W jakim stopniu powieść Fiodora Dostojewskiego pomogła tobie zgłębić wiedzę o człowieku?

Człowiek jako istota stojąca na najwyższym stopniu ewolucji jest organizmem niesamowicie skomplikowanym. Mimo to ludzie coraz dokładniej poznają budowę i funkcjonowanie organizmu człowieka. Już nie ma prawie żadnych tajemnic na temat budowy ciała, działania organów, czy też ewolucji organizmu. Mimo tej olbrzymiej wiedzy na temat organizmu człowieka, jego psychika jest nadal białą kartą w nauce o nas, która na pewno szybko nie zostanie zapełniona.

„Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego jest dokładnym studium ludzkiej psychiki. Pokazuje jak mylne są przekonania o jej funkcjonowaniu. Na przykładzie zachowań Rodiona autor dokładnie opisuje reakcje na sytuacje ekstremalne.

Rodion Raskolnikow Romanowicz był studentem prawa w Petersburgu. Pochodził z niezbyt bogatej rodziny. Jako student miał bardzo trudną sytuację materialną. Nie miał pieniędzy na czynsz, brakowało mu także na jedzenie. Dorabiał pisząc artykuły do gazet. W jednym ze swoich artykułów wysunął tezę podziału ludzi na zwykłych i nadludzi, jednostki wybitne. Uważał, iż ta druga grupa ma cechy pozwalające jej działać bez żadnych przeszkód ponad prawem, jeżeli miało by to przynieść dobro ogółowi. Sam siebie także zaliczał do grupy nadludzi.

Jednak losy Rodiona, które zostały opisane w tym utworze, pokazują jak bardzo się mylił w samoocenie. Rodion, nie mogąc zdobyć środków na utrzymanie, oddawał różne przedmioty do lichwiarki Alony Iwanówny. Lichwiarka wzbudzała u Raskolnikowa niechęć i odrazę. Była to kobieta w podeszłym wieku, „drobniutka, ze złymi oczkami, z malutkim spiczastym nosem”, nieufna wobec nieznajomych. Często demonstrowała swoją wyższość nad potrzebującymi wsparcia biedakami. Rodion oskarżał ją o wzbogacanie się na biedakach, uważał ją za istotę współwinną obecnej sytuacji wielu osób. Bulwersowało go także jej zachowanie wobec Lizawiety, jej siostry przyrodniej.

Rodion sam się zaliczał do ludzi lepszych. Uważał, iż śmierć lichwiarki w znacznej mierze pomoże wielu ludziom, a dla niego, jako dla jednostki wybitnej dokonanie tego nie będzie trudne. Wybrał moment, gdy lichwiarka była sama. Wykonał pod płaszczem specjalny uchwyt na siekierę, a następnie pod pretekstem oddania w depozyt papierośnicy wszedł do mieszkania staruszki i wbił jej siekierę w głowę, powodując śmierć lichwiarki. Niestety w momencie zbrodni do mieszkania weszła siostra Alony. Rodion postanowił więc ją też zamordować, co zresztą uczynił. Nie mógł jednak spokojnie żyć z ciężarem podwójnej zbrodni.

Raskolnikow zrozumiał, iż nie zalicza się do grupy „nadludzi”. Jego czyn wywołał u niego ciężką chorobę, psychozę strachu przed wykryciem podwójnego morderstwa. Rodion często tracił przytomność, kiepsko wyglądał. Wielokrotnie dopytywał się policji o to czy jest podejrzany, niemal demaskując się. Rodion nie mógł znieść tego uczucia. Za prośbą Sonii, jego dziewczyny, poszedł na policję by oddać się w ręce sprawiedliwości. Zrozumiał, iż jedyną drogą wyjścia z obecnego stanu jest poddanie się każe za swój czyn. Z postępowania Rodiona wynika jednoznacznie jak bardzo ludzie nie potrafią przewidzieć swoich zachowań. Rodion uważał się za jednostkę wyższą, zdolną do ponoszenia poświęceń, lecz w krótkim czasie przekonał się, iż nie jest to prawdą.

Postać Raskolnikowa to nie jedyna osoba, która jest dokładnie opisana przez Dostojewskiego. Taką osobą jest również Marmieładow, były radca tytularny, a przede wszystkim alkoholik. Marmieładow jest osobą słabą psychicznie. Bardzo dobrze zdaje sobie sprawę ze swojego nałogu, z tego iż robi krzywdę rodzinie ale nie może sobie z tym poradzić. Za każdym razem, gdy dostanie jakieś pieniądze to od razu je przepija. Jego zachowanie spowodowało, iż jego córka Sonia, musi zarabiać jako prostytutka, by utrzymać rodzinę. Alkoholizm Marmieładowa pokazany jest jako jedna z najgorszych cech człowieka. Nałóg ten prowadzi do śmierci Marmieładowa, samobójstwa jego żony, oraz rozpadu rodziny.

Dostojewski pokazuje także bardzo dobrze zachowania ludzi pchanych chęcią zemsty. Przykładem może na to być Łużyn. Jest on człowiekiem pozbawionym zasad, małostkowym, wyrachowanym. Stara się o rękę Duni, siostry Rodiona. Rodion jednak odmawia mu ręki siostry. Łużyn pragnie zemsty. Okazja trafia się w czasie stypy po śmierci Marmieładowa. Wkłada do kieszeni Sonii, narzeczonej Raskolnikowa 100 rubli, po to aby ją oskarżyć publicznie o kradzież i zdyskredytować w oczach ludzkich. Jego podstępne działanie zostaje jednak wykryte, co powoduje u niego wściekłość.

„Zbrodnia i kara” poszerzyła moją wiedzę o psychice człowieka. Poznałem nowe typy osobowości i związane z nimi zachowania ludzi w różnych sytuacjach. Najbardziej poznawczym było jednak dla mnie studium zbrodni. Analizując zachowania Rodiona zrozumiałem, jak mylne mogą być teorie na temat ludzkiej psychiki i charakteru, jak trudno przewidzieć zachowanie człowieka w sytuacjach ekstremalnych.