Sposoby wyrażania patriotyzmu w literaturze i sztuce.

Przedstaw sposoby wyrażania patriotyzmu opierając się na przykładach literatury i sztuki dwóch wybranych epok

Patriotyzm oznacza umiłowanie kraju ojczystego, rodzimej ziemi, a także gotowość poświęcenia się dla własnego narodu. Z patriotyzmem wiąże się umiłowanie ojczyzny, duma z jej tradycji i kultury oraz spełnianie obywatelskich powinności. Poczucie patriotyzmu narodziło się już w czasach starożytnych, kiedy to dzielni wojownicy stawiali czoła swoim przeciwnikom broniąc godności własnego narodu.
Wiele o patriotyzmie w starożytności mówi literatura. Homer w "Iliadzie i Odysei" przedstawił wielu bohaterów, którzy dzielenie bronili swojej ojczyzny np. Wojna trojańska (Wśród Greków najdzielniejszy był Achilles, natomiast po stronie Trojan walczył Hektor). Należy zaznaczyć, że dla starożytnych żołnierzy hańbą była ucieczka z pola bitwy. Uważano nawet, że śmierć może być piękna, jeśli zginie się walcząc o swoja ojczyznę: "Pięknie z bronią w ręku umrzeć dla ojczyzny" pisał Homer. Jak już wiadomo początków patriotyzmu można doszukiwać się w starożytnych kulturach, gdyż nie brakowało tam ludzi, którzy wiernie służyli a w razie potrzeby bronili swego kraju.
Literatura polska zawiera wiele przykładów postawy patriotycznej. Dzieje się tak, dlatego, że historia naszego kraju obfitowała w różnego rodzaju zagrożenia dla istnienia kraju. Na przestrzeni dziejów Polacy mino licznych wad i dzielących ich różnic zawsze potrafili się zjednoczyć i walczyć w obronie swojej ojczyzny. Niemal w każdej epoce literackiej możemy odnaleźć troskę o losy kraju. Autorzy tworzyli wzorce osobowe prawdziwego patrioty, wytykali narodowe wady oraz proponowali różne metody walki o byt ojczyzny. Wszystkie te zabiegi miały na celu natchnienie Polaków patriotyzmem, miały nawoływać do walki w obronie własnego kraju.
Obraz narodu i polskiego patriotyzmu jawi się w traktacie politycznym Mikołaja Reja - "Krótka rozprawa między trzema osobami: panem, wójtem a plebanem". W utworze tym poruszana jest tematyka polityczna i obyczajowi współczesna autorowi. Bohaterowi nie mają imion ani nazwisk, są przedstawicielami grup społecznych. Autor przedstawia sytuację oraz wzajemny stosunek do siebie trzech stanów: szlachty, duchowieństwa oraz chłopów. Ustami Pana, właściciela wsi, w której dzieje się akcja, Rej atakuje duchowieństwo zarzucając mu niedbałość w wykonywaniu swoich obowiązków, prowadzenie życia niezgodnego z zasadami wiary. Krytyce zostaje poddana także szlachta, jej skłonność do przepychu, obżarstwa, brak patriotyzmu oraz błędne rządzenie państwem. Rej staje za to w obronie chłopstwa, stanu, który jest najbardziej uciskany, który zmuszany jest do służby duchowieństwu i szlachcie, do wykonywania obowiązków przekraczających jego możliwości. Rej posłużył się satyrą i bardzo jasnymi aluzjami, aby ukazać negatywne strony życia społecznego i politycznego oraz błędy w ustroju państwa.
Pierwsza polska komedia polityczna "Powrót Posła" Juliana Ursyna Niemcewicza ukazuje konflikt między zwolennikami patriotycznego obozu reform a sarmackimi konserwatystami. Autor przedstawia w dramacie dwa zupełnie róże obozy: zwolenników reform, do których należą Podkomorstwo Dobrójscy i ich syn Walery oraz konserwatystów występujących przeciwko reformom, do których zaliczamy Starostę Gadulskiego, Starościnę i Szarmanckiego. Najważniejsze dla wymowy utworu są dialogi, toczące się między postaciami. Poruszane są w nich problemu polityczne i społeczne. Podkomorzy, przedstawiciel reformatorów jest patriotom i wzorem obywatela. Potrafi zachować umiar w każdej dziedzinie życia, dba o zachowanie ciągłości tradycji. Wraz ze swoją żoną tworzą idealne małżeństwo, a swoje dzieci wychowali na prawdziwych patriotów, gotowych do poświęceń dla swojego narodu. Podkomorzy jest szlachcicem starszego pokolenia, ale umie właściwie ocenić sytuację panującą w kraju. Krytykuje upadek obyczajów i tradycji szlacheckich. Przeciwieństwem Podkomorzego jest Gadulski, wyznawca konserwatywnych podglądów, typowy Sarmatą. Rządzą nim pieniądze, słowo honoru nic dla niego nie znaczy. Podczas rozmów z Podkomorzym kompromituje się, ujawnia swoją niewiedzę na temat stosunków międzynarodowych. Niemcewicz cechy negatywne i pozytywne przyznał bohaterom według własnych poglądów politycznych. Pisząc ten utwór był związany z obozem patriotycznym. Chciał wpłynąć na uczestników obrad sejmu i skłonić ich do przeprowadzenia niezbędnych reform, które miały zapobiec upadkowi ojczyzny, Bezlitosnej krytyce poddaje zwolenników liberum veto, wolnej elekcji, poddaństwa chłopów, ludzi bezkrytycznie zapatrzonych we wszystko, co pochodzi z innych krajów.
Kolejnym i bardzo ważnym utworem mówiącym o ojczyźnie i patriotyzmie jest "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza. Utwór ten przedstawia bardzo realistyczne postacie, ukazując zarówno ich zalety, jak i wady. Miejscem akcji jest Soplicowo - posiadłość szlacheckiego rodu. Autor opisuje codzienne życie mieszkańców, stosunek do sąsiadów a przede wszystkim do Ojczyzny. Charakterystyczną cechą szlachty polskiej było jej przywiązanie do tradycji i polskości oraz odrzucanie wzorców cudzoziemskich. Wśród szlachty żywa była pamięć o bohaterach narodowych takich jak Kościuszko czy Jasiński. Szlachta kochała swoją ojczyznę i zawsze była gotowa o nią walczyć. Nawet zwaśnione za sobą rody, w obliczu najazdu obcych jednoczyły się w celu wspólnej obrony swojej ojczyzny. Ukazana w utworze szlachta miała także wiele wad. Do głównych należały kłótliwość, warcholstwo i brawura. Polacy z upodobaniem procesowali się, nawet, jeśli sprawa miała ciągną się latami i pochłonąć ich cały majątek. Spośród szlachty wyróżniały się jednostki wybitne mające wpływ na otoczenie. Taką osobą był Jacek Soplica, główny bohater utworu. Za młodu był warchołem, po zamordowaniu Stolnika i oskarżeniu o zdradę kraju, przemienia się w zakonnika. Pragnie odkupić swoje grzechy, całkowicie oddaje się idei służby ojczyźnie. Traktuje ją jako zadośćuczynienie za swoje winy. Jako ksiądz Robak bierze udział w kampanii napoleońskiej, bije się na wielu frontach. Jest emisariuszem, działaczem politycznym. Jacek jest wzorem prawdziwego patrioty. Tak jak bohaterowie innych romantycznych utworów: Konrad Wallenrod czy Konrad z III części Dziadów poświęca wszystko, co ma ojczyźnie. Jednak w przeciwieństwie do niech nie działa samotnie, lecz dla swoich idei szuka poparcia wśród ludu. Jego żarliwy patriotyzm i oddanie ojczyźnie powodują, że grzechy zostają mu odkupione i stawiany jest w rzędzie bohaterów literackich uznawanych za wzorce osobowe.
W średniowieczu najwierniejszymi obrońcami kraju byli rycerze, którzy podobnie jak ich starożytni poprzednicy nigdy nie poddaliby się wrogowi bez walki. Do ideału rycerza średniowiecznego przyłączona jest ideologia chrześcijaństwa (przykładem może być Roland, który walczy w imię Boga nawraca".) Wraz z pojawieniem się chrześcijaństwa celem rycerza przestała być już chęć sławy. Rycerz średniowieczny zaczął dbać o swe życie pośmiertne. Powinien być pobożny, wierny (Bogu, władcy i damie swego serca), honorowy, odważny i waleczny, szlachetny. Niektórzy uznają nawet ze w czasach średniowiecznych rycerze byli idealni. Przykładem są znani bohaterowie legendy, Rycerze Okrągłego Stołu spełniający wszelkie wymogi ideału rycerskiego. Sądzę, że duże znaczenie dla rozwoju patriotyzmu w Średniowieczu miał fakt, iż uważano ze władca jest namiestnikiem Boga na ziemi. Z tego powodu rycerze utrzymywali ze ich świętym obowiązkiem jest obrona i wierność ojczyźnie.
