Przemysł w polsce

Górnictwo – górnictwem nazywamy gałąź przemysłu związanego z wydobyciem z głębi ziemi surowców użytecznych. Ze względu na zastosowanie surowców dzielimy je na: surowce energetyczne, rudy żelaza i metali nieżelaznych oraz surowce chemiczne i skały użyteczne.
1. Surowce energetyczne- do surowców energetycznych należą te bogactwa, które są źródłem energii. Najważniejszym źródłem energii w naszym kraju jest węgiel kamienny. Ważnym źródłem energii jest również węgiel brunatny, który występuje płytko pod powierzchnią ziemi skąd wydobywa się go systemem odkrywkowym. W przeciwieństwie do węgla kamiennego jego wydobycie maleje powoli, a znaczenie w energetyce rośnie. Krajowe zasoby ropy naftowej nie zaspokajają potrzeb. Tymczasem postęp techniczny i rozwój motoryzacji uczyniły z ropy naftowej największe źródło energii i jeden z cenniejszych surowców chemicznych. Dlatego też ropę naftową sprowadzamy z zagranicy, mimo iż na Podkarpaciu znajduje się jedno z najstarszych na świecie zagłębi wydobycia ropy naftowej. W sąsiedztwie ropy naftowej wystęuje gaz ziemny, który ma również duże znaczenie.
2. Rudy żelaza i metali nieżelaznych- górnictwo rud jest jedną z najstarszych gałęzi gospodarczych w Polsce. Na górnym Śląsku w rejonie Olkusza i Trzebni wydobywa się też rudy cynku i ołowiu, ale produkcja obu metali zmniejsza się.
3. Surowce chemiczne- jedną z najmłodszych gałęzi górnictwa jest wydobycie siarki w rejonie Tarnobrzega. Siarka ma duże zastosowanie w przemyśle chemicznym, głownie do wyrobu kwasu siarkowego. Inną gałęzią tego przemysłu może być wydobycie soli kamiennej. Od najdawniejszych czasów wydobywano ją w żupach solnych Wieliczki i Bochni, obecnie wydobywa się ją głównie na Kujawach.
4. Skały użytkowe – do skał wydobywanych w kamieniołomach należą granity, bazalty i piaskowce. Dla potrzeb przemysłu ceramicznego i budowlanego wydobywa się piaski, żwiry i iły.
Sytuacja finansowa kopalń i zrzeszających je Spółek Węglowych jest najczęściej zła i pomimo protestów związków zawodowych każdego roku kolejne szyby przestają pracować.

Hutnictwo – jest podstawą przemysłu ciężkiego obejmuje ono takie obiekty jak piece hutnicze stalownie i walcownie. Jeszcze kilkanaście lat temu wzrastającą produkcję stali traktowano błędnie, jako podstawowy wskaźnik uprzemysłowienia Polski. Dziś sytuacja finansowa hut jest bardzo trudna. Ich produkcja opiera się na importowanej (głównie z Ukrainy) rudzie żelaza i rodzinnym węglu kamiennym. Dwa największe zakłady znajdują się w Krakowie (Huta Sendzimira) i Dąbrowie Górniczej (Huta Katowice), mniejsze w Ostrowcu Świętokrzyskim, Stalowej Woli, Częstochowie, Warszawie oraz na terenie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Miedź przetapia się w hutach Legnicy i Głogowa, cynk i ołów w Miasteczku Śląskim i Bukowinie, a boksyty w Koninie. Cechą charakterystyczną hutnictwa jest koncentracja produkcji w niewielkiej liczbie dużych zakładów w regionach dysponujących bazą surowcową i energetyczną, w tym również w pobliżu portów morskich, do których surowce są dowożone. Hutnictwo jest jedną z gałęzi przemysłu najbardziej niekorzystnie oddziałujących na środowisko przyrodnicze. Teoretycznymi podstawami hutnictwa zajmuje się metalurgia.

Przemysł samochodowy- jest to gałąź przemysłu zajmująca się produkcją samochodów oraz wytwarzaniem różnych części samochodowych. Pogłębiła się deficytowość przemysłu motoryzacyjnego. Trudną sytuację finansową przemysłu motoryzacyjnego określa wysoki poziom zadłużenia i stosunkowo niska płynność finansowa. Stan zadłużenia na koniec 2001 r. wyniósł ponad 15,4 mld zł i mimo, że w ostatnim roku zmniejszył się o 2,3 proc. to na jego spłatę niezbędna byłaby połowa rocznych przychodów tego przemysłu. We wszystkich działach produkcji przemysłu motoryzacyjnego wskaźniki określające płynność finansową kształtują się znacznie poniżej poziomu minimalnych standardów. Pogarszające się wskaźniki płynności finansowej wskazują na poważne trudności przedsiębiorstw w finansowaniu bieżącej działalności. Obroty handlu zagranicznego w sektorze motoryzacyjnym w 2001 r. ukształtowały się korzystnie. Wartość eksportu zwiększyła się o 9,1 proc., zaś importu zmniejszyła się o 5,4 proc. W rezultacie na wymianie towarowej z zagranicą podstawowymi produktami sektora motoryzacyjnego uzyskano dodanie saldo. W 2001 roku nastąpił spadek produkcji, któremu towarzyszył spadek zatrudnienia. Przemysł samochodowy najbardziej rozwinął się w: Warszawie i w Bielsko- Biała.

Przemysł chemiczny-jest to jedna z młodszych gałęzi przemysłu. Jest on bardzo szybko i dynamicznie rozwijającym się przemysłem, którego produkcja wypiera wyroby z metalu, drewna, szkła i włókna naturalnego. Produkcja przemysłu chemicznego oparta jest na bogatej bazie surowcowej, głównie węglu kamiennym, soli kamiennej, siarce i skałach wapiennych. Ponadto przemysł chemiczny wykorzystuje odpadki i produkty uboczne przemysłu hutniczego, koksowniczego i drzewnego, co przyczynia się do znacznych oszczędności w gospodarce surowcowej i obniżki cen produkowanych artykułów. Przemysł chemiczny dostarcza kwasu siarkowego, sody, nawozów sztucznych, benzyny syntetycznej, sztucznego kauczuku, włókien i tworzyw oraz mydła, środków leczniczych i innych artykułów. W polskim przemyśle chemicznym największe znaczenie mają rozbudowane w okresie polski ludowej i wykorzystujące krajową sól i siarkę gałęzie tradycyjne, obejmujące produkcję sody (m. In. Inowrocław), kwasu siarkowego (Police, Tarnobrzeg), nawozów azotowych (m. In. Puławy. Tarnów), fosforowych (Police, Gdańsk)), włókien chemicznych i tworzyw sztucznych. W latach 90. XX wieku produkcja większości tych wyrobów zmniejszyła się. Inwestycje kapitału zagranicznego spowodowały wzrost znaczenia opon (Dębica, Olsztyn), artykułów chemii gospodarczej, kosmetyków i farmaceutyków (Warszawa, Pabianice, Kraków Stargard Gdański)


Produkcja niektórych wyrobów przemysłowych Miejsce Polski w świecie
wyrób ilość
Węgiel brunatny 59,5 mln t, 4
Węgiel kamienny 103 mln t, 7
Srebro 1,1 mln t, 7
Miedź rafinowana 518 tys. t, 8
Samochody osobowe 532 tys. sztuk 12
Kwas siarkowy 1482 tys. t, 13
Telewizory 6,3 mln sztuk, 13
Cukier 2,0 mln t, 14
Cement 15,0 mln t, 18
Energia elektryczna 145 TWh, 18
Stal surowa 10,5 mln t. 19