Fraszki Jana Kochanowskiego odbiciem życia poety i czasów, w których żył.

Mało sensacyjny życiorys Jana Kochanowskiego jest pełen zagadek, których nikt nie jest w stanie rozwikłać. Jedynymi dokumentami są utwory poety. Trudno jednak w nich rozgraniczyć prawdę i fikcję.

Poeta zrobił siebie głównym bohaterem fraszek. Świadczą o tym zarówno wypowiedzi na temat własnej twórczości, fraszki i jej charakteru, jak i utwory autobiograficzne. W fraszce „Do gór i lasów" poeta zwięźle opisał swoje życie, tak więc studia, podróże zagraniczne, udział w wyprawie jako „przypasany do miecza" rycerz, beneficjum z probostwa katedralnego. Mimo iż dostrzega „srebrne w głowie nici", zgodnie z renesansową i humanistyczną postawą chce dalej korzystać z życia oraz cieszyć się nim.

Liczne fraszki o przyjaciołach i do przyjaciół są dowodem na to, że przyjaźń byłą jedną z najważniejszych wartości i odgrywała znaczącą rolę w życiu poety.

W znanych fraszkach czarnoleskich Kochanowski pochwalił życie na wsi i odpowiednie warunki panujące tam do uprawiania twórczości poetyckiej. Poeta nie dbał o bogactwo, prosił natomiast Boga o zdrowie i nieprzykrą starość, co ukazał w fraszce „Na dom w Czarnolesie".

Poglądy swoje przedstawił także w utworach „Na nabożną" i „O kapelanie", w których wyszydza fałszywą religijność oraz zaniedbywanie obowiązków przez duchownych. Tak jak fraszka „O dokotrze Hiszpanie" są to obrazy z codzienności ówczesnych czasów.

Wśród fraszek Jana Kochanowskiego są również takie, które sa rezultatem wieloletnich obserwacji życia na dworach króla, magnatów, biskupów, na sejmach i sejmikach, a także w podróżach. Dochodzą do tego anegdoty zasłyszane w gronie przyjaciół, pomysły wyczytane u epigramatyków starożytnych,a także własne refleksje nad samym sobą i otoczeniem. Stanowią one swoisty rodzaj pamiętnika poety, pełnego realistycznych szkiców z życia szlacheckiego i dworskiego, wojskowego i duchownego, miejskiego i wiejskiego. Są one zbiorem portretów przyjaciół i znajomych poety, wśród których znalazły się również kobiety.

„Fraszki nieprzepłacone" odzwierciedlają życie poety na tle epoki renesansu w Polsce, choć „tak tam ścieżki mylne". Autor przestrzega przed wnikaniem w ich „umysł zakryty". Chowają one bowiem tajemnice tego wybitnego humanisty, którego postawa wyraźnie przejawiała się we fraszkach o stosunku do otoczenia i do samego siebie. Fraszki Kochanowskiego są dziełem obfitym w zagadki, oddającym barwny i rozległy obraz czasów zygmutowskich.