Kolonizacja Ameryki Północnej

Odkrycie Ameryki
Ameryka została odkryta przez Europejczyków dzięki poszukiwaniu drogi morskiej do Indii. Dokonanie tego dzieła przypadło w udziale Krzysztofowi Kolumbowi, żeglarzowi pochodzącemu z Genui. Chęć dotarcia drogą morską do Indii stała się dość wcześnie jego ideą przewodnią. Kolumb twierdził, na podstawie obliczeń geografa Toscanellego opartych jeszcze na błędnych danych Ptolemeusza, jakoby odległość z Europy do Japonii drogą morską wynosiła 2400 mile morskie. Próbuje zainteresować swoją teorią władców Portugalii (Jana II), Kastylii (królowa Izabella), Anglii (Henryka VII) i Francji (Karola VIII). Jednak posłuch dostaje dopiero po zakończeniu rekonkwisty na półwyspie iberyjskim. Wtedy dopiero królowa Izabella i król Ferdynand zainteresowani twierdzeniami żeglarza podpisują z nim umowę na mocy której Kolumb miał zostać wicekrólem oraz gubernatorem ziem, które odkryje. Kolumb do wyprawy przygotował się bardzo solidnie. Wybrał do podróży najlepsze typy okrętów, jakie były wówczas dostępne: karawelę (admiralski okręt „Santa Maria”) oraz okręty typu portugalskiego („Pinta” oraz „Nina”). Wypływa 3 sierpnia 1492r. Po przeszło dwumiesięcznej podróży dociera do wyspy zwanej przez Indian Guanahani, którą nazwał San Salvador, niecały miesiąc później odkrył Kubę, oraz Haiti, nazwaną przez Hiszpanów Hispaniolą. Po powrocie do Portugalii Kolumb zorganizował, w przeciągu kilku lat, jeszcze trzy wyprawy, podczas których odkrył jeszcze Jamajkę (II wyprawa), dotarł do wybrzeży Wenezueli (III wyprawa) oraz Hondurasu (ostatnia, IV wyprawa). Już za życia Kolumba zaczęto sobie zdawać sprawę, iż odkrył on nowy kontynent. Dzieło Genueńczyka kontynuowali żeglarze hiszpańscy, portugalscy i włoscy: Cabotowie, Hejeda, de la Rosa, Vincente Yanez Pinzon, Cabral, de Balboa oraz Amerigo Vespucci, którzy zbadali wybrzeża obu Ameryk. Szczególnie gruntownie dokonał tego Amerigo Vespucci, który w latach 1500- 1505 zbadał i opisał wybrzeża Ameryki Południowej od Wenezueli do Brazylii. Od jego nazwiska pochodzi nazwa nowego lądu – Ameryka.

Biała Inwazja
Proces kolonizacyjny rozpoczął się od podbojów Ameryki Środkowej i Południowej przez Hiszpanów i Portugalczyków. Europejczyków zwabiło tam złoto, gdyż kraj jakoby był w nie obfity. Hiszpanie, którzy byli pierwszymi i głównymi najeźdźcami w Nowym Świecie, podbili bogate wyspy Morza Karaibskiego, Meksyk i kraje Ameryki Środkowej i południowej, otarli się nawet o obszary południowe i zachodnie dzisiejszych Stanów zjednoczonych, zaludniając je swoimi żołnierzami, misjonarzami, kupcami i osadnikami. Przeszczepili tam swój język, tradycje, religię katolicką oraz instytucje prawne i państwowe. Tubylców niszczyli ogniem, mieczem i przywleczonymi ze sobą chorobami, a tych którzy przetrwali wpędzili w stan poddaństwa. Unicestwili najlepsze osiągnięcia zastanych kultur oraz ich organizacje państwowe i plemienne. Głównym elementem gospodarki najeźdźców był rabunek kruszców, płodów ziemi i pracy ludzkiej. Podobnie sprawiali się Portugalczycy w swojej kolonii – Brazylii, jednak jako że Indianie zamieszkujący wschodnie wybrzeża Brazylii nie posiadali złota ani drogocennych kruszców, wiec podstawą życia stał się tu od początku cukier z plantacji trzciny cukrowej.
