Kryzys autonomii w przedsiębiorstwie

Według modelu wzrostu organizacji jest to po kryzysie kierowania kryzys. Po nim następują kryzys kontroli, kryzys biurokracji oraz kryzys „?”.

W momencie, gdy przedsiębiorstwo „przeżyło” już kryzys kierowania i jest w fazie kolektywności, czyli „rozwoju dzięki restrykcyjnemu kierowaniu” stoi przed nim kolejna przeszkoda, którą jest kryzys autonomii. Charakterystyczne dla tej fazy rozwoju przedsiębiorstwa scentralizowanie struktur i sformalizowanie sztywnych zasad funkcjonowania prowadzi przy dalszym wzroście przedsiębiorstwa do nowych problemów na tle braku autonomii kierowników niższych szczebli zarządzania. Kierownictwo koncentruje się głównie na efektywności działań bieżących. Centralnie podejmowane decyzje stają się często spóźnione i oderwane od rzeczywistości. Biurokratyczne zasady uniemożliwiają ich korygowanie na niższych poziomach zarządzania, gdzie znajomość realiów jest z reguły lepsza. Przedsiębiorstwo coraz gorzej i wolniej reaguje na zmiany zachodzące w jej otoczeniu, traci bezpowrotnie wiele szans, spada jego efektywność. Pracownikom niższych szczebli brakuje motywacji, gdyż mają zbyt małą autonomię. Wykonują oni tylko polecenia odgórnie wydawane przez kierownictwo. Jest to częsta przyczyną odejścia pracowników z przedsiębiorstwa. Kolejnym objawem powstawania kryzysu autonomii jest to, iż główne systemy kontroli koncentrują się na normach i kosztach, a nie na produkcie w całości.

Aby nie utracić do końca kontroli nad przedsiębiorstwem, kierownicy zmuszeni są do decentralizacji zarządzania i nadania niezbędnych uprawnień kierownikom niższych szczebli. Najczęściej stosowaną formą zmiany strukturalnej jest w tej fazie dywizjonalizacja i daleko posunięta samodzielność wyodrębnionych oddziałów przedsiębiorstwa. Wyodrębnienie to nie odbywa się już jednak według specjalizacji funkcjonalnej, ale według kryterium rynku, produktu, regionu, klienta itp. Zwiększa to elastyczność funkcjonowania przedsiębiorstwa, naczelnemu kierownictwu umożliwia skoncentrowanie się na rozwiązywaniu problemów. Kryzys pojawia się wówczas, gdy usamodzielnione części zaczynają żyć własnym życiem, dbać przede wszystkim o swoje własne interesy, wymykać się założeniom opracowywanym przez centralę. Jest to kryzys kontroli.

Przedsiębiorstwo w trakcie swego istnienia przechodzi przez szereg kryzysów. Dla dobrego funkcjonowania przedsiębiorstwa są one niezbędne. Dzięki kryzysom przedsiębiorstwo modyfikuje wszystkie szczeble w organizacji i dąży do udoskonalenia ich. Im szybciej przedsiębiorstwo przejdzie przez wszystkie kryzysy ze skutkiem pozytywnym tym większe ma ono szanse na utrzymanie się na rynku przez znaczny okres. Większości przedsiębiorstw nie jest w stanie poradzić sobie z kryzysami, więc upadają lub zostają zlikwidowane. Kryzysy ujawniają rzeczywistą zdolność przedsiębiorstwa do przetrwania i rozwoju. Dla klientów przedsiębiorstwo prężne i zorganizowane jest bardziej wiarygodne. Klienci często kupując produkty zwracają uwagę na ich markę, czyli to jak dane przedsiębiorstwo „stoi” na rynku, a przedsiębiorstwo, które nie radzi sobie z kryzysami ma problemy z utrzymaniem się na rynku. Klienci zauważając to nie korzystają z usług takiego przedsiębiorstwa..


Bibliografia:
Bolesta- Kukułka k., Zarządzanie Teoria i Praktyka, Warszawa 1996