profil

Spotkania wrogów w „Iliadzie” Homera i „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza.

poleca 86% 102 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Adam Mickiewicz Jacek Soplica Homer

Brazylijski pisarz Paolo Coelho pisze „Gromadzić w sobie miłość oznacza szczęście, gromadzić nienawiść to klęska.” Takiej klęski doświadczyli bohaterowie „Iliady” Homera – Priam oraz „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza – Jacek Soplica. Gnębieni wyrzutami sumienia proszą o wybaczenie, litość u swoich wrogów.
Pierwszy fragment wprowadza nas w antyczny świat trojańskich wojowników. Przedstawiona zostaje scena konfrontacji między dwoma stronami konfliktu – Priamem, królem Troi, a nieustraszonym wojownikiem wrogiej armii Achajów – Achillesem. Powodem spotkania było zachowanie Achillesa, który po wygranej bitwie nie oddał ciała księcia Troi – Hektora – jego ojcu. Postąpił on zupełnie przeciwnie, zbezcześcił je poprzez przywiązanie do rydwanu. Priam, chcąc odzyskać ciało syna, bez eskorty przedostał się do wrogiego obozu. Naraził w ten sposób własne życie. Niegdyś dumny król padł do stóp całując ręce szczerze znienawidzonego wroga. Kłania się przed nim, oddaje hołd. Jego zachowanie świadczy o niezwykłej determinacji i poświęceniu, jakie jest w stanie ponieść, aby osiągnąć cel. Sam zwrot „do bogów podobny Achillu” ilustruje starania Priama o odzyskanie ciała syna. Władca wywyższa swojego przeciwnika, ubóstwia go, stara się wzbudzić litość, powoływać na bogów, których tamten ma uszanować. Pokorny Priam, władca Troi wcale nie przypomina swoim zachowaniem dumnego monarchy , lecz załamanego i zrozpaczonego ojca, który utracił syna. Przypomina on Achillesowi jego własnego ojca. Priam błagając o ciało syna oddaje w ręce Achillesa „niezmierzony okup”. Zachowanie władcy Troi zmieniło zawsze pełnego pychy i dumnego wojownika. Poprzez postawienie się w sytuacji rozmówcy Achilles zaczyna rozumieć ile krzywdy wyrządził ojcu, który nie mógł pogrzebać własnego syna. Błagania starca wzruszają, tak silnego przecież, wojownika Achajów. Zachowanie Priama jest jednocześnie podziwiane przez Achillesa. Zwraca on uwagę na odwagę króla Troi. W efekcie Priam wybłagał ciało syna, jednakże jednocześnie uzyskał szacunek u swojego wroga. Świadczyć o tym może nakaz Achillesa względem służących, które obmywają i nacierają wonnościami ciało Hektora, zanim otrzymał je władca Troi.
Polski poeta zaprezentował nam równie skomplikowaną okoliczność. Zachodzi ona w czasie spowiedzi umierającego Księdza Robaka. Pragnie on na łożu śmierci oczyścić swoją duszę i prosić Gerwazego – wiernego sługę Horeszków – o przebaczenie. Niegdyś młody i porywczy Jacek Soplica, zabija Stolnika Horeszkę, rozładowując złość spowodowaną niepowodzeniem sercowym. Przez swój niechwalebny uczynek zmuszony jest ukrywać się pod przebraniem mnicha. Przepełniony żalem i skruchą za błąd jaki popełnił w przeszłości, nazywa siebie Robakiem i w szacie księdza wspiera mieszkańców Soplicowa przygotowując ich do powstania. Soplica wybacza wrogowi zniweczenie planów przeciw Moskalom. Gerwazy pragnie zemsty za śmierć swojego pana. Jest przepełniony goryczą, gdy umierając Stolnik Horeszko wykonuje w geście przebaczenia znak krzyża w kierunku oprawcy. Mściwy klucznik zataja ten fakt, macza swój miecz w krwi Horeszki i obiecuje zemstę. Jego uczucia, podobnie jak uczucia Achillesa odmieniają się dopiero w momencie, kiedy wróg wyciąga dłoń pragnąc pojednania. Ranny ksiądz Robak wypowiada słowa: „Jam jest Jacek Soplica”. Oszołomiony Gerwazy, podobnie do Achillesa, odczuwając nienawiść w pierwszej chwili, wyzbywa się tego uczucia, uznaje własną winę, wysłuchuje spowiedzi Jacka i pociesza go mówiąc o przebaczeniu Stolnika. Soplica umiera w spokoju. Ujawnia on swoją prawdziwą tożsamość największemu wrogowi – Gerwazemu, ale otrzymuje swoiste „odpuszczenie win”.
Obaj artyści – zarówno Homer jak i Mickiewicz, pomimo ogromnej przepaści, dzielącej okresy ich twórczości, w swoich dziełach przedstawiają wiele prawd i przestróg aktualnych do dziś. Jedna z nich dotyczy nienawiści, czystości duszy. Wykreowane przez mistrzów pióra postacie wykazują ponadczasowe cechy, wartości, dążenia do rozwiązania konfliktów. „Człowiek jest istotą grzeszną” mówi Pismo Święte. Zarówno my – ludzie w dzisiejszym świecie szukamy przebaczenia, tak i przedstawieni bohaterowie go poszukiwali i znaleźli – potrafili sobie wybaczyć, zasiąść przy jednym stole.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty

Gramatyka i formy wypowiedzi