Starożytność (Mezopotamia, Aleksander Wielki, Grecja, Rzym).

-paleolit  epoka kamienia (X-VI tysiąclecie p. n. e.)
-neolit  człowiek porzuca wędrowny tryb życia (IX –III tysiąclecie)

 Mezopotamia

 Eufrat i Tygrys
 VI i V tysiąclecie p.n.e.
 silne ośrodki państwowe; Asyria, Babilonia, Mitanni
 Sumerowie, Amoryci, Husyci
 Hammurabi, Nabuchodonozor
 Epos o Gilgameszu
-osiągnięcia: pismo klinowe, podstawy astronomii, matematyki, geometrii, prawo Hammurabiego

 Starożytna Grecja

1.Osadnictwo na Półwyspie Bałkańskim rozwija się od II tysiąclecia p.n.e. Najstarsza kultura to kultura minojska

2.”Ciemne wieki” to czas migracji ludności (VII-VI w. p.n.e.)

3.Rozwój greckich polis: Sparta, Ateny, Megara, Korynt, Argos, Samos, Milet
-wspólnota obywatelska

4.Wielka kolonizacja – proces osadnictwa wykraczający poza basen Morza Śródziemnego
-Massalia, Neapol, Syrakuzy, Cyrena

5.Związek peloponeski- symmachia, czyli sojusz wojskowy, wspomaganie się w wyprawach wojennych. Na jego czele stała Sparta.

6.Sparta- wojownicy, 2 królów, Rada Starszych – geruzja, Zgromadzenie Ludowe. Spartiaci, heloci i periojkowie.

7.Ateny –rządzi arystokracja, archonci. Zmiany: Drakon, Solon, Pizystrat, Klejstenes, Perykles.

8.Wojny z Persami:
- Maraton (490) / Miltiades- Dariusz I / wygrała Grecja /powstaje Związek Helleński przeciwko Presji
- Termopile (480) / Leonidas – Kserkses / wygrała Persja
- Salamina (480) / Temistokles – Kserkses / Persja się wycofuje
- Plateje (479)  klęska Persji!!

 Powstaje Ateński Związek Morski, który ma na celu wyzwolić Greków spod okupacji Perskiej.

9.Wielki rozkwit Aten i reformy Peryklesa- demokracja. Początek konfliktu ze Spartą.

10.Wojna peloponeska (431-404 r. p.n.e.) , konflikt między Koryntem, a Korkyrą. Osłabienie państw wykorzystuje Persja.

11.Kultura grecka, filozofia, sport, Platon, Arystoteles, politeizm, mity.


 Aleksander Wielki

1.Rozwój państwa macedońskiego –start Filip II.
-Filip jednoczy Macedonię, wprowadza reformy i zaczyna podbijać kolonie greckie na wybrzeżu macedońskim.

2.Zwycięstwo Filipa pod Cheroneą w 338 r p.n.e.  utworzenie Związku Korynckiego (wszystkie greckie polis poza Spartą)

3.Plan uderzenia na Persję. Filip zamordowany, tron obejmuje Aleksander (336 r. p.n.e.).

4.Podbite: Persja, Palestyna, Egipt (Aleksandria), Babilon (od tego momentu jest królem perskim.)

5.Po śmierci Aleksandra w 323 roku rozpad imperium: Antygonidzi w Macedonii, Ptolemeusze w Egipcie, Seleucudzi w Mezopotamii.

6.Koniec epoki hellenistycznej. Dorobek kulturowy!


 Rzym

1.Pierwsze kolonie greckie w południowej części Półwyspu Apenińskiego. Północną i środkową część zajmowali Etruskowie, którzy rywalizowali a Grekami. Wygrali bitwę morska w 540 r. p.n.e.

2.W II i I tysiącleciu na obszarze Lacjum pojawiają się plemiona italskie i utworzyły Związek Latyński.

3. 753- data założenia Rzymu, Romulus i Remus

4. Ekspansja Rzymu w V w. p.n.e.

5.Wojny punickie:

- I spór o Sycylię w 264 roku p.n.e. (Rzymianie wygrali)
- II Hannibal i jego słonie w 218 roku p.n.e.(pokonane wojska w bitwie pod Zamą)
- III Kartagina zdobyta (Scypion Młodszy) w 146 roku p.n.e. Powstaje nowa prowincja- Afryka


6. Republika Rzymska, zgromadzenie wszystkich obywateli, senat, urzędnicy, dwóch konsulów, itd.
Plebejusze, patrycjusze, niewolnicy.

7.Kolonie, municypia. Wszystkie tereny poza Italią- prowincje. Zaczyna się problem z zarządzaniem ogromnym terytorium (namiestnicy, kwestorzy) .

8. Kryzys polityczny, wojna domowa o władzę między Cezarem, a Pompejuszem w 49 roku p.n.e. Reformy Cezara,
44 r. p.n.e. - Idy marcowe.

9.Rządy Oktawiana Augusta – początek dziejów cesarstwa rzymskiego. Oktawian zajmuje Egipt, wkracza do Brytanii, opanowuje Szkocję. Największy zasięg terytorialny miał miejsce za Trajana (98 -117 r.), który podbił Dację, Mezopotamię oraz Armenię.

10.Oktawian- pryncypat, PAX Romana. W drugiej połowie II w. następuje poważny kryzys gospodarczy, powoływanie i obalanie cesarzy przez armię (Tyberiusz, Kaligula, Klaudiusz, Neron). Dioklecjan – dominat (284 r.).

11.Kontantyn Wielki buduje drugą stolice cesarstwa w dawnej kolonii greckiej- Bizancjum. 313 r.- edykt mediolański  zrównanie chrześcijaństwa z religia rzymską.

12.Wielki dorobek kulturalny Rzymu, budownictwo, prawo i ustawodawstwo ( Prawo XII tablic), kalendarz juliański (dziś gregoriański), romanizacja.

13.Chrześcijaństwo w Imperium. Palestyna znalazła się w kręgu wpływów rzymskich w I w. p.n.e.. Gminy organizowały się i tworzyły Kościół. Synod, sobór. Podział cesarstwa w 395 spowodował rozłam w Kościele. 325- sobór w Nicei, 385 – sobór w Konstantynopolu. W 392 cesarz Teodozjusz Wielki wydał zakaz sprawowania wszelkich pogańskich kultów!!

14.Problem niewolnictwa w Rzymie powstanie Spartakusa w 73 r. p.n.e..

15.Rzymskie dynastie – julijsko-klaudyjska, Flawiuszy, Antoninów