Przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności świata.
Bariery osadnictwa. Wysokościowa (ciśnieniowa, grawitacyjna) do 5 tys m. Termiczna im wyżej tym temperatura maleje. Najgorzej jest w strefie między zwrotnikowej i okołobiegunowej, temp od -40*C do – 70*C. Strefa umiarkowana jest najbardziej sprzyjająca. Wodna. Związana z niedoborem i nadwyżką wody. Bariera związana z szerokością geograficzną i kątem padania promieni słonecznych.
Czynniki sprzyjające osadnictwu.
EKONOMICZNE: rolnictwo (ukształtowanie terenu, wysokość nad poziomem morza, dostęp do wody, żyzność gleb, klimat) przemysł (występowanie surowców mineralnych, ukształtowanie terenu, klimat, siła robocza). Koncentracja ludności w dużych miastach (łatwy dostęp do pracy, dostęp do służby zdrowia, do kultury, sztuki etc. Koncentracja ludności nad morzami (do 200 km od wybrzeży, bo łagodniejszy klimat, rybołówstwo, handel, turystyka.).
HISTORYCZNE: kolonizacje (sprzyjają rozproszeniu ludności na świecie), wojny (powodują zmiany liczby ludności na danym terenie), ze zmianą granic.
SPOŁECZNO-POLITYCZNE: ekonomiczne (przemieszczenie w poszukiwaniu lepszego życia), polityczne (ze względu na ustrój) religijne (ze względu na wyznanie religijne, Sudan, Irlandia północna, Izrael)
Podział obszarów ziemi ze względu na stopień ich zamieszkania i zagospodarowania. Ekumena – obszar stale zamieszkany i zagospodarowany przez człowieka. Anekumena – obszar niezamieszkany i niezagospodarowany przez człowieka (obszary pustynne). Subekumena – przejściowo zaludniona i zagospodarowana przez człowieka.
Gęstość zaludnienia kontynentów:
1)Azja,
2) Europa,
3) Afryka,
4) Ameryka północna i środkowa,
5) Ameryka południowa,
6) Australia z Oceania.
Gęstość zaludnienia:
Sahara zachodnia 1os/km2 (klimat skrajnie suchy zwrotnikowy),
Mongolia 2os/km2(klimat zwrotnikowy kontynentalny),
Bangladesz 975 os/km2(klimat podzwrotnikowy monsunowy),
Singapur 6650 os/km2,
Luxemburg 20000 os/km2.
Zróżnicowanie zaludnienia w obrębie państwa:
Chiny średnio 133 os/km2. na nizinie Chińskiej 2000 os/km2, a w Tybecie 1os/km2.
Egipt srednio 170 os/km2.
Delta nilu 700-800 os/km2, Pustynia Libijska 0 os/km2/
Polska średnio 122 os/km2.
Województwa o największej gęstości Śląskie 300 os/km2, Małopolska 250 os/km2.
Województwa o najmniejszej ilości mieszkańców: mniej więcej 50 os/km2 Zachodniopomorskie, Warmińsko-Mazurskie, Lubuskie. Depopulacja – inaczej wyludnienie.
Liczba ludności w miastach powyżej 200 tys mieszkańców zmniejsza się ze względu na emigrację.
Presja demograficzna – występuj, gdy gęstość zaludnienia przekracza 100os/km2. i powoduje degradację środowiska.
Migracje ludności świata i Polski.
Migracje i ich podział. Migracja – przemieszczenie się ludności prowadzące do zmiany miejsca pobytu lub zamieszkania. Podział według czasu trwania: migracje stałe, czasowe, wahadłowe. Podział według kryterium miejsca: zewnętrzna (poza krajem), wewnętrzna (wewnątrz kraju).