Imperia kolonialne hiszpańskie i portugalskie w Ameryce Południowej i środkowej znajdowały się już w pełnym rozkwicie, gdy dopiero zaczęła się kolonizacja europejska Ameryki Północnej – dzisiejszych terytoriów Stanów zjednoczonych i Kanady.
Główną rolę w podboju kontynentu północnoamerykańskiego odegrali Anglicy i Francuzi, mniejszą zaś Holendrzy, także krótkotrwałe próby podejmowali Szwedzi i Duńczycy. Anglicy i Francuzi podejmowali wypady odkrywcze na te tereny w ciągu XVI i XVII wieku, przy czym aktywniejsi byli w tym Francuzi. Osiedlali się oni przede wszystkim nad rzeką św. Wawrzyńca w Kanadzie, Anglicy wschodnie wybrzeże dzisiejszych Stanów Zjednoczonych a Holendrzy tereny nad rzeką Hudson. Systematyczny proces kolonizacji rozpoczął się od schyłku XVIw.
Francuskie statki rybackie na równi z angielskimi docierały do brzegów Nowej Funlandii już na początku XVIw. Zainteresowania brzegami Ameryki, najpierw handlowej natury, poczęły kojarzyć się z ambicjami imperialnymi króla Francji Franciszka I, który zasiadłszy na tronie w 1515r wdał się w wojnę z Hiszpanią. Francuskie statki wcześniej do angielskich angażowały się w nielegalny handel i korsarstwo, z posiadłościami hiszpańskimi w Nowym Świecie, w szczególności na obszarze Morza Karaibskiego. Francuzów nęciło wybrzeże, dotąd nie zagarnięte przez żadne mocarstwo, pomiędzy Nową Funlandią a Florydą.
W gródniu 1523r. opuścił port Dieppe, Giovanni de Verrazno, i na wiosnę dotarł do brzegów dzisiejszej Karoliny Północnej, skąd popłynął na północ. Dotarł do wybrzeży Nowej Szkocji. Terytorium które opłynął nazwał „Francesca” na cześć króla Francji. Jednym z uczestników tej wyprawy był Jaques Carter. Na niego, jako dowódcę, padł wybór Franciszka I, który podjął się organizacji i sfinansowania wyprawy na daleki Północno- Zachód. Zadaniem Cartera było odkrycie przejścia na Daleki Wschód i przywiezienie skarbów jakie da się zdobyć. Wyruszył w marcu 1534r. Opłynął Nową Funlandię, połódniowe wybrzeże Labradoru, Zatokę Świętego Wawrzyńca, i dotarł do półwyspu Gaspe, poczym zdecydował się wracać. Nie znalazł ani przejścia morskiego, ani złota, za to przywiózł ze sobą futra oraz wieści o nie znanych dotąd ciepłych i urodzajnych obszarach na południe od Nowej Funlandii. W następnym roku Carter wyruszył ponownie, mając ze sobą trzy okręty, jednak nic nie znalazł ani żadnego bogatego kraju, ani cennych kruszców. Następna wyprawa w 1541 roku nie przyniosła również żadnych pożądanych rezultatów. Ostatecznym skutkiem tych wypraw było spenetrowanie dorzecza Świętego Wawrzyńca.
Nie powodziły się próby stworzenia stałej kolonii Francuskiej na tym terytorium. Już pod koniec wieku markiz de la Roche uzyskał koncesję na handel futrami i założenie stałej osady. Założył on na wysepce Sabe, u brzegów Nowej Szkocji półwojskową kolonię, w której osiedlił wypuszczonych na wolność więźniów. Z powodu ich buntu kolonia ta, załoźona w 1598r, w 1603 upadła. W ciągu następnych kilku lat inny arystokrata, Sieur de Monts, założył na wysepce Saint Croix osadę, jednak uległa ona przeniesieniu bardziej na południe i przemianowana na Port Royal. Była to pierwsza Francuska osada w tej części świata która okazała się trwałym tworem. Następną trwałą kolonię założył, podległy panu de Monts, żeglarz i żołnierz Samuel do Champlain. Założył on osadę Quebec w miejscu do którego w 1535r dotarł Cartier.