Patriotyzm to nie tylko walka z najeźdźcami o wolność kraju, ale także o zachowanie jego kultury, języka, sztuki, obyczajów. Moim zdaniem w średniowieczu niebagatelną role odegrali królowie, którzy starali się uniezależnić swoje państwa od innych oraz rozwinąć je pod każdym możliwym względem. W Polsce takimi władcami byli zapewne: Bolesław Chrobry i Bolesław Krzywousty (zwany "Bolesławem, który nie śpi"). Innym przykładem może być Król Franków Karol Wielki. Władcy Ci zawsze przedstawiali dobro ogółu nad dobro własne, wiernie walczyli o granice państwa, byli dobrymi rycerzami, a także w miarę możliwości starali się rozwijać kulturę państwa, w którym obejmowali władzę.
Negatywne cechy narodu polskiego doby powstania listopadowego ukazane są w dramacie Juliusza Słowackiego - "Kordian". Autor opisuje reakcję Polaków na objęcie tronu polskiego przez cara. Prości ludzie wyczuwali zagrożenie, ale nie potrafili przeciwstawić się obcemu władcy. Arystokracja nie zauważała zbliżającej się klęski narodu, zafascynowana była potęgą cara. Polacy zdecydowani na podjęcie działań politycznych także nie byli jednomyślni. Część z nich traktowała spisek jako niemoralny, inni pragnęli oddać życie za ojczyznę poprzez samotną walkę. W scenie na Mont Blanc pojawia się kluczowa dla dramatu idea winkelrydyzmu, Polska nie powinna biernie czekać w niewoli, ale jak wiele razy w swojej historii, musi zerwać się do boju nawet, gdyby miał on się zakończyć klęską. Główny bohater utworu Kordian sam podejmuje próbę uratowania ojczyzny. Chce dokonać zamachu na cara, podczas koronacji, która ma odbyć się w Warszawie. Strach i Imaginacja przeszkadzają mu jednak w wykonaniu tego zadania. Polacy przedstawieni w utworze są bardzo realistyczni, mimo, że autor poddaje ich ostrej krytyce, docenia także ich odwagę, męstwo i poświęcenie dla ojczyzny.
W literaturze polskiej motyw patriotyzmu oraz służby ojczyźnie powraca w wielu utworach. Prezentowane są postawy godne naśladowania a krytykowane wady i przywary. Polacy jednak zawsze gotowi byli do walki w obronie swojego kraju. W dzisiejszych czasach słowo patriotyzm straciło na znaczeniu. Ludzie nie doceniają wartości kultury i historii Polski, uciekają od obowiązku służby ojczyźnie. Dawniej bardzo wielkie znaczenie miały święta narodowe, przypominano historię kraju, czytano polskie książki, śpiewano narodowe pieśni dziś mało kto pamięta o nich. Zanik patriotyzmu szczególnie odczuwany w ostatnich latach naszej epoki tkwi przede wszystkim w tym, że ludzie nie mają o co walczyć, nie mają celu jakim kiedyś było wyzwolenie ojczyzny. Jednak gdyby dzisiaj istnienie Polski stanęło pod znakiem zapytania dawny patriotyzm ożyłby na nowo i Polacy stanieliby w obronie swojego kraju.
Na koniec pragnę stwierdzić, że można wiele pisać na temat kształtowania się poczucia patriotyzmu, gdyż świat pełen był wspaniałych ludzi, dla których ojczyzna była najważniejszą wartością w życiu. Wielu z nich było w stanie nawet poświecić swoje własne życie dla dobra ogółu. Prawdą jest też, że Polska była jednym z krajów, w którym przez wieki kształtowało się poczucie patriotyzmu, symbolem tego są przede wszystkim powstania narodowe w Polsce. Nawet sondaże, które przeprowadzono w niektórych państwach Europy potwierdzają, że to właśnie patriotyzm był cechą, z którą kojarzy się Polak w Europie. W obecnych czasach także możemy być patriotami. Lecz żeby nimi zostać musimy należycie poznawać bogactwo naszego kraju, dbać o zabytki kultury narodowej, poznawać literaturę, sztukę, obyczaje, piękno krajobrazu, polską kulturę, język i przede wszystkim historię kraju.



p.s. Skomentujcie proszę tą prackę. W przyszłości Wasze komentarze pomogą mi korygować błędy, a co za tym idzie pisać lepsze pracki :)))
Pozdrowionka dla all :)))