Zygmunt Krasiński.

Życie
Arystokrata urodzony w 1812 roku w Paryżu. W przeciwieństwie do innych
romantyków nigdy nie miał kłopotów materialnych, ale – jak każdy romantyk
– i tak czuł się głęboko nieszczęśliwy. Na jego życie wielki wpływ wywierał
ojciec, który zarówno kształtował jego światopogląd („wytłumaczył” mu
np., że powstanie listopadowe jest niepotrzebną rewolucją społeczną skierowaną
przeciw legalnej władzy), jak też wpływał na życie osobiste. Zmusił go
np. do niechcianego małżeństwa z niekochaną kobietą. Mężem był Krasiński
okropnym, ale na łożu śmierci powiedział parę ciepłych słów o swej nieszczęsnej,
wiernej małżonce. Całe życie chorował, cierpiał na melancholię
i stany depresyjne. Doznawał też objawień mistycznych, które momentami
rozpraszały jego pesymizm. Umarł w Paryżu w 1859 roku, w wieku 47 lat –
przedwcześnie, jako człowiek bardzo schorowany.

Krasiński to niewątpliwie romantyk
w ukazywaniu stanów duszy, rangi
poezji i sztuki oraz w wizyjnym rozmachu
swego dramatu. Ale to romantyk
- arystokrata, ma stosunek do ludu
mało romantyczny. Lud to nie „utrwalacz”
narodowych wartości, jak u innych
romantyków, lecz bezmyślny
motłoch, który bez wsparcia szlachty
jest zdolny tylko do bezrozumnych
mordów i niszczenia.
• Sprawy osobiste – najwyraźniej
w życiu osobistym Krasiński nie
radził sobie, zanadto ulegając wpływom
ojca i podobnie niezdecydowane,
podatne na wpływy postacie
tworzył w literaturze.
• Listy – poza literaturą jest Krasiński
autorem paru tysięcy listów, odmalowujących
wewnętrzne, często intymne
życie poety. Wydaje się, że
pisząc te listy, miał świadomość,
że będą one czytane analogicznie
do pozostałej twórczości i nieco je
w związku z tym stylizował. Podobny
był w tym do innych romantyków,
przede wszystkim Słowackiego.

Twórczość
• Nie-Boska komedia – typowy dramat romantyczny, tzn. łączący w sobie
różne rodzaje i gatunki literackie. Poeta podzielił go na cztery części,
które w interpretacji da się pogrupować w dwie części. I i II to dramat
tzw. rodzinny; II i IV określa się mianem dramatu społecznego.
Dramat rodzinny – w krótkich obrazach ukazany jest ślub, a potem życie
małżeńskie. Widać, że miłość wygasła i życie rodzinne nie przynosi Mężowi
satysfakcji, choć żona stara się rozproszyć nudę dnia codziennego.
Zwiedziony przez Dziewicę Mąż opuszcza dom i opamięta się dopiero
(dzięki pomocy Anioła Stróża) nad przepaścią, do której Dziewica go
doprowadzi. Wtedy czar pryska i Dziewica okazuje się ohydną wiedźmą,
która miała doprowadzić do zguby bohatera. Skruszony Mąż powraca do
domu, ale zastaje tam ruinę życia rodzinnego – żona pragnąca zostać
poetką, aby znaleźć zrozumienie u męża, w rezultacie choruje psychicznie
i umiera, syn także chory – zaczyna tracić wzrok za cenę zostania
poetą, o co także błagała matka. Mężowe gonienie za marą (Dziewica –
symbol sztuki, poezji i nieokreślonej tęsknoty) okazało się złudzeniem
katastrofalnym w skutkach.
Dramat społeczny – Mąż – Hrabia Henryk jest przywódcą obozu arystokratów
walczących z rewolucjonistami. Obóz rewolucjonistów, który
udaje mu się zwiedzić, to istna sodoma i gomora. Rewolucjoniści są wprawdzie
ludźmi godnymi współczucia, bo upodlonymi, ale zarazem są żądni
krwi, mordu, użycia – jedzenia i picia, seksu. Ich przywódca, Pankracy, to
inteligentny demagog, który uważa, że nowy świat, jaki powstanie na gruzach
starego po rewolucji, będzie lepszy, bo pozbawiony złych tradycji
i religii, która ludzi jedynie ogłupia. Hrabia polemizuje z nim, ukazując
tradycję i religię jako jedyne wartości nadające światu sens. Ale arystokraci
okazują się także warstwą niegodną i zdegenerowaną, dążącą do
ugody i zapominającą o swej misji obrony tych wartości. Kiedy arystokraci
przegrywają, osamotniony Hrabia Henryk popełnia samobójstwo. Pozornie
zwyciężają rewolucjoniści, ale w ostatniej scenie dramatu Pankracy
pada, rażony wizją Chrystusa.
• Psalmy przyszłości można potraktować jako dopełnienie koncepcji z Nie-
Boskiej… To wzorowane na biblijnych psalmach poematy, ukazujące arystokrację
jako jedynego gwaranta ładu świata. Lud bez arystokracji zginie,
potrzebuje jej wsparcia, nauczania, opieki „Jeden tylko, jeden cud/
Z szlachtą polską polski lud”.