Romantyczne akcenty w "Pieśni Filaretów" i "Odzie do młodości"

W 1817r. przy Uniwersytecie w Wilnie założone zostało Towarzystwo Filaretów (organizacja tajna, młodzież ze starszych roczników). Miała za cel samokształcenie. Postulaty społeczne i moralne. Chcieli wyplenić egoizm, zawiść, kłamstwo. Program był nierealny. Istotne było powiązanie przyjacielskie pomiędzy członkami towarzystwa. Hasła: "Będziemy wzorem i sami sobie chlubą", "Ojczyzna, nauka, cnota". Miały one przyświecać ich działalności.

"Pieśń filaretów"

Po brzmieniu możemy zauważyć, że twórcą jest człowiek młody.

Myśli, wezwania
- wezwania patriotyczne
- użycie życie
- potrzeba walki o prawa
- potrzeba braterstwa, jedności
- potrzeba korzystania z wiedzy i pogłębiania jej
- nawiązania do antycznej kultury
- czynić spontanicznie, żywiołowo

Cechy romantyzmu
- pragnienie wolności i swobody najwyższych wartości
- entuzjazm, zabawa
- dominacja uczucia nad rozumem
- fascynacja młodością, żarliwość, nie zwracanie uwagi na reguły to przywilej młodości; apoteza młodości: ubóstwienie, idealizowanie, wysławianie
- bunt wobec zastanej rzeczywistości, inności, bunt aktywny

Treść i problematyka
Jest to tekst wskazujący na to, że jego autorem i adresatem jest człowiek młody. Podmiot liryczny wysuwa różne hasła. Wzywa by korzystać z życia. Należy walczyć o wolność. Jest tam wezwanie do braterstwa i wzajemnej jedności. Należy korzystać ze zdobytej wiedzy i doskonalenia się poprzez nią. Są nawiązania do antycznej kultury. Spontaniczność i żywiołowość w działaniu, nieograniczone możliwości powinny charakteryzować filaretów. Jest tam wezwanie do walki, zabawy, nauki, czerpania wzorów antycznych.

"Oda do młodości"

1820r. - napisana dla Filomatów. Wyrażała poglądy młodego pokolenia. Oda (utwór pochwalny, patetyczny, wyrażający światopogląd autora) upodobana przez klasyków, uprawiano ją powszechnie.

Prezentacja dwóch światów
1. zastanego
- gnuśny, nie dążą do nowości, nie kierują się uczuciami, są egoistyczni, nie dbanie o szczęście ogółu, świat martwy, ludzie bez uczuć i duszy, krępujący świat
2. powstającego dopiero
- świat dla młodych ludzi, musimy się jednoczyć, szczęśliwa młodość, świat lepszy, nieograniczona swoboda, ludzie otwarci na nowości, nieprzesądni, walczący, droga nie będzie łatwa, przełamać słabości, ludzie uczciwi, młodość dzielona z innymi daje radość, jedność, braterstwo, życie według pragnień

Wiersz ma charakter odezwy, apelu. Oda ta adresowana jest do młodych. Scharakteryzowane dwa odmienne światy. Podmiot liryczny pragnie zmian, stary świat przeciw nowemu. wezwanie do walki ze wszystkim, co następuje.

Podmiot liryczny nawołuje do działania
- mamy poszerzyć horyzonty, przyjęcie nowych światopoglądów
- zjednoczyć się
- wartością młodość, młodzi będą kształtować świat dla samych siebie
- szczęście innych szczęściem wszystkich
- ludzie zawsze młodzi czynem
- istotna jest młodość ducha
- umiejętność poświęcenia

Mowa o idei wolności i swobody. Wiara w zwycięstwo młodości, oda pełna optymizmu.

Jest to utwór z pogranicza klasycyzmu i romantyzmu.

Elementy romantyczne
- apoteza młodości, jawna
- wyraźny bunt
- wyższość uczuć, spontaniczne reakcje, emocje
- obecność dwóch światów, przeplatanie się ich
- najwyższe wartości: swoboda, wolność, nieskrępowanie
- przezwyciężenie norm racjonalnych, empirystycznych
- skreślenia, epitety, które nie miały miejsca w klasycyzmie, nowe elementy obrazowania miały oburzać klasyków

Elementy klasycystyczne
- gatunek - oda, w to wpleciony wiersz, odezwa, apel
- odwołanie do cech antycznych

Treść i problematyka
Powstała ona w 1820 roku. Została ona napisana do filomatów. Stał się to utwór bardzo popularny. Wyrażał poglądy młodego pokolenia. Jest tu prezentacja świata rzeczywistego zastanego i świata, który ma powstać, który jest dopiero w zamysłach. Obecnie ludzie zadowalają się tym co mają. Ukazany jest świat klasycyzmu. Ludzie widzą tylko to co da się wytłumaczyć. Ludzie starego pokolenia są egoistami. Ludzie są bez serca. Świat jest gnuśny, krępujący. Panuje w nim marazm i apatia. Apoteoza młodości i pewnego braterstwa. Nowy świat będzie o wiele lepszy. Będzie swoboda i wolność. Nieograniczone możliwości dla młodzieży. Należy walczyć choć początki będą ciężkie. Ludzie powinni trzymać się razem i kierować się uczuciami i emocjami. Zapanuje wtedy jedność, wspólnota i braterstwo. Będą ludzie wtedy mogli żyć tak jak tego będą pragnąć. Wiersz ma charakter pewnej odezwy. Świadczy o tym często wypowiadane zdanie wykrzyknikowe. Adresatem jest młodzież. Podmiot liryczny pragnie zdecydowanych zmian. Kontrastowany jest tu świat stary, obecny z nowym, z marzeniami. Są tu żądania walki z tym co ogranicza wolność i swobodę. Aby nastał nowy świat należy się jednoczyć. Młodzież powinna patrzeć dalej niż stare pokolenie. Nie wolno się przejmować niepowodzeniami. Jeżeli nie zacznie się działać to pozostanie się w starym świecie. Nowy świat ma być rozpoczęty przez młodość. Oni będą nim władać. Ci którzy walczą nigdy nie zestarzeją się duchem. Wiersz ten ma charakter rewolucyjny. Jest to nawoływanie do walki o wolność. Oda wyraża optymizm wierząc, że świat zostanie zmieniony. Jest to utwór z pogranicza romantyzmu i klasycyzmu.