Jaki model człowieka i obywatela prezentuje twórczość Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego?.

Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy rozpocząć od przypomnienia sobie w jakiej epoce literackiej tworzyli M.Rej i J.Kochanowski. Pisarze ci tworzyli w epoce odrodzenia zwanej inaczej renesansem. Jest to okres, którego twórcy inspirację czerpali ze sztuki starożytnej, głównym obiektem zainteresowań pisarzy i poetów stał się człowiek , w przeciwieństwie do średniowiecza, które Boga stawiało na pierwszym miejscu.
Zarówno Kochanowski jak i Rej są głównymi postaciami polskiego odrodzenia a przedstawiony w ich twórczości model człowieka i obywatela jest podporządkowany ideałom tego „ złotego wieku” kultury polskiej.
Mikołaj Rej to z pochodzenia szlachcic urodzony w Żurawinie, który braki w wykształceniu nadrabiał samodzielną nauką. W swej twórczości ukazuje on nam model wzorowego szlachcica zieminina, którym sam zresztą był.
Obraz takiego szlachcica widzimy w utworze „Żywot człowieka poćciwego”, który to utwór przedstawia nam gotowy, godny do naśladowania wzorzec osobowy. Autor ukazuje nam ideał człowieka umiejącego w życiu odnaleźć „złoty środek”. Rej przedstawia nam kolejno młodość, wiek męski jak i starość bohatera, który jego zdaniem powinien żyć w zgodzie z naturą, szanować swe pochodzenie, a także co nie mniej ważne umieć zadbać o swój majątek. Ten renesansowy pisarz głosi w swym utworze pochwalę pracy, z której jego zdaniem człowiek powinien czerpać satysfakcję. Zdaniem Reja człowiek powinien umieć współżyć z naturą a nie przeciwstawiać się jej, podporządkować się rytmowi przyrody, zmienności pór roku.

Mikołaj Rej model człowieka przedstawia nam też opisując ludzkie wady, czyli jakim człowiek być nie powinien, a robi to w utworze „Krótka rozprawa miedzy trzema osobami ...”. Utwór ten wytyka wady kleru oskarżając go lenistwo, nieuczciwość, lekceważenie swych obowiązków. Nie oszczędza też Rej szlachty zarzucając jej prywatę, przekładanie własnego interesu nad dobro kraju z czego możemy wysnuć wniosek, że zdaniem pisarza dobry obywatel to taki, który ojczyznę stawia na pierwszym miejscu.

Jan Kochanowski jest twórcą, który w przeciwieństwie do M.Reja zdobył wykształcenie studiując zarówno w Polsce jak i za granicą.

Kochanowski modelowy obraz człowieka zawarł między innymi w swych pieśniach „Serce rośnie patrząc na te czasy ...”czy „Chcemy być radzi”. W pierwszej z pieśni, w końcowej jej fazie autor dokonuje jakby syntezy dwóch postaw : stoickiej i epikurejskiej i radzi czytelnikowi by korzystał z okazji do zabawy, ale rozważnie i sposób umiarkowany, gdyż najważniejsze w życiu jest czyste sumienie. Druga z pieśni mówi, że człowiek powinien spędzać życie przyjemnie, ale zgodnie z zasadą, o której mówił też Mikolaj Rej czyli „złotego środka”.

Gdy mowa o modelu obywatela prezentowanym przez Kochanowskiego to najlepiej będzie przedstawić „Pieśń o cnocie”, w której poeta wyraźnie wskazuje, że najważniejszą cnotą jest służba ojczyźnie.

Kończąc swą wypowiedź myślę, że model człowieka, a szczególnie model obywatela prezentowany przez obu autorów jest aktualny do dnia dzisiejszego.
videal