Włochy kolebką renesansu europejskiego.

(Wybitni twórcy literatury włoskiej doby renesansu.)

Dante Aligieri (1265 - 1321) - prekursor renesansu europejskiego. Pochodził z Florencji. Stworzył "Boską Komedię" ( utwór napisany "lingua vulgaris" czyli językiem narodowym włoskim ) oraz cykl "Sonetów do Beatrycze". Tytuł pierwszego utworu początkowo brzmiał "Komedia". Dopiero potomni dodali: "boska". Składał się z trzech części: "Piekło", "Czyściec" i "Raj". Przewodnikami Dantego po "drugim" świecie byli Wergiliusz i ukochana Beatrycze. Poemat opowiada o wyzwoleniu się człowieka i wznoszeniu się po szczeblach poznania. Mimo, iż "Boska komedia" stanowi sumę średniowiecznej wiedzy historycznej, teologicznej i filozoficznej uznajemy ją za dzieło bliższe renesansowi. Przełomowość jego stylu: pisanie językiem narodowym lecz bardzo modnym w średniowieczu "przystojnym stylem", nie tworzył "na chwałę boga", pisał o sprawach ludzkich, sceny opisowe - tzw. "dantejskie", pojawianie się postaci mitycznych. Znane powiedzenie: " Dante i Szekspir podzielili wszystko między siebie, a dla innych nic nie zostało! "

Francesco Petrarca (1304 - 1374) - tworzył w tej samej epoce co Dante. Był profesorem literatury klasycznej, wieńczony za swe prace wieńcem laurowym. Sławę zyskał cyklem miłosnych wierszy w języku włoskim - "Sonety dla Laury". Napisał 317 sonetów dla Laury ( 215 do żywej, 102 dla umarłej ), 29 pieśni, 9 sekstyn, 7 ballad, 4 madrygały. Liczne alegorie sięgające mitów (np. swoje życie R podróż Odyseusza do Itaki ). Gdy pisze o miłości, pisze o historii życia emocjonalnego. Sonety tworzą kompletny obraz psychologiczny Petrarki. W liście do przyjaciela: "Nic bardziej cudownego niż człowiek".

Giovani Boccaccio - autor słynnego "Dekameronu" (tworzonego w latach 1349 - 1351) zawierającego sto nowel. Siedem panien i trzech kawalerów przez dziesięć dni opowiadają dziennie po dziesięć nowel. Tematyka: miłosna, dosyć frywolna, erotyczna, swobodna - o życiu, szlachetności, niemoralności, o rzeczach smutnych i wesołych. W zbiorze tym znajduje się nowela "Sokół" - bardzo starannie zbudowana opowieść - stąd tzw. "teoria sokoła" mówiąca o klasycznej, przejrzystej konstrukcji utworu.