Najdawniejsze zabytki piśmiennictwa polskiego.

1. „Geograf bawarski”
IX w. - spis nazw polskich plemion
2. „Dagome index”
X w. - najdawniejszy polski dokument, Mieszko I oddaje państwo pod opiekę papieżowi, nazwy geograficzne
3. „Kronika Theimara”
X-XI w. - nazwy plemion (Ślązanie), nazwy rzek (Odra, Bóbr) i nazwy miast (Krosno)
4. „Bulla Gnieźnieńska”
XII w. - rejestr dóbr kościelnych, „Złota Bulla języka polskiego”  zawiera 410 nazw polskich
5. „Księga Henrykowska”
XIII w. - pierwsze polskie zdanie: „Dać ać ja pobruczę a ty poczywaj”
6. Kazania Świętokrzyskie
XIV w. - autor-kaznodzieja starał się nadać swoim kazaniom artystyczną formę, utrzymane są w tonie podniosłym, adresatem tych kazań są wykształceni ludzie
7. „Kazania Gnieźnieńskie”
XV w. - 103 kazania łacińskie, 10 polskich, zabytek trój języczny: niemiecki, łaciński, polski
8. „Bogurodzica”
pierwszy tekst napisany po polsku mający charakter religijny
9. „Psałterz Floriański”
najstarszy zachowany przekład Psalmów Dawida, zawiera tekst psalmów w trzech językach: łacińskim, polskim i niemieckim, psałterze pełnią w średniowieczu funkcję modlitewnika
10. „Psałterz Puławski”
XV w. - modlitewnik zawierający komentarz do każdego psalmu
11. „Apokryty”
przedstawiają żywoty świętych
12. „Roty sądowe”
formuły przysiąg sądowych
13. „Biblia Szaroszpatacka”
pierwszy i jedyny polski przekład Biblii
1. POEZJA KOŚCIELNA
1.1 RODOWÓD I RODZAJE
Polska średniowieczna literatura religijna jest ilościowo dość obszerna, choć do naszych czasów zachowała się tylko jej niewielka część. W swoich utworach anonimowi najczęściej autorzy oddają uczucia związane z przeżywaniem wiary, często szukając w wydarzeniach biblijnych pretekstu do wypowiedzenia się na temat świata i jego spraw, na które patrzą przez pryzmat wiary.
1.2 „BOGURODZICA”
Jest to pieśń poświęcona Bogu. Adresat to Maryja i Jan Chrzciciel. Zbiorowy podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do Maryi a
pośrednio do Boga. Prośba dotyczy dostatniego życia na ziemi i szczęścia.
 rymy parzyste
 precyzja kompozycji (regularność)
 parabolizm składniowy (podobieństwo składniowe, występują regularnie te same elementy)
 wiersz zdaniowy (koniec wers, koniec zdania)
 rozkaźniki
 apostrofy

 Trzy hipotezy powstania
 schyłek X w.
 XII/XIII w.
 hymn dynastii Jagiellonów - XIV w.

 Archaizmy
 leksykalne (wyrazy dziś nie używane)
 fonetyczne (wyrazy o zmienionym brzmieniu)
 składniowe (dawne zasady budowy zdania, które dzisiaj już nie funkcjonują)
 fleksyjne (wyrazy używane ale w zmienionej formie gramatycznej)
 semantyczne (znaczenie wyrazu zostało zmienione)
1.3 „ROZMYŚLANIA PRZEMYSKIE”
Treścią tego zabytku jest opowiadanie o życiu Marii i Chrystusa, oparte na tekstach Ewangelii., napisane żywo i barwnie, pełne refleksji i realiów obyczajowych. Jako gatunek literacki "Rozmyślania przemyskie" są typowym dla średniowiecza apokrytem, czyli opowieścią opartą na tekście Biblii, ale wzbogaconą o elementy mające niekoniecznie swe historyczne źródło, które były wytworem wyobraźni autora. Apokryty są w czymś w rodzaju średniowiecznej powieści.
1.4 „LAMENT ŚWIĘTOKRZYSKI” („ŻALE MATKI BOSKIEJ POD KRZYŻEM”)
Utwór składa się z 20 zwrotek. Reprezentuje gatunek tzw. skargi, żalu Matki Boskiej płaczącej pod krzyżem Chrystusa. Ukazuje losy swego Syna od momentu biczowania aż po przybicie go do krzyża. Cały czas współcierpi z nim. Prosi ludzi o użalenie się nad nią. Autor widział w niej przede wszystkim cechy ludzkie, chwile słabości i sprzeciw wobec wydarzeń, w których uczestniczyła.
1.5 GATUNKI LITERACKIE
LIRYKA
 pieśń
 hymn
 satyra
 miłosna
 psalm } modlitewnik
EPIKA
 kronika
 kazanie
 hagiografia (żywoty świętych, opisując idealizują je, propagują wzorzec osobowy  asceta)
 apokryt (gatunek literacki przedstawiający żywot najświętszej rodziny)
 romans rycerski
 epos rycerski
 traktat
DRAMAT
 liturgiczny
 misterium
 moralitet
2. POLSKA POEZJA ŚWIECKA
 pojawia się szereg utworów nie mających charakteru religijnego, utwory te spełniały funkcję dydaktyczną i pouczającą
2.1 TEMATYKA
 obyczajowa
„O zachowaniu się przy stole”
Podmiot liryczny wskazuje dobre zasady zachowania się przy stole  funkcja wychowawcza i dydaktyczna. Utwór rozpoczyna wezwanie pomocy Bożej - apostrofa. Następnie autor opowiada o tym co rośnie na polu i niedługo zostanie zebrane i znajdzie się na biesiadnym stole. Udziela rad kobietom i mężczyznom. Pod koniec zachęca do przyswajania sobie dobrych obyczajów. Prosi też Boga o odpuszczenie grzechów i zasłanie radości na wszystkich ludzi.

 satyryczna
„Rozmowa mistrza Polikarpa że śmiercią”
Śmierć ukazana jest jako rozkładający się trup kobiety z kosą  obraz szkaradny, odrażający. W czasach średniowiecza ludzie interesowali się śmiercią. Jej istotą i cechami. Obraz pojawia się w tekstach, obrazach. Wszyscy ludzie podlegają śmierci. Śmierć podlega Bogu.

„Satyra na leniwych chłopów”
Jest to utwór ganiący chłopów, którzy nie spełniają obowiązków jak by tego chciał podmiot liryczny. Chłopi wykręcają się i unikają pracy. Wiersz ten ukazuje rozbieżność interesów chłopów i właścicieli ziemskich.
 chłopi pracują tylko pod okiem pana, gdy odejdzie leniwią się
 odpoczywają zbyt często
 obłudnie udają pracę
 kradną własność pana
 świadomie psują narzędzia
Archaizmy:
 leksykalne
 fonetyczne
 fleksyjne
 semantyczne

 historyczna
„Śmierć o zamordowaniu Jędrzeja Tęczyńskiego”
Zamożny szlachcic niezadowolony z naprawy zbroi pobił płatnerza. Wzburzony tłum wystąpił przeciwko okrutnemu szlachcicowi. Ten ukrył się w kościele lecz został tam zabity.