Migracja rezydencjalna – przemieszczenie w wieku emerytalnym. Podział ze względu na przyczynę: przymusowa, swobodna. Rodzaje migracji: emigracja wyjazd z kraju ojczystego, imigracja przyjazd do nowego państwa, deportacja przymusowe usunięcie z kraju imigracyjnego. Reemigracja powrót z emigracji do kraju ojczystego. Repatriacja przemieszczenie ludności związane ze zmianą granic. Ewakuacja przymusowe usunięcie ludności z obszaru objętego jakimiś zagrożeniami. Przyczyny migracji: ekonomiczne w celu zarobienia, polityczne prześladowania, religijne Irak, Izrael, Afganistan, zasiedleniowe. Wielkie migracje w dziejach świata: 1820 – 1820 ekonomiczne 55 mln ludzi emigruje z Europy. XIX wiek z Europy do Nowego Świata (obie ameryki, Australia) XVIII –XIX z Afryki do Nowego Świata (głowie do ameryki) XIX z Azji do Nowego Świata (z Chin, Indii, czynniki ekonomiczne)
Migracje Polaków: do 1918 emigracje z powodów ekonomicznych i politycznych, 1939 – 45 wewnętrzne, z Kresów Wschodnich do Syberii, Kazachstanu. Po 45 emigracje Polaków w ramach łączenia rodzin. 70 ponad 1,2 mln wyjechało. Duża fala wyjazdów na tle politycznym po 80 roku. Po 89 przyczyny ekonomiczne. 2005 – największa fala wyjazdów.
Największe skupiska Polaków:
1) USA,
2) Niemcy,
3) Wlk. Brytania,
4) Irlandia,
5) Francja,
6) Ukraina, Białoruś,
7) Kazachstan,
8) Kanada,
9) Brazylia, Argentyna,
10) Australia,
11) Belgia.
W Afryce w RPA, W Ameryce Ameryce USA, W Ameryce południowej w Brazylii, Australia. Skutki migracji. Emigracji. Zmniejsza się ilość ludności, zmniejsza się bezrobocie, zmniejsza się ilość rąk do pracy, starzenie społeczeństwa, zmniejsza się przyrost naturalny, zwiększa się obciążenie finansowe osób pracujących, spada zatrudnienie w oświacie, położnictwie. „Drenaż mózgów” Imigracji. Zwiększa się konkurencja na rynku pracy, wzrost PKB, mieszanie się kultur, konflikty na różnym tle, rozrost czarnej strefy, może wzrosnąć przestępczość, zwiększenie obciążenia państwa kosztami opieki socjalnej.
Struktura zawodowa ludności świata.
Podział ludności wg jej aktywności zawodowej.
Aktywność zawodowa – Ci, którzy utrzymują się ze swojej pensji (16 – 60 – 65)
Bierność zawodowa – utrzymują się z innych źródeł niż pensja (0 – 16, 60 - 65 – n)
Sektory gospodarki:
1) rolnictwo, leśnictwo, ryboustwo, rybactwo,
2) przemysł i budownictwo,
3) usługi (turystka, transport, łączność, bankowość, handel, oświata, służba zdrowia, wojsko, sądownictwo)
4) tylko w krajach najlepiej rozwiniętych – usługi wysoko specjalistyczne (komputeryzacja, zarządzanie)
Podział krajów świata wg struktury zatrudnienia
Kraje przedindustrialne Rolnictwo >60%
Kraje industrialne do 30% rolnictwa Europa środkowa i wschodnia, Kraje postindustrialne do 10% rolnictwa ponad 70% w usługach.
Struktura zatrudnienia w Polsce i jej terytorialne rozmieszczenie. I Sektor
Największe zatrudnienia – Podlaskie, Lubelskie, Świętokrzyskie, Podkarpackie, Najmniejsze – Śląskie, Zachodniopomorskie. II Sektor Największe – Śląskie, Najmniejsze – Podlaskie, Świętokrzyskie, Dolnośląskie, Małopolskie, Wielkopolskie. III Sektor – Największe – Mazowieckie, Śląskie, Dolnośląskie, Małopolskie, Wielkopolskie, Najmniejsze – Podlaskie, Lubelskie, Podlaskie, Świętokrzyskie. Rolnictwo pow. 20%Polaków i spada. Przemysł ok. 26% i spada, usługi pow 55% i rosną.
Przyczyny bezrobocia na świecie:
Kraje wysokorozwinięte wzrost mechanizacji i komputeryzacji, przenoszenie zakładów pracy do krajów taniej siły roboczej. Telekomunikacja. Kraje najsłabiej rozwinięte: brak pieniędzy na nowe miejsca pracy.
Największe bezrobocie: Lubuskie, Świętokrzyskie. Najmniejsze: Śląskie, Mazowieckie, Wielkopolskie, Gęstość zaludnienia – wielkość statystyczna określana na podstawie ilości osób przypadających na jednostkę powierzchni danego terytorium. 1.3 mln osób na 6 mln km2 powierzchni.
Dzielić osoby przez powierzchnie a wyjdzie ilość osób na 1 km2. Średnia gęstość zaludnienia świata to 45 osób na km2