Wietrzenie i jego rodzaje – procesy zachodzące we wnętrzu ziemi dążą do wypiętrzenia terenu, procesy zewnętrzne dążą do wietrzenia czyli zniwelowania terenów wypiętrzonych
Akumulacja – gromadzenie się odruchów minerałów w jednym miejscu Deflacja wywiewanie –porywanie odruchów skalnych, pylastych odkrywanie litej skały do tej pory nie poddanej czynnikom zewnętrznym Korozja – niszczenie przez wiatr skały poprzez uderzenia drobin piasku, szlifowanie jej u szczytu. Pustynie – serir żwirowa, hamada kamienista, erg piaskowa Ruchy masowe – przemieszczenie się zwietrzeliny skał luźnych po stokach pod wpływem siły ciężkości. Podział: odpadanie – małe elementy pod wpływem ciężaru, odrywanie – duże masy skalne, osuwanie, spełzywanie – dotyczy zwietrzeliny wilgotnej (np. lawiny błotnej) Ued – sucha dolina błotna. Kras – procesy i zjawiska występujące na obszarach zbudowanych z wapieni i gipsów. Formy krasowe: polje – dolina o płaskim dnie, powstała w wyniku krasowienia, dolina krasowa, żłoby krasowe, jaskinie, stalaktyt, stalagmit, stalagnat, czyli kolumna. Cyrki krasowe – zagłębienia terenu powstałe w wyniku zapadania się pustych komór wewnątrz ziemi. Uwały – powstają w wyniku łączenia się cyrków krasowych. Ponor - miejsce gdzie wody strumieni wpływają pod powierzchnię terenu. Wywierzysko – wypływ na obszarze krasowym podziemnego potoku na powierzchnie ziemi. Ostaniec- izolowane wzniesienie, będące pozostałością pokrywy skalnej zniszczonej przez erozje. Procesy krasowienia występujące w Polsce – wyżyna Lubelska, Krakowsko – Częstochowska. Częściowo Sandomierska. Spłukiwanie – woda deszczowa spływając częstymi nitkami powoduje ten proces. Prowadzi on do wymywania drobnych cząstek zwietrzeliny. Skutkiem tego jest erozja gleb polegająca na wymywaniu jej składników wartościowych dla roślin. Wąwóz – wąskie, głębokie doliny o stromych urwistych zboczach, powstają poprzez działalność wod deszczowych w skalach lessowych. Parów – przekształcony wąwóz sucha dolina o płaskim dnie i łagodniejszych zboczach porośnięta roślinnością.
Erozja rzeczna – wgłębna – polega na pogłębianiu koryta, boczna – polega na podcinaniu jego brzegów.
Wsteczna – polega na cofaniu się progu wodospadu aż do rozcięcia grzbietu. Dolina – podłużne obniżenie od nie nachylonym w jednym kierunku utworzona w wyniku działalności wod płynących. Szypoty – drobne progi skalne przegradzające koryto rzeczne. Bieg górny odznacza się dużym spadkiem, dużą prędkością wody i intensywną erozją denną, dzięki której koryto rzeki jest głęboko wcięte w podłoże. W biegu środkowym spadek zwierciadła i prędkość wody ulegają zmniejszeniu, maleje erozja denna, zwiększa się natomiast erozja boczna, prowadząca do powstawania zakoli; dolina staje się szersza, rzeka może zmieniać koryto podczas wezbrań; transportuje materiał przeniesiony wodą z górnej części dorzecza. W biegu dolnym spadek zwierciadła wody jest niewielki a ruch wody powolny, występuje akumulacja rumowiska powodująca podnoszenie się dna rzeki. Bieg rzeki kończy się zwykle ujściem do innej rzeki, jeziora lub morza.
Tarasy rzeczne – spłaszczone stopnie terenowe w dnie doliny oddzielone od siebie krawędziami.
Meandry – zakręty rzeczne starorzecze - jezioro leżące na dnie doliny rzecznej będące fragmentem byłego jej koryta i odcięte wałem przykorytowym od obecnego nurtu.
Kępa – kupa piasku porośnięta trawa, ostróg – kupią piasku porośnięta drzewami. Abrazja – niszczenie brzegów morskich przez prady i fale morskie za pomocą niesianych okruchów skalnych.
Plaża – płaski, piaszczysty lub żwirowy pas wybrzeża, kształtowany przez fale. Wybrzeże wysokie – klif.
Fiordy – Norwegia, dawne doliny polodowcowe zostają wypełnione woda morska, wysokie strome brzegi. Wybrzeże dalmatyńskie – Chorwacja, wysokie góry fałdowe zalane woda morska, riasowe – zrębowe góry zalane morzem. Wybrzeża niskie mierzeje – powstają w wyniku akumulacji piasku co umożliwiają słabe prądy morskie.
Laguna – płytki przybrzeżny naturalny zbiornik wodny połączony z morzem wąskim kanałem odpływowym a oddzielonym od morza lida.
Lido - piaszczysta ławica przybrzeżna utworzona z piasku przez prad przybrzeżny i wynurzona z Morza. Mierzeja – piaszczysty wal zamykający całkowicie lub częściowo zatokę i zamieniający ja w zalew.
LODOWIEC
Dolina lodowcowa - Powstaje w wyniku żłobienia powierzchni skał przez materiał przymarznięty do boków i dna lodowca – dolina górska ulega przekształceniu w dolinę U kształtną, Cyrki lodowcowe - Powstają w górnej części dolin lodowcowych U kształtnych, w zasięgu dawnego pola firnowego (są to półkoliste zagłębienia o wklęsłym dnie otoczone z trzech stron stromymi stokami – czasami wypełniają się wodą, np. Morskie Oko). Morena powierzchniowa - Jeżeli materiał niesiony jest na jego powierzchni i na nim się okłada powstaje powstaje morena powierzchniowa, Morena boczna - Powstaje, kiedy materiał niesiony przez lodowiec jest przymarznięty do jego boków, Morena czołowa - Powstaje w wyniku gromadzenia się materiału w postaci wału u czoła lodowca Morena denna - Powstaje w wyniku wytopienia się lądolodu i pozostawienia przez niego gliny zwałowej Głazy narzutowe - Zaokrąglone duże odłamki skał naniesione przez lodowiec
WODY TOPNIEJĄCYCH LODOWCÓW
Kotły polodowcowe - Powstają w wyniku spadania wody płynącej szczelinami, tunelami w lodowcu na powierzchnie ziemi – wody te drążą w podłożu owalne, niezbyt głębokie kotły Rynny polodowcowe - Powstają w wyniku żłobienia wąskich, długich tuneli przez rzeki polodowcowe Oczka wytopiskowe- Powstają w wyniku powolnego wytapiania się tzw. Martwego lodu – efektem czego są miskowate zagłębienia terenu, często zabagnione lub wypełnione wodą Ozy (długie piaszczysto-żwirowe wały) Wody roztopowe usypują w szczelinach i kanałach czystego lądolodu piasek i żwir Sandry (piaszczysto-żwirowe doliny) Wody roztopowe wydostając się na przedpola lodowca pokonują moreny czołowe, następnie odkładają tam naniesiony przez siebie materiał Pradoliny (szerokie doliny rzeczne) Powstają w wyniku łączenia się ze sobą wód sandrów i ich spływu na przedpola lądolodu. Po wytopieniu lodowca są zajmowane przez znacznie mniejsze rzeki Wysoczyzny - Są to niewysokie wzniesienia utworzone z materiału morenowego (głównie z moreny dennej) otoczone najczęściej pradolinami.