Ewolucja bohatera romantycznego na podst. "Kordiana" oraz "Konrada Wallenroda"

Literatura romantyzmu jest krańcowo różna od dotychczasowego oświecenia. Była wyrazem buntu - protestu przeciwko kultowi rozumu. W utworach romantycznych znajdują miejsce fikcja i irracjonalizm. Górę biorą uczucia, ludowe obyczaje, wierzenia, zabobony, a nie trzeźwa i rozsądna ocena sytuacji.
Nie dziwi więc, że bohater romantyczny to indywidualista, uczuciowy marzyciel postrzegający świat przez pryzmat swej fantazji i poezji. W jego życiu wielką rolę odgrywa miłość - oczywiście wielka i namiętna. Jest to jednak najczęściej miłość nieodwzajemniona, nieszczęśliwa, platoniczna, która prowadzi do coraz większego wyobcowania obłędu i niejednokrotnie samobójczej śmierci. Polski romantyzm ze względu na sytuację polityczną, wyposażył dodatkowo swojego bohatera w cechy patriotyczne - bojownika o wolność ojczyzny. Zazwyczaj były one następstwem wewnętrznej przemiany, która zmieniła nieszczęśliwego kochanka w działacza.
Dzięki powieści poetyckiej "Konrad Wallenrod" możemy poznać bohatera. Jest nim tytułowy Konrad, który to dał początek powstaniu wallenrodyzmu oraz wzorca bohatera wallenrodycznego. Wymieniony bohater jest postacią tragiczną, gdyż musi wybierać pomiędzy drogami, z których każda prowadzi w ten, czy inny sposób do katastrofy(wybór między niehonorowym podstępem dla dobra ojczyzny, oraz otwartą walką i klęską Litwy). Ponadto jego miłość do kobiety jest wielka, a jednak się jej wyrzeka dla miłości ojczyzny.
Młody, 15-letni Kordian jest chłopcem trawionym romantyczną “choroba wieku”: apatią, niechęcią do życia i poczuciem jego bezsensu. Jest bardzo wrażliwy i ma zmienne nastroje, miota nim wiele uczuć (taka postawa jest określana mianem “jaskółczego niepokoju”). Nie znajdując miejsca na tej ziemi popełnia samobójstwo. Samobójstwo Kordiana wynika mniej z nieszczęśliwej miłości do Laury, a bardziej z przekonania i bezsensowności istnienia, ma wymiar bardziej filozoficzno-egzystencjalny niż emocjonalno-miłosny.
Zarówno Konrad Wallenrod jak i Kordian ze względu na swój indywidualizm są bohaterami samotnymi. U obu bohaterów romantycznych metamorfoza dokonuje się po próbie samobójczej. Jednak Konrad Wallenrod przeżywa tę metamorfozę wcześniej. Jego przemiana jest racjonalna, świadoma nie wskutek emocji.
Natomiast pod tym względem typowym bohaterem był Kordian.