Innym obszarem zainteresowań Francuskich była Floryda. Jeden z przywódców francuskich hugenotów, admirał de Coligny, chcąc stworzyć azyl dla prześladowanych we Francji innowierców, podjął próbę skolonizowania Florydy. W lutym 1562r wyruszyła dowodzona przez Jeana Ribauta wyprawa, złożona z 5 okrętów. Na jednej z wysepek u wybrzeża Południowej Karoliny przybysze założyli kolonię. Jednak po wyjeździe Ribauta kolonia upadła. Wkrótce przybyła w te strony ekspedycja hugenotów i założyła tam osadę pod nazwą Fort Karoliny. Jednak obejmowanie tych terenów przez Francuzów wzbudziło sprzeciw ze strony Hiszpanii. W lecie 1565 wyruszyło z Hiszpanii 11 statków i 500 osób załogi. Wyprawa wylądowała na północno- wschodnim wybrzeżu Florydy dnia 28 sierpnia, dnia św Augustyna. Jego imieniem została nazwana osada założona w miejscu wylądowania. W kilka dni później Hiszpanie napadli na Fort Karoliny i zmasakrowali jego mieszkańców. Miasto Saint Augustine ma sławę pierwszego białego stałego osiedla na terytorium dzisiejszego U.S.A., jak i tej części świata (Port Royal był drugi). W kolejnych latach stworzono dalsze placówki Hiszpańskie w tych stronach.
Od początku XVIIw z o wiele większą niż dotąd energią zaczęła się interesować wybrzeżem pomiędzy Nową Funlandią a Florydą Anglia, wysuwając swe prawne roszczenia na podstawie odkryć Cabota. Przyczynami tego stanu rzeczy były wieści o robieniu ogromnych fortun przez Francuzów na handlu skórami z Indianami, purytanizm szerzący się w Anglii, możliwość stałego przetwarzania ryb z połowów w pobliżu wybrzeży Nowej Funlandii (z których to łowisk statki angielskie korzystały już wcześniej), oraz kurczenie się drzewostanu w Anglii ( bogate lasy amerykańskie mogły dostarczyć surowca do produkcji statków). Anglicy mieli wizję rozwoju osadnictwa dwiema drogami: rybaków i i leśników na północy oraz plantatorów na południu. Utorowanie drogi kolonistom angielskim zostało rozpoczęte przez braci przyrodnich Humpreya Gilberta i Waltera Ralegh. W 1578r Gilbert otrzymał patent królewski na założenie koloni Angielskiej, i w tym samym roku zorganizował wyprawę która zakończyła się fiaskiem. Jednak w 1583r Gilbert wyruszył jeszcze raz na czele pięciu statków i 260 ludzi, założył osadę w pobliżu dzisiejszego Saint John`s. Jednak z powodu problemów z żywnością Gilbert zwinął kolonie i wybrał się w drogę powrotną do Anglii, podczas której jego statek zatonął. Rok później patent na wyprawę dostał Walter Ralegh. Zorganizowana przez niego ekspedycja wyruszyła w 1584r. Po pięciu miesiącach odróży przywiozła ona informację o ciepłej i żyznej krainie u wybrzeży dzisiejszej Północnej Karoliny. Nowo odkryte ziemie nazwał Ralegh Virginią na cześć niezamężnej królowej Elżbiety. W następnych ekspedycjach dokonał on kilku prób założenia kolonii na wyspie Ronaoke, które jednak zakończyły się niepowodzeniem – tajemniczym zniknięciem ok. 1591r wszystkich kolonistów, po czym zaniechano kolejnych prób osadnictwa na tym obszarze.
