Siec hydrograficzna Polski

Siec hydrograficzna Polski została ukształtowana w wyniku rozwoju rzeźby terenu w trzeciorzędzie i czwartorzędzie. Jej najważniejszymi elementami są:
- rzeki
- jeziora
- stawy
- mokradła
- wody podziemne
- źródła
- sztucznie utworzone kanały i zbiorniki

Zjawiska hydrograficzne Polski kształtują się przede wszystkim pod wpływem klimatu (opady), budowy geologicznej (przepuszczalność skal) i ukształtowania powierzchni (wielkość odpływu i parowania wód powierzchniowych)

Największymi rzekami Polski są Wisła i Odra oraz ich główne dopływy. Ich charakterystyczną cechą jest asymetria.

W dorzeczu Wisły stosunek części lewej do prawej wynosi 27:73, a w dorzeczu Odry odpowiednio 30:70. Związane jest to z nachyleniem Niżu Środkowoeuropejskiego w kierunku północnozachodnim oraz z kształtowaniem się terenu w okresie wytapiania się lodowca skandynawskiego. Rzeki są zasilane bezpośrednio przez opady atmosferyczne i pośrednio przez roztopy śnieżne, zależne od przepuszczalności szaty roślinnej.

Niektóre rzeki połączone są kanałami. Najstarszy w Polsce kanał to Kanał Augustowski, Elbląski, Gliwicki, Bydgoski.
Do ważnych elementów sieci wodnej należą jeziora, których najwięcej jest w Polsce pólnocnej, na obszarze z ostatniego zlodowacenia

Typy Jezior:
- rynnowe - o wydłużonym kształcie i powstałe w wyniku erozji lodowcowej (Gopło, Wigry, Hańcza)
- moreny dennej - o dużych powierzchniach i urozmaiconych liniach brzegowych (Śniardwy, Mamry)
- wytopiskowe - "oczka"
- krasowe - powstale w miejscach zapadania sie skal gipsowych i wapiennych
- starorzecza - jeziora zakolowe
- deltowe - bedace fragmentami dawnych zatok morskich
- przybzerzne - powstale w wyniku odcięcia dawnych zatok
- gorksie - powstale w wyniku działalności lodowców górskich

W miejscu zaniklych jezior tworza sie mokradla, wchodza one w skład obszarów podmokłych. Zaliczamy do nich torfowiska, niskie i wysokie bagna, oraz właśnie mokradła.

Mokradła zajmują 8% powierzchni Polski, występują głównie na obszarach północnej i północno wschodniej części Polski. Magazynują ponad 9 mld m³ wody i stanowią ważny zbiornik retencyjny

Do wód stojących zaliczamy również stawy, które sa przeważnie sztucznymi zbiornikami wody. Stawy regulują przede wszystkim poziom wód gruntowych i sa miejscem hodowli ryb. W Polsce jest ponad 80 sztucznych zbiorników wodnych. Służą one do zaopatrywania w wodę, do produkcji energii elektrycznej, do celów turystycznych, poprawy warunków żeglugi, obrony w czasie powodzi.

Wody podziemne (gruntowe) stanowią powszechne źródło zaopatrywania w wodę pitna, gospodarcza i przemysłowa. Dzieła sie one na:
- wody zaskorne - znajduja się w zasięgu parowania, ingerencji organizmów i zmian temperatury. Są często zanieczyszczone, wiec maja nieco mniejsze znaczenie użytkowe.

- wody głębinowe: wody artezyjskie, występujące przeważnie w nieckach geologicznych.
np.: na Nizinie Mazowieckiej, Wyżynie Lubelskiej, oraz inne wody zalegające na znacznych obszarach głębokościowych gwarantujących dobre przefiltrowanie.

Wody podziemne wypływające samoczynnie na powierzchnie tworzą źródła. Głównymi typami źródeł są:
- szczelinowe
- warstwowe
- szczelinowo-warstwowe
- dolinne

Źródła mineralne i cieplice (termy)
wykorzystywane są do celów leczniczych, eksploatuje się je w 4 regionach Polski:
- sudeckim
- karpackim
- niedzianskim
- kujawsko-pomorskim

Do wód powierzchniowych odprowadza się rocznie ogółem 3,2 km³ ścieków przemysłowych i komunalnych, wymagających, oczyszczenia. Dotychczas część ścieków była czyszczona biologicznie (37%) i mechanicznie (32%). Ponad 25% ścieków nie było oczyszczanych. W ostatnich latach systematycznie zmniejsza sie ilość ścieków nieoczyszczonych, odprowadzanych do wód powierzchniowych.