Dualizm życia doskonałego i ziemskiego

>24. Państwo Boże i państwo ziemskie w poglądach Augustyna

· Dzieło „O państwie Bożym” opisuje walkę pomiędzy państwem Bożym i ziemskim
· Obecność państwa bożego na ziemi uwidocznia się w kościele
· Augustyn stwierdził ze poprzez kościół możemy dojść do zbawienia

>25. Wpływ Arystotelesa na filozofię Tomasza z Akwinu

· Tomasz schrystianizował Arystotelesa
· Jego poglądy interpretował w sposób by odpowiadały teologii chrześcijańskiej
· Stworzył wielką syntezę wiary i wiedzy
· Jego system filozoficzny opierał się na założeniach Arystotelesa zgodnie z potrzebami kościoła








>26. "Naturalne prawdy teologiczne" u Tomasz z Akwinu

· Mówił że pierwsza droga jest pewniejsza
· Jego zdaniem 2 drogi prowadzą do Boga: przez wiarę i objawienie, przez rozum i postrzeganie zmysłowe
· Twierdził że istnieje wiele prawd teologicznych np. które możemy dostrzec przez objawienie i naturalny rozum

>27. Pięć dróg prowadzących do Boga według Tomasza z Akwinu

1. bierze się z ruchu< na jej końcu musi być bóg>
2. wszystko musi mieć przyczynę sprawcza
3. wszystko co istnieje ma przyczynę swojej konieczności
4. przyczyna wszystkich bytów jest bóg
5. Każdy byt zmierza do jakiegoś celu

>28. Na czym polegała "nowa metoda naukowa" w okresie renesansu

· Dała ona podstawy całego rozwoju techniki
· Było nowe spojrzenie na naukę
· Ludzie przekraczali granice jakie stawiała im przyroda
· Gospodarka naturalna i pieniężna
· Każde badanie przyrody odbywało się za pomocy obserwacji i doświadczeniu

>29. Różnica między materialistycznymi a idealistycznymi poglądami filozoficznymi

· Idealizm- byt jest naturalny, idealny, duchowy
· Materializm- wszystko co otacza to materia, materializm

>30. Dualizm Kartezjusza

Dualizm- podział na dwie rzeczywistości materialna i duchową
· Dusza- jest świadoma, niematerialna
· Materia- rozciągła, zajmuje miejsce w przestrzeni

>31. Monizm Spinozy

· Istnieje tylko 1 substancja
· Wszystko co istnieje da się sprowadzić do substancji

>32. Empiryzm i jego główni przedstawiciele w historii filozofii

· Empiryzm- źródłem ludzkiego poznania są wyłącznie, bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego
Przedstawiciele:
· John Lock
· Berkley
· Hume





>33. Racjonalizm i jego główni przedstawiciele w historii filozofii

Racjonalizm- możliwość poznania prawdy z użyciem samego rozumu

Przedstawiciele:
· Kartezjusz
· Spinoza
· Lebniz

>34. Co to są "pierwotne" i "wtórne" własności rzeczy w filozofii Locke'a

PIERWOTNE:
· Rozciągłość, kształt, ciężar
· Tkwią one w rzeczach

WTURNE:
· Płynie ze zmysłów wrażeń
· Cechy tkwiące w rzeczach

>35. Wrażenia i idee w filozofii Hume'a oraz ich podział

Wrażenia:
· Spontaniczne postrzeganie rzeczywistości za pomocą zmysłów
Idee:
· Wspomnienie tych wrażeń

Dzielimy je na proste< polegają na dzieleniu i łączeniu>, złożone

>36. Pojęcie "ducha" u Berkeley'a

Duch- przyczyna wszystkiego, we wszystkim

>37. Co to jest deizm i panteizm

Deizm- jest poglądem religijnym zakładającym istnienie jakiejś nieokreślonej dokładnie duchowej siły sprawczej, która stworzyła świat materialny i prawa nim rządzące, jednak nie ingeruje ona obecnie bezpośrednio w jego działanie.

Panteizm- światopogląd religijny i filozoficzny utożsamiający boga (bóstwo) ze światem przyrody

>38. "Przewrót kopernikański" w dziedzinie ludzkiego poznania u Kanta

Świadomość nie jest bierna tablicą, ma wpływ na nasze pojmowanie świata. Formy twą w rozumie. Nie tylko świadomość dopasowuje się do rzeczy, ale też rzeczy do świadomości- to nowy sposób myślenia.

>39. Postulaty praktyczne Kanta

· Bóg istnieje
· Wiara w nieśmiertelność duszy
· Wolna wola człowieka


>40. "Imperatyw kategoryczny" Kanta

· Jest to prawo moralne
· Stoi ono ponad doświadczeniami
· Zasada formalna
· Nie wiąże się z sytuacjami wyboru
· Mówi jak mamy postępować we wszystkich sytuacjach
· Ludzkie sumienie opisuje

>41. Metoda dialektyczna Hegla

· Duch świata ku większej świadomości samego siebie
· Duch świata powoli budzi się do świadomości samego siebie
· Rozwija się przez kulturę
· Ludzkość kroczy ku samo rozwojowi
· Historia jest celowa
· Rozwój historii ciągle trwa

>42. Egzystencjalizm Kierkegaarda

· Wg. niego znaczenie ma jednostka
· Chrześcijaństwo sprzeczne z rozumem
· Nie można być chrześcijaninem trochę lub do pewnego stopnia
· Myśliciel egzystencji
· Prawda jest subiektywna nie ma prawdy obiektywnej

>43. Trzy typy (stadia) życia u Kierkegaarda

· estetyczne, w którym dominują subiektywne, egoistyczne dążenia jednostki,
· etyczne, w którym jednostka poddaje się normom ogólnym,
· religijne, kiedy następuje powrót do subiektywności, oznaczającej samotniczą egzystencję w obliczu milczącego Boga

>44. "Materializm dialektyczny" Marksa

· świat należy zmienić
· myślenie Marksa ma cel praktyczny
· materialne czynniki decydują o sposobie naszego myślenia
· siły ekonomiczne są najważniejsze
· fundament to baza
· warunki materialne podtrzymują myśli i idee
· siły wytwórcze