profil

Znaczenie roku 1812 w "Panu Tadeuszu".

poleca 85% 1079 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Adam Mickiewicz Homer

„Pan Tadeusz” jest to największe dzieło Adama Mickiewicza, nad którym prace trwały około dwóch lat, drukiem ukazało się w 1834 r. w Paryżu. Według pierwotnego zamiaru miała to być miłosna sielanka w rodzaju „Hermana i Doroty”. Jednakże wskutek atmosfery panującej w środowisku emigracji utwór rozrósł się w obszerny poemat w 12 księgach, do epopei narodowej pod tytułem „Pan Tadeusz czyli Ostatni Zjazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 w 12 księgach”.
Tęsknota wygnańca za ojczyzną stała się bodźcem do napisania dzieła. Wywołała w jego pamięci wspomnienia rodzinnej Litwy, odchodzące w przeszłość. Jak sam wyjaśnia w Epilogu, praca nad utworem była dla niego ucieczką od sporów emigracyjnych i chwilą powrotu do kraju lat dziecinnych.
Akcja utworu rozgrywa się na Litwie w fikcyjnej wsi Soplicowo w roku 1811 i 1812 w latach wyprawy Napoleona na Rosję, w czasie wydarzeń związanych z nadziejami Polaków na odzyskanie niepodległości. Mickiewicz wiedział już, że Napoleon nie spełnił żadnych oczekiwań Polaków, a mimo to nie próbuje obalić jego mitu w społeczeństwie polskim. Uwypukla postać Napoleona, ukazuje go jako boga wojny, wielkiego wodza, pogromcę Niemców, Anglików i Prusaków, ale także skromnego człowieka, noszącego się prosto po żołniersku. Jedynie Maciek Dobrzyński, patriota, „zawsze tam szedł, gdzie Ojczyzny dobro wypatrywał” jest krytycznie ustosunkowany do francuskiego wodza.
Ukazując wydarzenia historyczne Adam Mickiewicz pozwolił sobie na pewną dowolność, przesuwając w czasie niektóre fakty. Wybuch wojny z Rosją i zawiązanie konfederacji w Warszawie datuje poeta na lato 1811 - w rzeczywistości jest to czerwiec 1812. Inny przykład to gdy każe armii Napoleona wkroczyć wiosna 1812, tak naprawdę jest to jest to czerwiec 1812. Te historyczne nieścisłości są symboliczne. Wiosna to czas narodzin życia, symbolizuje budzenie się narodu i marzenia o wyzwoleniu:
"O wiosno! kto cię widział wtenczas w naszym kraju,
Pamiętna wiosno wojny, wiosno urodzaju! Zbożami i trawami, a ludźmi błyszcząca,
Obfita we zdarzenia, nadzieją brzemienna!".
Opisy przyrody w „Panu Tadeuszu” są bardzo wymowne, stanowią tło do rozgrywających się wypadków, tło do losów ludzkich. We wskazanym fragmencie autor czyni wiosnę wyjątkową porą roku, podkreśla, że miał taką tylko jedną w życiu. Opisując ją stosuje liczne środki poetyckie. Używając apostrofę ( „O wiosno!” ) bezpośrednio zwraca się do niej, nadaje jej cechy ludzkie – personifikacja – („...Ja ciebie dotąd widzę, piękna maro senna...”), pojawiają się również pytania retoryczne („...kto cię widział, jak byłaś kwitnąca...”) jak i liczne epitety (wiosno urodzaju, wiosno wojny).
Obrazy przyrody w „Panu Tadeuszu” są plastyczne dzięki świetnie dobranym przenośniom, ożywieniom, budzą zachwyt w czytelniku. Były one dla Mickiewicza elementami przypominającymi kraj lat dziecinnych, koiły tęsknotę wygnańca za ojczyzną, były wyrazem umiłowania ziemi ojczystej.
„Pan Tadeusz” jako epopeja narodowa? Czym jest epopeja? Epopeja jest to utwór epicki, pisany wierszem lub prozą, ukazujący typowych dla danej społeczności bohaterów na tle ważnych wydarzeń dziejowych. Posiada też charakterystyczną budowę: podział na pieśni lub księgi, bogactwo środków stylistycznych, całość poprzedzona jest inwokacją a narrator zachowuje naiwną postawę wobec świata. Najsłynniejszą z epopei jest „Iliada” Hoemra.
O dziele Adama Mickiewicza można więc mówić używając terminu epopeja.
„Pan Tadeusz” to bogaty opis życia szlachty, świata sarmackiego przedstawionego w ważnym dla narodu momencie dziejowym. Nie jest on tylko utworem ukazującym ojczyznę i przeszłość, ale dziełem o aktualnej wymowie politycznej. Rozbudowane w poemacie tło historyczne, nie tylko wydarzenia lat 1811-1812 (kiedy to wojny napoleońskie obudziły nadzieje na odzyskanie wolności), ale również wspomnienia powstania kościuszkowskiego, Konstytucji 3 maja w połączeniu z historią Jacka Soplicy, który walczył pod Hohenliden, Jeną stwarzają bogatą perspektywę historyczną.
Losy bohaterów ukazane na szerokim tle historyczno-obyczajowym, szczegółowe, realistyczne i drobiazgowe opisy tradycji szlacheckich przewijające się przez całą epopeję są również historią. Dają odczuć klimat Soplicowa, jako ośrodka patriotyzmu, ubarwiają go, tworząc jednocześnie wymagany przecież w epopei panoramiczny obraz życia narodu. Mickiewicz dokładnie przedstawił dzieje szlachty, odzwierciedlił przemiany jakie dokonały się w świadomości szlacheckiej w pierwszych latach niewoli i walk narodowowyzoleńczych.
Jak przystało na powieść, „Pan Tadeusz” jest utworem wielowątkowym: spór o zamek, dzieje Jacka Soplicy, splatają się z potraktowanymi humorystycznie, komediowo, wątkiem miłosnym i wieloma wątkami pobocznymi.
Wszystkie wątki i epizody stapiają się w epopei w zwartą całość. Ważną cechą epopei jest inwokacja. Jej słowa w „Panu Tadeuszu” są skierowane do ojczyzny i prośba do Najświętszej Maryi Panny o pomoc w akcie twórczym są ważnym motywem całego dzieła.
Dzięki szerokiemu opisowi szlachty na tle ważnego wydarzenia historycznego – kampanii Napoleona, utrwaleniu pamięci o znaczących postaciach i zdarzeniach, ukazaniu przemian świadomości warstwy szlacheckiej- kształtowania się nowego, współczesnego wzorca patriotyzmu, poemat Adama Mickiewicza został uznany za epopeję narodową.
Historia i tradycja określają sposób myślenia i działania bohaterów. Świadomość wyjątkowego momentu w dziejach skłania do określonych zachowań. Historia i ogólne tło zdarzeń przedstawionych w utworze stanowią nieodłączny element „Pana Tadeusza’.

----------------------------------------------------------------------------------------------------->
troszke od siebie a troszke z innych prac ;]

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 4 minuty

Teksty kultury