Interpretacja wiersza Edwarda Słońskiego pt. "Ta, co nie zginęła".

Utwór pt. „Ta, co nie zginęła” powstał w okresie międzywojennym w 1915r. Tytuł utworu odnosi się do Polski objętej zaborami. Polski, która mimo tego, iż nie istnieje na mapie, wciąż istnieje w sercach Polaków. „Ta, co nie zginęła”, wciąż istnieje dzięki ludziom, którzy żyją nadzieją, iż dzięki swojemu poświęceniu, uda im się wyzwolić swój kraj.
Autor wiersza, Edward Słoński (1872 – 1926) tworzył w epoce młodej polski, piewca pierwszej wojny światowej, był ogromnie popularny w dwudziestoleciu międzywojennym właśnie ze względu na patriotyzm zawarty w swojej poezji, poeta, który piórem oddawał hołd bojownikom o wolną Polskę.; powieściopisarz; prozaik; z zawodu dentysta, działacz PPS-u; kilkakrotnie więziony; uczestnik rewolucji w 1905r.; uzyskał dużą popularność wierszami i pieśniami patriotyczno-żołnierskimi w okresie I woj. Świat., był to min. utwór „Ta, co nie zginęła” (1915), opowiadaniami, oraz utworami dla dzieci i młodzieży. W jego poezji dominuje pierwiastek patriotyczny. Wiele strof poświęca tragedii Polaków, którzy w czasie I wojny światowej byli zmuszeni walczyć przeciw sobie we wrogich armiach.
Jednym z takich utworów jest wiersz Pt. „Ta co nie zginęła”, którego tematem jest właśnie cierpienie Polaków, którzy zostali siłą wcieleni do wrogich sobie armii. Polacy byli traktowani przez rządy zaborcze jako ich własność. Dlatego podlegali obowiązkowi służby wojskowej. W ten sposób znaleźli się oni we wrogich armiach i byli zmuszeni zabijać swoich rodaków. Wierzyli jednak, że bratnia krew przelana na polach bitew przyniesie Ojczyźnie upragnioną wolność.
Typ liryczny przedstawiony w wierszu to liryka inwokacyjna, gdyż podmiot liryczny jest wyraźnie obecny, ale swe myśli kieruje do konkretnego adresata.
Podmiotem lirycznym jest Polak będący żołnierzem w obcej armii, który zwracając się do rodaka wcielonego do wrogiej armii, opisuje swoje uczucia i przeżycia jakie nim targają. Zastosowana liryka inwokacyjna podkreśla dramaturgie sytuacji. Podmiot liryczny jest wyraźnie obecny, swe myśli kierując do konkretnego adresata, wierząc w to, że nadejdzie czas wyzwolenia dla całego narodu polskiego i, że przelana bratnia krew nie pójdzie na marne. A „Ta, co nie zginęła wyrośnie z naszej krwi”.
Podmiot liryczny bardzo przeżywa sytuacje Polski i wszystkich Polaków. Czuje ogromny smutek, gdyż jest zmuszany do rzeczy, których nie chce robić – zmuszany jest walczyć przeciwko swoim rodakom, a to tak samo jak gdyby walczył przeciwko sobie samemu. Jego wszelkie myśli skierowane są ku odzyskaniu niepodległości przez Polskę. Marzy, że kiedyś Polska będzie wolnym państwem z wolnymi ludźmi, którzy jeśli będą walczyć, to za swój kraj i którzy będą mieli własny język i prawa, które sami ustanowią.
Podmiot liryczny jest rozdarty wewnętrznie przez wybór, którego musi dokonać. Z jednej strony otrzymał rozkaz walki i zabijania żołnierzy z wrogiej armii, a z drugiej, ponieważ do tej właśnie armii zostali wcieleni jego rodacy, nie chce tego robić, gdyż jest to sprzeczne z jego uczuciami. I tu staje przed wyborem: zagłuszyć głos serca, zabijąc rodaków i dbać o to, aby samemu przeżyć, czy dać się zabić, aby nie mieć na sumieniu śmierci innego Polaka? On sam jednak, jeśli ma zginąć z rąk rodaka, czy zaborcy, woli zginąć z rąk Polaka. Wybór jest trudny, ponieważ pragnie przeżyć, gdyż ma nadzieje, iż Polska odzyska niepodległość i będzie mógł walczyć za swoją ojczyznę, jednak wie, że rodacy, którzy są w przeciwnych armiach także o tym marzą. Musi zdecydować i ta decyzja nie jest dla niego łatwa. Walczy on z własnymi uczuciami, z sercem i z sumieniem, co dla człowieka i tak już bardzo skrzywdzonego przez los jest prawdziwą psychiczną męką.
Poeta posługuje się środkami artystycznymi takimi jak: porównania, np. „jak rycerz mężnie stój”, onomatopeja (dźwiękonaśladownictwo), np. „świstem kul”, tropy*, np. „Zaledwie wczesnym rankiem Armaty zaczną grać”, animizacja (ożywienie), np. „Las płacze, ziemia płacze”. W wierszu występują rymy męskie, ponieważ rymy męskie tworzą wyrazy jednosylabowe, w których akcent pada na ostatnią sylabę od końca. Słowiński cały swój ból i całą nienawiść, którą darzy zaborców Polski ubiera w środki artystyczne, aby za pomocą poezji wyrazić swoją niechęć do zaborcy.
Utwór ten pozwala nam zrozumieć czym jest możliwość decydowania o samym sobie. Pozwala nam poznać uczucia realnych ludzi, którzy byli zmuszani do mordów na swoich rodakach i do walczenia przeciwko swojej ojczyźnie. W dzisiejszych czasach również zdarza się, że ktoś decyduje za nas o naszym życiu i o tym co mamy robić. Wiersz „Ta, co nie zginęła” rozbudza w ludziach wrażliwość na cierpienie ludzkie, ośmiela do wyrażania tego co czujemy i pozwala zrozumieć jak ważne jest, żeby mieć odwagę wyrazić swoje uczucia. Pomaga docenić to, że mamy własną ojczyznę o która nie musimy walczyć, oraz to, że możemy nazywać siebie Polakami.





Pragnę podkreślić, iż za tę interpretację dostałam 6 u dośc wymagającej nauczycielki. ;)