Polska droga do NATO

Proces przystępowania Polski do NATO został zapoczątkowany w 1989 roku, po odzyskaniu przez Polskę suwerenności w realizowaniu polityki zagranicznej. W tym roku po raz pierwszy w historii NATO na obrady Zgromadzenia Parlamentarnego NATO w Rzymie zostali zaproszeni parlamentarzyści z Polski. Rok później Polska i NATO nawiązały stosunki dyplomatyczne. Po likwidacji Układu Warszawskiego (1991) i rozpadzie ZSRR Polska znalazła się przejściowo w strefie zmniejszonego bezpieczeństwa. W tej sytuacji uznano, że sojusz jest jednym z niezbędnych filarów bezpieczeństwa europejskiego i w 1992 oficjalnie sformułowano dążenie do uzyskania pełnego członkostwa w NATO. Mimo sprzeciwu Rosji Polska i pozostałe kraje tego regionu coraz bardziej integrowały się z paktem północnoatlantyckim. Jednak już w 1993 Borys Jelcyn oświadczył, że Rosja nie ma obiekcji odnośnie wstąpienia Polski do NATO.W 1994 roku Polska przystąpiła do programu ?Partnerstwo dla pokoju?, którego celem było przygotowanie do współdziałania wojskowego z krajami NATO przez wspólne ćwiczenia wojskowe i zwiększanie kontroli cywilnej nad siłami zbrojnymi. Kolejnym krokiem przybliżającym moment wejścia Polski do NATO było opowiedzenie się obradującego w Budapeszcie Zgromadzenia Północnoatlantyckiego za przyjęciem do NATO Polski, Czech, Węgier, Słowacji i Słowenii do końca 1998 roku. W Brukseli Polska podpisała Umowę między Państwami- Stronami Traktatu Północnoatlantyckiego a innymi państwami uczestniczącymi w Partnerstwie dla Pokoju dotyczącą statusu ich sił zbrojnych oraz jej Protokół dodatkowy, sporządzone w Brukseli 19 czerwca 1995 roku. 11 grudnia Polska oficjalnie potwierdziła przyjęcie zaproszenia NATO do udziału w operacji IFOR w Bośni. Polscy żołnierze z 6. Brygady Desantowo - Szturmowej zostali włączeni w skład Brygady Nordyckiej, operującej w ramach amerykańskiej 1. dywizji pancernej. W 1996 przyjęto ustawy o cywilnej kontroli nad armią i strukturze Ministerstwa Obrony Narodowej. Przeprowadzono zmiany w samych siłach zbrojnych pod kątem przyszłego współdziałania z siłami NATO. Jednocześnie przeprowadzono zabiegi dyplomatyczne w celu uzyskania zgody państw NATO na przystąpienie Polski do sojuszu.

Badania przeprowadzone w Polsce w 1997 roku wykazały, że aż 90% ogółu Polaków opowiada się za wstąpieniem Polski do NATO. W tym samym roku sekretarz stanu USA Madeleine Albright zaprosiła 3 kraje: Polskę, Czechy i Węgry do rozmów na temat uzyskania członkostwa. W listopadzie 1997 roku Polska po raz pierwszy wzięła udział w sesji wielostronnego planowania obronnego NATO, wyjaśniając sojusznikom szczegóły stanu swoich sił zbrojnych i infrastruktury obronnej oraz plany ich rozwoju w przyszłości. Po zakończeniu rokowań umowa akcesyjna została ratyfikowana przez parlamenty państw członkowskich oraz przez Sejm RP. Szefowie dyplomacji 16 państw NATO podpisali w Brukseli protokoły o przystąpieniu Polski, Czech i Węgier do Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO). Po ratyfikacji protokołów przez 16 parlamentów i następnie przystąpieniu trzech krajów do Traktatu staną się one formalnie pełnymi członkami Sojuszu dokładnie 16 grudnia 1997 roku. W styczniu 1998 Polska po raz pierwszy uczestniczyła w cotygodniowym posiedzeniu Rady NATO (na szczeblu ambasadorów). Tematem obrad była sytuacja w Bośni. Przedstawiciel Polski poinformował o pracach Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, której Polska przewodniczyła w 1998 roku. 12 marca 1999 roku w miejscowości Independence (USA) przez ministra Bronisława Geremka dokumentów ratyfikacyjnych o wstąpieniu Polski do NATO. Od tego momentu Rzeczpospolita Polska formalnie stała się członkiem NATO. W tym samym dniu Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski i inni najwyżsi przedstawiciele władz państwowych wzięli udział w ceremonii podniesienia na maszt flagi NATO na Placu Marszałka Piłsudzkiego w Warszawie. Ceremonię poprzedziła uroczysta zmiana wart przed Grobem Nieznanego Żołnierza. W 1999, jeszcze w ramach programu ?Partnerstwa dla pokoju?, Prezydent RP, zwierzchnik Sił Zbrojnych Aleksander Kwaśniewski, na wniosek Rady Ministrów, wydał postanowienie o użyciu Polskiej Jednostki Wojskowej w Siłach Międzynarodowych w Kosowie w składzie KFOR (Kosovo Force). Polscy żołnierze weszli w skład Brygady Nordyckiej i objęli swoją placówkę w Bośni. Będąc już pełnoprawnym członkiem paktu, Polska wydzieliła także batalion do sił KFOR, odpowiedzialnych za pokój i bezpieczeństwo w Kosowie.