Nie ustawała jednak angielska penetracja wybrzeży na południe od Nowej Funlandii. Anglia wyciągnęła wnioski z faktu, iż prywatne jednostki nie mogą podołać finansowo założeniu kolonii – państwo powinno pomagać kolonistom.
W 1602r marynarz Barthlomew Gosnold dotarł aż do zatoki Narragansett i poznał wybrzeże dzisiejszego stanu Maine. Kilka lat później te strony dokładniej zbadał i opisał George Weymouth. W 1606r król Jakub I przyznał patent dwóm grupom kupieckim Kompanii Londyńskiej i Kompanii Plymouth, zainteresowanym jego odkryciami, uprawniający je do kolonizacji Ameryki Północnej pomiędzy 34 a 45 równoleżnikiem. Pierwsza kolonia założona przez kompanię Plymouth na wybrzeżu późniejszego stanu Maine, przetrwała tylko kilka miesięcy. Kompania Londyńska po serii niepowodzeń odnotowała również sukcesy. W 1606r wypłynęły do zatoki Cheaspeake, u ujścia rzeki James, trzy statki których załoga założyła tam osadę Jamestown. Kolonistów od początku prześladowały niepowodzenia, jednak dzięki mądremu przywództwu Johna Smitha i później sir Thomasa Dale`a, oraz pomocy z Londynu, kolonia przetrwała. Kompania zreorganizowała się i przemianowała na Kompanię Wirginijską, która wysyłała do kolonii zaopatrzenie i ludzi, oferując im korzystne warunki – pozwolenia na zakładanie samodzielnych gospodarstw czy wprowadzoną w 1618r zasadą pogłownego (za sprowadzenie do kolonii osadnika osoba sprowadzająca dostawała 50 akrów ziemi). Niebawem odkryto, że warunki w koloniach sprzyjają uprawie tytoniu – w 1618r wyeksportowano go 50tys. Funtów (22,5tys. kg), w 1626 sześciokrotnie więcej. O stabilizacji kolonii świadczyła decyzja kompanii z 1619r aby wysłać tam statki z kobietami. Jednocześnie wprowadzono tam zasadę samorządności, odróżniającą kolonie angielskie od kolonii innych mocarstw europejskich, która przetrwała nawet po tym, jak kolonia po upadku Kompanii Wirginii stała się kolonią królewską.
W odróżnieniu od Wirgini Maryland był kolonią założoną przez jednego człowieka, lorda Baltimore- Georgea Calverta. Uzyskawszy w 1632r duży obszar na północ od rzeki Potomac nazwał ją Marylandem ( na cześć królowej Henrietty Marii). Ponieważ Calvert zmarł, jego syn, Celcius, wysłał w 1633r z zamiarem zasiedlenia dwa statki z 200 – 300 pasażerami. W 1634r założyli oni osadę Saints Mary. W kolonii znaleźli schronienie prześladowani katolicy angielscy. Panował tu angielski system manoru – wielkie włości nadane szlacheckim imigrantom, którzy osiedlali na nich ludzi przywiezionych z sobą do pracy. Dzięki łagodnemu klimatowi rozwinął się tu system plantacyjny. Gospodarka w Marylandzie oparła się na uprawie tytoniu.
