profil

Modernistyczny charakter cyklu wierszy "Krzak dzikiej róży w leśnych smreczynach"

poleca 85% 1438 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

"Krzak dzikiej róży w leśnych smreczynach" jest pierwszym modernistycznym utworem Jana Kasprowicza. Autor łączy w nim impresjonizm i symbolikę. Do opisania pięknego, tatrzańskiego krajobrazu wykorzystuje technikę malarsko-słowno-muzyczna. Wiersz ten jest cyklem czterech sonetów ściśle ze soba powiązanych za sprawą wspólnych elementów, występujących w każdym z nich, a są nimi krzak dzikiej róży i próchniejący pień limby.
Jak juz wspomniałam wczesniej, utwór ten został stworzony na bazie dwóch nurtów poetyckich. Subiektywne spojrzenie na świat autora sprawiło, iż postrzegamy tytułowy krzak dzikiej róży, jako ten samotny, senny, zadumany, zaś limbę, jako potężny, lecz martwy pień. Dzięki elementom impresjonistyczym krajobraz roztaczajacy sie nad owa rośliną jest ogromny, piękny. poprzez liczne epitety i użycie syntezji, słowo pisane pobudza inne zmysły. sprawia, ze czujemy zapach świerzych ziół, słyszymy świst świstaka, widzimy bujne trawy.
Wszelkie zabiegi stylistycznonowatorski, które uzył Kasprowicz, miały na celu przyblizenie czytelnikowi tej pięknej przestrzeni tatrzańskiej. Odbiorca w wyobraźni przenosi sie w góry, tęskniąc za ich lekkością i wyrazistą prostotą.
Autor używajac symboliki stworzył utwór rozumiany dwupłaszczyznowo. Wiersz ten ma sens dosłowny, jakim jest uwypuklenie cudu tatrzańskiego krajobrazu, zaś drugim jego celem jest zestawienie dwóch symboli, dwóch różnych światów, przedstawionych przez różę i limbę. Nie jest możliwe jednoznaczne zrozumienie sensu przenośnego motywów wcześniej wymienionych. Róża ze swą cudowna, krwistą barwą moze funkcjonować, jako symbol piękna, młodości, życia, miłości, a nawet kobiety. Limba zaś, zwalona przez poryw burzy, kontrastowo symbolizuje brzydotę, starość, śmierć, apatię, czy mężczyznę. Kwiat jest delikatny i subtelny. Znalazł sie najprawdopodobniej przypadkiem w tym, jakże nieodpowiednim miejscu, między wielkimi głazami. Wyrósł, zamiast w ogrodzie - w górach. Nieopodal lezy próchniejący, spleśniały pień ogromnego drzewa. Budzi on w krzaku zarówno strach, poczucie zagubienia, jak i ciekawość. Limba przeżyła juz to, co było jej dane przeżyć. Jest ogromna, mądra przez swój wiek, ale jej czas się juz skończył. Leży teraz niszczejąc, ustępując miejsca nowemu pokoleniu, tak jak dekadentyzm, musiał usunąc sie w cień na rzez impresjonizmu. Róż może być także interpretowana, jako indywidualista, jednostka wybitna. Znajduje się przeciez w niecodziennych dla siebie warunkach. Odstaje od typowego krajobrazu górskiego, nie pasuje tu, lecz musi trwać.
Jan Kasprowicz w celu uzyskania syntezji, użył w swym wierszu antropomorfizacji, nadając zwierzętom, roślinom, pogodzie cechy ludzkie. Pisał m. in. o drzemiących stawach (I), lękającym sie burzy kwiecie róży (II), świecącej limbie (III), lub mgle płynącej po rosie (IV). Kolejnym środkiem stylistycznym wykorzystanym w wierszu, jest użycie w nim niezliczoną ilość epitetów opisujących wszystko bardzo dokładnie, a to po to, by pobudzić naszą podświadomosć w celu spojrzenia na ten krajobraz oczami impresjonisty i w ten sam sposób dostrzec piękno przyrody.
Utwór ten przedstawia dobę tatrzańską. Każda z czterech części przezentuje inną porę dnia, tudzież nocy. W pierwszej części przyroda, jeszcze uśpiona, prezentowana jest podczas zmierzchu. Wszystko jest jeszcze ciche, spokojne, jakby oczekujące w skupieniu na pierwsze promienie słoneczne. Opis opływa różnorakimi barwami. Drugi wiersz mówi juz o poranku, o ciemnosmreczyńskim lesie spowitym w " (...) bladobłękitne, wiewne fale". Przyroda powoli budzi się do życia. Kwiat róży nadal tkwi sam, przerażony ogromna limbą, zwaloną tchnieniem burzy, jednakże krajobraz uzupełniają refleksy słońca i odgłosy wodospadu. Trzeci sonet opowiada o popołudniowym życiu tatrzańskiej przyrody. Opis jest pełen ruchu i dynamizmu. Akcja czwartej części utworu rozgrywa sie późnym wieczorem. pełno jest w niej dźwieku : żali, wzdychań, lęków i echa.
Jan Kasprowicz w wierszu rozpoczynającym okres tworzenia modernistycznego zawarł w nim wszytskie cechy charakterystyczne dla tego nurtu. Zrezygnował z bezpośredniego opisu na rzecz rozbudowanych określeń uwypuklających cechy każdej z nich. Użył personifikacji, szukajac ekwiwalentu zjawisk niewyrażalnych i niedostępnych rozumowi. Stworzył dzieło dwupłaszczyznowe, posiadajace znaczenie bezpośrednie, jak i szersze, aluzyjne, skojarzeniowe. Moim zdaniem wiersz " Krzak dzikiej róży w leśnych smreczynach" jest idealnym, wzorcowym przykładem poezji modernistycznej Młodej Polski.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem