PREKAMBR (4600 - 570 mln lat temu)
1) ARCHAIK (4600 mln)
STROMATOLITY - wapienie struktury wew. Stworzone przez sinice które miały zdolności do fotosyntezy.
2) PROTEROZOIK
Wiele organizmów wielokomórkowych.
PALEOZOIK (570 - 245 mln)
1) KAMBR (570 - 495 mln)
Wyróżniał się inten. wulkanizmem.Domin. transgresja morska. Przeważał kt ciepły i suchy pojawiła się większość gł gr bezkręgowców najbardziej rozpowszechnione to stawonogi reprezenprzez trylobity.
2) ORDOWIK (495 - 425 mln)
Początek OROG KALEDOŃSKIEJ. Kl ciepły lecz bardziej wilgotny. Orgcoraz to bardziej zróżnicowane pod wzg. Gatunkowym. Pojawiają się pierwsze kręgowce.Znacznie rozwinęły się mięczaki, a zwłaszcza głowonogi.
3) SYLUR (425 - 408 mln)
Trwa orogeneza kaledońska - wypiętrzone zostały w Eu G. Kaledońskie, Skandy,a w Pl Święt. Kl bardzo suchy. W morzach pojawiają się pierwsze ryby. Rośliny zaczęły opanowywać środowisko lądowe. Pierwsze rośliny lądowe to PSYLOFITY. Koniec orogenezy kaledońskiej.
4) DEWON (408 - 360 mln)
Transgresja morza. Kt ciepły i suchy. W morzach rozwijające się życie pozostawia osady węglanowe w postaci wapieni.Nad lądem zaczęły latać pierwsze owady. Szczyt rozwoju osiągnęły ryby: tarczowce, trzonopłetwe, fałdopłetwe, spodouste.
5) KARBON (360 - 290 mln)
z łac. „karbon”. W wielu rejonach ziemizaistniały wówczas warunki odpowiedniedo gromadzenia się tego ważnego surowcaKl ciepły i wilgotny, sprzyjający wegetacji.dominowały drzewiaste paprocie, widłaki i skrzypy OROGENEZA HERCYŃSKA. Były wypiętrzenia ale i też obniżenia. Rośliny pod wpływem nadległych warstw
osadów, wys. temp. i ciśnienia uległa w długotrwałym procesie zwęgleniu. Pojawiają się pierwsze gady.
6) PERM (290 - 245 mln)
ruchy górotwórcze słabną. Klimat staje siębardziej suchy - rozrastają się pustynie. W płytkich i wysychających zatokach mórz osadza się sól. W morzach gromadziła sięmateria organiczna, dając początek złożom ropy naftowej. Pod koniec Permu wyginęły liczne gatunki i gromady: trylobity,głowonogi, paprotki.
MEZOZOIK (245 - 66 mln
1) TRIAS (245 - 204 mln)
Płyty kontynentalne tworzą kontynent zwany Pangeą. Później uległ rozerwaniu.Dominuje klimat ciepły, pustynie zajmują coraz to większe obszary, miejsce wcześniej wymarłych gatunków zajmują płazy i duże gady. Pod koniec triasu pojawiają się 1sze ssaki. Wśród roślin przewagę uzyskują nagozalążkowe przeważnie drzewiaste.
2) JURA (204 - 130 mln)
Pangea rozpada się na Gondwanę i Laurazję. Na ziemi dominuje kl ciepły zazwyczajłagodny co sprzyja rozwojowi form życia.Pojawiają się głowonogi reprezentowane przez amonity oraz gady(dinozaury) , które żyły w wodzie, powietrzu i na lądzie. Szybko rozwijają się ptaki i ssaki, które w Jurze pojawiły się jako oddzielna gromada kręgowców.
3) KREDA (130 - 66 mln)
Trwa rozdzielanie lądów. OROGENEZA ALPEJSKA. W ciepłych morzach żyłyotwornice, których szczątki utworzyły złoża kredy. W wodach żyły rekiny i olbrzymie płetwoszczury - plezjozaury. Na lądzie dominują dinozaury. Kreda kończy się wielkimwymarciem dinozaurów.
KENOZOIK
1) TRZECIORZĘD (66 - 1,8)
Orogeneza alpejska wypiętrzyła: Himalaje, Andy, Alpy, Karpaty. Klimat był ciepły, alestopniowo zaczął się oziębiać. Globalne ochłodzenie pod koniec epoki doprowadzają do powstania lądolodów np. na Antarktydzie,w Arktyce, oraz do utworzenia się licznych lodowców górskich. Świat zwierzęcy zdominowały ssaki. Pod koniec tego okresu pojawiły się naczelne (primates) , z których wyjawiły się człowiekowate.
2) CZWARTORZĘD
Rozmieszczenie lądów podobne do współczesnego. Duże zmiany kl - drastyczne ochłodzenie. Zlodowacenie objęło dużą część Ziemi. Okresy chłodne czyli GLACJAŁY,w których nasuwały się lodowce i lądolody. Pod koniec plejstocenu (epoki glacjalnej) pojawił się człowiek współczesny. Od tego momentu zaczęła się epoka, w której żyjemy HOLOCEN