W lecie 1606r wyruszyła ekspedycja wyekwipowana przez Kompanię Plymouth, która dostała się całkowicie w ręce Hiszpańskie. Kolejne ekspedycje dotarły do brzegów położonych między 44 a 45 równoleżnikiem. Rozpoczęły się wysiłki kolonizacji. W 1607r założono ufortyfikowaną osadę, która jednak upadła. Utrzymały się ty na wpół stałe faktorie handlowe i przystanie rybackie, które były w tak w rękach Anglików, jak i Hiszpanów, Francuzów i Holendrów. Po przekształceniu się kompanii Plymouth w Radę Nowej Anglii otrzymała ona przywilej zezwalający na osadnictwo od 40 do 48 równoleżnika. Jednak pierwsza skuteczna próba założenia osady na tym wybrzeżu udała się grupie purytan z Anglii. Wypłynęli oni na statku „Mayflower”, wyekwipowanym przez Kompanię Londyńską, we wrześniu 1620r. Po dwóch miesiącach podróży statek dopłyną do wybrzeży ameryki, jednak daleko na północ od terenów przyznanych Kompanii Londyńskiej. Przed zejściem na ląd, w grudniu 1620r, nie mając pewności co do podstaw prawnych swojej kolonii, sporządzili słynną umowę z „Mayflower”, zobowiązującą sygnatariuszy do stworzenia „politycznego ciała obywatelskiego”. Zeszli na ląd w miejscu dzisiejszego Plymouth. Kolonia ta rozwijała się powoli i w częściowej izolacji, jednak dzięki temu że mieszkańcy byli połączeni ideowo, oraz dzięki dobrym kontaktom z tutejszym plemieniem Indian Wampanoagów. Właśnie dzięki Indianom koloniści nauczyli się uprawy kukurydzy która stanowiła jeden z najważniejszych składników ich diety. Wkrótce w pobliżu Plymouth powstały nowe osady. Stanowiło ono bazę, skąd w stosunkowo szybkim czasie rozlała się fala osadnictwa na całym wybrzeżu Nowej Anglii. Historia powstania tej kolonii została opisana przez Wiliama Bradforda w książce „Historia osadnictwa w Plymouth”. Bradford był również wieloletnim gubernatorem kolonii. Doprowadził do zawarcia odpowiedniej umowy z posiadaczką tych ziem, Radą Nowej Anglii, oraz do uzyskania konstytucji na podstawie której w 1636r powołano ciało przedstawicielskie- General Court.
Jedną z osad które powstały w pobliżu Plymouth było Salem (nazwę uzyskało w 1630r w chwili przybycia do osady większej ilości osadników). Do kolonii przypłynęło 11 statków wiozących 900 emigrantów – purytanów Angielskich. Emigracja związana była z nasileniem się prześladowań religijnych (do władzy doszedł Karol I rozpoczynając rządy absolutystycznej samowoli). Wyprawą dowodził londyński działacz purytański, John Winthrop, który objął stanowisko gubernatora szybko rozprzestrzeniającej się na północ i południe od Salem kolonii. Założono m.in. osadę Boston, która szybko przerosła Salem i stała się stolicą kolonii, nazwanej później Massachusetts (od nazwy miejscowego plemienia Indian). W okolicach Bostonu w niedługim czasie powstały dwa kolegia dla studiów wyższych: New Tone (1636r, przemianowane później na Cambridge) oraz Harvard (1638r). Rada Nowej Anglii przeniosła swoja siedzibę do kolonii i przemianowała się na Kompanię Zatoki Massachusetts.
W 1636r wygnany w związku z przekonaniami religijnymi odbiegającymi od panujących w kolonii Massachusets (panowały tam aktualnie oligarchiczne rządy purytańskie) wygnany został Roger Williams (też był purytanem ale w przeciwieństwie do Winthropa głosił równość wszystkich ludzi). Założył on na nabytej od Indian ziemi osadę Providence. Dała ona początek kolonii rozciągającej się na wybrzeżu zatoki Narragansett i pobliskich wyspach, jak Rhode Island której nazwa przeszła na całą kolonię. Przyciągała ona uciekinierów z Massachusetts oraz imigrantów z Anglii, którzy szukali tu wolności religijnej oraz równości prawnej i religijnej. Kolonia uzyskała w 1644r kartę przywileju pozwalającą na ustanowienie konstytucji. Konstytucja ustanawiała rządy wszystkich dorosłych mężczyzn w kolonii, oraz zabraniała niewolnictwa i pracy najemniej.
W ciągu czwartego dziesięciolecia na północ i południe od Massachusetts i Plymouth ukształtowały się cztery inne kolonie: Connecticut i New Haven, (będące koloniami-córkami Massachusetts) oraz Nev Hampshire i Maine. Connecticut i New Haven przyjęły prawa Massachusetts, w trochę zliberalizowanej formie – „Fundamentalne Zasady”(kolonie rządziły się głównie prawem Starego Testamentu). Nieco inaczej przedstawia się sprawa kolonii New Hampshire. Teren ten otrzymał na własność rojalista i anglikanin John Mason. Założył on w 1630r osadę Portsmouth. Niewiele wcześniej powstało Dover. W 1638r powstało purytańskie osiedle Hampton.
