Walka zbrojna i praca organiczna

22 stycznia 1863 roku wybuchło Powstanie Styczniowe- jedno z tragiczniejszych wydarzeń w historii Polski. Według wielu opinii współczesnych powstania i historyków, zostało ono źle zaplanowane, od samego początku powstańcy borykali się z problemami dotyczącymi spraw organizacyjnych, liczbowych. Nie odbyła się ani jedna wielka bitwa z wojskami rosyjskimi, tylko wiele mniejszych potyczek, więc Rosjanie nie mogli ponieść dużych strat. Niestety Polacy, choć bardzo na to liczyli, nie uzyskali pomocy od żadnego z zachodnich państw. Na początku nie było też zgody z „samej góry”- lewica patriotyczna, „czerwoni”- byli za zbrojnym rozwiązaniem problemu niepodległości Polski. To oni- samodzielnie- rozpoczęli powstanie. Później dopiero przyłączyli się do nich „biali”-niepodległościowa konspiracja oraz większa ilość chłopów. Gdyby pomiędzy dwoma obozami (tak w kraju, jak i na emigracji ,gdzie powstały Hotel Lambert-popierający zamierzenia „białych”, oraz Towarzystwo Demokratyczne Polskie, którego myśl przewodnia była bardziej tożsama do obozu „czerwonych”) była większa zgoda oraz kooperacja, także dialogi z nurtami emigracyjnymi, losy powstania mogłyby być całkowicie odmienne.
Jakakolwiek mądra i dobra praca organiczna nie musi dać efektu w postaci odzyskania niepodległości przez Polskę. Ale też żadna walka zbrojna nie przyniesie długotrwałego efektu bez dobrej taktyki i zaplecza inteligencji, która mądrze i rozsądnie mogłaby kierować krajem po zwycięstwie. Według mnie, najlepszym rozwiązaniem dla wszystkich polskich patriotów w drugiej połowie XIX wieku byłaby wspólna praca, kontakty, rozbudowywanie swoich „komórek” i ciągły kontakt pomiędzy nimi a emigrantami, której to kropką nad „i” byłoby bardzo dobrze zaplanowane powstanie, niczym nie przyspieszone i z ponad wszelką wątpliwość potwierdzoną pomocą ze strony krajów zachodniej Europy. Całe przygotowania powstania potrwałyby co najmniej kilkanaście lat, by było ono wygrane, ale patrząc wstecz na polską historię można by stwierdzić, że nawet tak długi czas opłacałby się. To co reprezentowała opcja „białych” którzy chcieli oddalić datę powstania, jest mi bliższe, lecz obawiam się że odsuwaliby tą datę w nieskończoność. Gdyby doszło do bardzo bliskiej współpracy „czerwonych”, „białych”, przedstawicieli Hotelu Lambert oraz Towarzystwa Demokratycznego Polskiego- ludzi, dla których najwyższą wartością była wolność ich Ojczyzny- właśnie ze względu na te ideały doszliby do kompromisu; tak więc powstanie nie odbyłoby się tak szybko, ale możliwe że byłoby o wiele skuteczniejsze niż to, które zapisaliśmy na kartach naszej historii…