Polska wieś na tle europejskiej.

Pod koniec września 1998 roku Komisja Europejska opublikowała raport na temat polskiego rolnictwa. Dokument ten zawiera analizę dotychczasowych, obecnych i przewidywanych przemian w polskim sektorze rolnym.

Autorzy raportu podkreślają, iż mimo wielu istotnych różnic, nasze rolnictwo stopniowo dostosuje się do unijnej rzeczywistości. Zmiany jednak będą kosztowne, ponadto wymagać będą akceptacji społecznej i trwać będą przez lata.

Na razie stwierdzono, iż Polska jest krajem o dominujących obszarach wiejskich, polskie wsie są bardzo małe, a gospodarstwa rolne rozdrobnione.

Rozdrobnienie polskiego rolnictwa, zdaniem unijnych ekspertów, jest jednym z największych jego mankamentów.

Gospodarstwa 10 –20 hektarowe, a więc takie, które w krajach Unii traktowane są jako średnie, stanowią niewielki procent (jest ich ponad 300 tys.) w stosunku do ogółu.

Zdecydowana większość polskich rolników pracuje na roli tylko na własne potrzeby.

Dochód polskiego gospodarstwa rodzinnego (ok. 2,5 tys. ecu) jest blisko siedmiokrotnie niższy od gospodarstwa unijnego.

Polskie rolnictwo zostało ocenione jako mało produktywne. Ludność zatrudniona w tym sektorze gospodarki stanowi 26,7 % polskiej siły roboczej, a wytwarza tylko 6 % PKB. Inną słabością polskiego rolnictwa jest ograniczone korzystanie z kredytów.

Wynika to przede wszystkim z małej liczby instytucji, które zajmują się kredytowaniem rolnictwa.

Receptą na poprawę kondycji polskiego rolnictwa, w opinii unijnych ekspertów, jest ogólne przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego, usprawnienie mechanizmów gospodarki rynkowej oraz przekwalifikowanie części ludności rolniczej na tzw. zawody nie rolne.





Polskie rolnictwo na tle rolnictwa UE



1) Warunki produkcji rolniczej

 duży obszar ziemi rolniczej ( 18 mln hektarów, trzecie miejsce w Europie, po Francji i Hiszpanii ) pozwala użytkować ją w sposób mniej intensywny i nie zagrażać środowisku naturalnemu

 duży udział gruntów ornych w strukturze użytków rolnych

( 77 % ) umożliwia dostosowanie struktury produkcji roślinnej do potrzeb rynku

 gorsza, w porównaniu z krajami Unii Europejskiej, jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej:

- gorsza jakość gleb (duży udział nieurodzajnych gleb lekkich)

- krótszy okres wegetacji,

sprawia, że polskie rolnictwo, w porównaniu z krajami leżącymi w podobnej strefie klimatycznej, jest mniej konkurencyjne

 znaczną część powierzchni Polski zajmują rejony słabo uprzemysłowione, ekologicznie czyste, dla których szansą jest produkcja zdrowej żywności i agroturystyka



2) Struktura obszarowa

 rozdrobniona struktura obszarowa w Polsce ( średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi 8 ha ) zagraża efektywności i konkurencyjności polskiego rolnictwa

w stosunku do większych gospodarstw w UE

 istnieje duże zróżnicowanie regionalne średniej powierzchni gospodarstw: w województwach północnych i zachodnich zbliża się ona do średniej w UE ( woj. szczecińskie – 18, 2% ), podczas gdy w woj. krakowskim i rzeszowskim wynosi 3, 8%

 polskie gospodarstwa powoli zwiększają swą powierzchnię, w ciągu ostatniego roku o 0, 35%



3) Ceny ziemi

 w porównaniu z krajami UE ziemia w Polsce jest tania, w 1993

roku cena hektara ziemi rolniczej wynosiła w Niemczech

15 380 ECU a w Polsce 868 ECU

 niewysoka cena ziemi wynika z jej słabej jakości, dużej podaży po likwidacji PGR i małego popytu

 niskie ceny stanowią potencjalne zagrożenie wykupywaniem jej przez obcy kapitał, co obecnie utrudnia obowiązująca ustawa o nabywaniu ziemi przez cudzoziemców