Kolonia Maine była położona w najbardziej wysuniętej na północ części Nowej Anglii. Ziemia ta należała do sir Ferdinanda Gorgesa. W 1624r powstała tu pierwsza trwała osada – Georgeana (przemianowana w 1652r na York), a wkrótce powstały i inne osiedla. Gorges prowadził ostrą walkę z władzami Massachusetts, popartą mocą przywileju z 1639r, jednak w 1651r uległa wielkiej kolonii na południu.
Prawa Massachusetts obowiązywały bowiem na całym północnym obszarze Brytyjskiego osadnictwa (z wyjątkiem Rhode Island).W 1643r udało się władcom purytańskim do utworzenia Konfederacji Nowej Anglii, która objęła cały ten obszar i przetrwała 40 lat.
W latach 1649-1660, w wyniku podwojenia się ludności Wirginii, część jej mieszkańców udała się na południe, między 36 a 31 równoleżnik, do ziemi nazwanej już wcześniej Nową Karoliną. Powstało tu duże osiedle – Charles Town (Charleston). Konieczność zachęcania do osadnictwa na tym trudnym, bagnistym terenie spowodowała dosyć dużą tolerancję religijną na tym obszarze. Z czasem obszar Karoliny uległ podziałowi na dwie części – ółnocną i Południową, oddzielonych od siebie kilometrami lasów.
W pięćdziesiąt lat po założeniu przez Angielskich imigrantów pierwszych osiedli na kontynencie północnoamerykańskim, Anglicy daleko już wyprzedzili w wyścigu o ten kontynent inne mocarstwa. W posiadaniu Hiszpanii były skrawki wybrzeża Florydy, Francuzi wciąż jeszcze trzymali się w Quebec i Port Royal, kierujący swoje dążenia w kierunku wnętrza kontynentu północnoamerykańskiego. Na wybrzeżu pozostał jeden potężny rywal – Holandia. Państwo to po zakończeniu wojny wyzwoleńczej z Hiszpanią ma dużą potęgę handlową i kolonialną – wyparła Anglików i Portugalczyków z Indonezji, Malajów i Cejlonu, założyli także kolonię w Afryce na Przylądku Dobrej Nadziei. Dla handlu i kolonizacji półkuli zachodniej założono w 1621r Holenderską Kompanię Zachodnio- Indyjską. Wkrótce powstało kilka ufortyfikowanych osiedli tej kompanii nad rzeką Hudson, Delaware, oraz pobliskiej wyspie kupionej od Indian za cenę 60 guldenów – Manhattanie. Manhattan został centrum kolonii i osada na nim powstała została nazwana Nowym Amsterdamem, a cały obszar do którego Holendrzy rościli sobie prawa – Nowymi Niderlandami. Na terytorium niderlandzkim z czasem osiedlili się Szwedzi i Finowie, tworząc w dolinie rzeki Delaware u ujścia Schuykill własną kolonię nazwaną Nową Szwecją. Zasługą amerykańskich Szwedów było udoskonalenie budownictwa mieszkaniowego – budowali oni bardziej odporne na zimno i wilgoć domy z brewion, które rozpowszechniły się także w Nowej Anglii.
