profil

Postacie Romea i Julii i legenda miłości „silniejszej niż śmierć” były motywem poetyckim różnych epok literackich. Porównaj dwa sposoby ujęcia legendy miłości Romea i Julii: w Wierszu Norwida "W Weronie"

poleca 84% 2838 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
William Szekspir

O życiu Williama Szekspira, największego europejskiego dramaturga, wiemy niewiele. Pewne jest, że urodził się w 1564 roku, a zmarł w 1616. Zostawił on po sobie dwa poematy narracyjne, całą serię przepięknych sonetów a także 37 sztuk teatralnych – komedii i tragedii.
Jedną z nich jest „Romeo i Julia”. Przedstawiona w niej opowieść to historia tragicznej miłości dwojga młodych ludzi z Werony. Julia jest skromną, pełną wdzięku, delikatną panienką z bogatego domu, w którym wola rodziców to świętość. Romeo jest narwańcem, zabijaką, kochliwym marzycielem z rodziny równie zamożnej jak jej. Niestety oba te rody się nienawidzą, a młodzi zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia. Ich miłość kończy się tragicznie. Julia zażywa tajemniczy eliksir i zapada w śpiączkę. Romeo, gdy zobaczył ją nieprzytomną, pomyślał, że jego Julia zmarła. Nie wahając się ani chwili wypija truciznę. Gdy Julia się przebudziła i ujrzała zmarłego Romea przebiła się sztyletem.
Właśnie ta para nastolatków zafascynowała całe pokolenia, zostali oni idolami, natchnieniem dla artystów - muzyków, twórców baletu, filmowców a także poetów i pisarzy. Dzięki wielkiej romantycznej miłości, która ich połączyła, kazała się zbuntować i rozdzieliła, stali się symbolem. Gdyby nie aż tak wielka miłość, być może ich losy potoczyły by się zupełnie inaczej. Nie byliby jednak natchnieniem dla Norwida, Konopnickiej, nie utożsamiałaby się z Julią poetka Halina Poświatowska, a dziewczyny z ulicy Kamiennej w wierszu Agnieszki Osieckiej nie wyzywałyby Romea.
Fabuły dramatu nie wymyślił sam Szekspir. Wykorzystał on starą legendę, już kilkakrotnie opracowaną i opublikowaną przez Włochów i Hiszpanów. Zapisali ją m. in. Mossiucio di Solerno oraz Ludgia da Porto. Szekspir przeniósł akcję ze Sieny do Werony. Odmłodził też Julię. W dramacie ma ona tylko czternaście lat. Natomiast idealnie odwzorował życie codzienne, charakter i atmosferę epoki, w której umieścił akcję. Jednak Szekspir nie może być posądzony o plagiat, bo wykorzystywanie znanych wątków było wtedy codziennością.
Najtrafniejszym i najważniejszym przykładem nawiązania do Szekspirowskiego dzieła jest wiersz Cypriana Norwida „W Weronie”. Widzimy tu wspomnienie domu rodzin Kapuletich i Montekich, które cierpią z powodu tragicznych śmierci dzieci. W następnej tercynie podmiot liryczny mówi o nieprzyjaznych grodach, które są zniszczone i to tylko z woli właścicieli. Ich nienawiść doprowadziła do upadku dawną świetność.
Liryk ten zawiera krótką dyskusję między „uczonymi” a cyprysami, czyli między rozumem człowieka a głosem przyrody. Nikt na ziemi nie opłakuje śmierci Romea i Julii. Czuła jest jedynie przyroda. Podmiot liryczny mówi o niebie, które przygląda się ludzkiej tragedii, śmiesznym waśniom rodów i potędze miłości. „Łagodne oko błękitu” zrzuca na ziemię gwiazdę. Ponieważ niebo kojarzy się z obecnością Boga, więc możliwe jest, że to sam Bóg spogląda na ziemię. Całe niebo roni łzę nad ludzką niedolą. Cyprysy, które są symbolem idealizmu, wiecznej i trwałej miłości, twierdzą, że owa gwiazda jest ona symbolem współczucia nieba wobec tragedii człowieka. Sądzą, iż ta gwiazda jest dla Julietty. W ich mniemaniu natura nagradza młodych za ten czyn. Lecz wykształceni, racjonalni ludzie interpretują to inaczej: to po prostu kamień, meteoryt.
„Ja” liryczne jest tu nieobecne. Podmiot liryczny jest obserwatorem. Wiersz mówi o zwycięskiej walce uczucia nad rozumem.
Innym wierszem nawiązującym do dramatu Szekspira jest utwór noszący ten sam tytuł co wiersz Norwida – „W Weronie”, który napisała Maria Konopnicka. Niewątpliwie tytuł utworu mówi o tym, że sytuacja liryczna będzie znajdowała się w Weronie. Podmiot liryczny pielgrzymuje „Do ołtarza miłości” , czyli do grobowca Julii. O nieszczęśliwej miłości dziewczyny śpiewa słowik, o tej miłości szumią także polskie brzozy. Podmiot liryczny, utożsamiający się z autorką Marią Konopnicką, nie przynosi ani kwiatów, ani pieśni na grób. Chce on jedynie tam gdzie jest złożone ciało kochanki zadumać się nad losem jej, swoim i całej ludzkości. Przeprasza za to, że jest nieszczęśliwa. Autorka ukazuje czytelnikom swoje emocje, przygnębienie, swój smutek, rozpacz. Być może przeżyła ona również nieszczęśliwą, zakazaną miłość, a słowik łączy tragedię Julii i autorki. Nazywa ona siebie ptakiem: „jak zraniony ptak” . Na grobie Julii szuka ukojenia, wierzy, że tam odżyją piękne wspomnienia oraz ufa, iż Julia może ją zrozumieć. Ten wiersz jest bardzo smutny i nastrojowy.
Tak więc Romeo i Julia są symbolami „miłości aż po grób”, miłości „silniejszej niż śmierć”, a dramat Szekspira utorował drogę wielu wielkim miłosnym opowieściom w literaturze klasycznej, a także melodramatom i wielu filmom np. „Wiosenna bujność traw” albo „Love Story”. Na podstawnie rodzinnych waśni oparty był polski film „Sami swoi” Sylwestra Chęcińskiego, postacie Kargula i Pawlaka oraz ich dzieci. Tam jednak wszystko zakończyło się szczęśliwie, a u Szekspira musiała to być śmierć. Wielu miłośników literatury mawia, że „wszystko już było u Szekspira”... A Romea z Julią można czasem odnaleźć wśród znajomych, tylko jeszcze nie wiadomo że to oni...

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 4 minuty