Rozwój Holenderskich Kolonii doprowadził do konfliktów z Indianami oraz Szwedami (w 1655r Nowa Szwecja została wcielona do Nowych Niderlandów), a w końcu także z Anglikami którzy zaczęli wypychać Holendrów z obszaru Conneciut. W 1652r rozpoczęła się wojna Angielsko Holenderska (związana ze zreformowaną po 1649r Anglią w formie republiki i aspiracjami kolonialnymi Cromwella), zakończona kompromisowym pokojem. Za panowania Karola II, w 1664r została ona jednak wznowiona. W jej wyniku obszar Nowych Niderlandów dostał się w ręce Angielskie. Na mocy traktatu pokojowego z 1667r Anglicy zajęli dawne tereny holenderskie, dając im w zamian część Gujany na północnym skrawku Ameryki Południowej. Po nieudanej próbie odbicia swoich dawnych kolonii w kolejnej wojnie angielsko holenderskiej z 1673r tereny te zostały ostatecznie przyłączone do Anglii, na mocy traktatu z roku następnego. Nowy Amsterdam został przemianowany na Nowy York, tą nazwę przyjęła także cała kolonia. W pobliżu Nowego Yorku powstała nowa kolonia, New Jersey. Zamieszkiwali ją głównie kwakrzy.
Z kwakrami związana jest też Pensylwania, powstała na mocy nadania przez króla Karola II (w formie spłaty długu), ziemi leżącej pomiędzy 45 a 40 równoleżnikiem Williamowi Penn Jr. Otrzymała ona konstytucje pełnej wolności religijnej, podobnej do konstytucji Rhode Island. U zbiegu rzek Delaware i Schuykill założone zostało miasto Filadelfia. Napłynęli tu kwakrzy z Anglii, Irlandii, Walli, także Niemcy i mennonnici z Nadrenii i Palatynu. Osadników przyciągały tu dobre warunki nabycia działek ziemi. W 1701r powstała tu odrębna kolonia- Delaware.
Tak więc u schyłku XVIIw sytuacja wyglądała w ten sposób, że na placu boju o Amerykę północną na placu boju pozostały dwa wielkie mocarstwa – Francja i Anglia. Holandia została wyparta, a osłabiona Hiszpania nie mogła stać się groźnym przeciwnikiem dla dwóch głównych rywali.

Podsumowanie
Podbój i kolonizacja kontynentu Amerykańskiego była wydarzeniem o ogromnej doniosłości historycznej. Europejczycy przenieśli do tej, jeszcze niedawno odizolowanej części świata swój ustrój społeczny i gospodarczy, instytucje państwowe, obyczaje i religie. Więcej się mówi jednak o znaczeniu Ameryki dla Europy. Ameryka w wyniku masowego napływu europejskich osadników stała się filią Starego Świata, z której dopiero w późniejszym okresie miały wyłonić się niezależne od nikogo organy państwowe, spośród których jeden miał w przyszłości dołączyć do grona głównych światowych mocarstw.
Kolonizatorzy europejscy zostali ogarnięci żądzą ziemi. Europejczycy kierowali się zasadą „dzikus musi odejść’, nawet pomimo początkowego przyjaznego nastawienia Indian, Niesłychana drapieżność kolonializmu Europejskiego pochłonęła za sobą olbrzymią liczbę ofiar. Według badań zagładzie uległo ok. 70% Indian z obu Ameryk. Wielu Indian wyginęło doszczętnie, wielu do dziś jeszcze wegetuje w najprymitywniejszych warunkach. Eksterminacja Indian związana była z technologiczną przewagą białych, zdolnych dzięki broni palnej odeprzeć przeważające ich liczebnie Indian, a także przez choroby przywleczone z europy, dziesiątkujące ludność Indiańską.
Należy jednak podkreślić, iż podbój europejski, mimo że bezwzględny, pchnął naprzód rozwój cywilizacyjny Indian, z epoki kamienia lizanego i wspólnoty pierwotnej w epokę wysoko rozwiniętego ustroju feudalnego, a później kapitalistycznego. Dziś we wszystkich krajach amerykańskich wiele milionów Indian stanowi integralną część tamtejszych społeczeństw.







Bibliografia:
Wójcik. Z. Historia Powszechna XVI-XVII wieku. Wyd. trzecie. PWN Warszawa 1979
Katz H. Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. Wyd. pierwsze. Zakład Nar.im Ossolińskich Warszawa 1971
Jones M. A. Historia USA. Wyd. pierwsze. Marbut. Gdańsk 2002