Wpływ zlodowaceń na rzeźbę Polski

Lodowce (lądolody i lodowce górskie) – współcześnie zajmują znacznie mniejsze powierzchnie niż w stosunkowo niezbyt odległej przeszłości – pleistocenie.
W czasie swojego największego rozprzestrzeniania lądów pokrywał duże obszary Polski i sięgał aż do Sudetów i Karpat. Lodowce górskie występowały wówczas na wszystkich wysokich pasmach górskich m.in. w Tatrach. Lądolód przytransportował na teren Polski ogromne ilości materiału pochodzącego z Półwyspu Skandynawskiego. Materiał ten pokrywa 80% powierzchni naszego kraju, warstwa miejscami do 300 m mieżąca. Lodowce w Tatrach przekształciły rzeźbę, nadając im współczesny wysokogórski wygląd. Przesówając się lodowiec wyrywa z podłoża odłamy skalne, które wrżnięte w lodowcu i przemieszczone wraz z nim ścierają i niszczą podłoże skalne.
Charakterystycznymi formami rzeźby terenu, powstałymi na skutek niszczącej działalności lodowców górskich są tzw. kary lub cyrki (kotły) lodowcowe i doliny lodowcowe.
Cyrki to koliste obniżenia, często głębokie, powstałe w miejscu pól firnowych . Obniżenia te, często o znacznej głębokości, wypełniają wody jezior np.: jeziora w Dolinie Pięciu Stawów Polskich.
Materiał skalny pochodzący z niszczenia podłoża, jak również ten, który dostaje się do lodu z obrywów i osówisk skalnych nazywany jest moreną.
Spływające z lądolodu masy wód, często dużych rzek, osadzały na przedpolu lodowca rozległe i płaskie stożki noszące nazwę sandrów.
Stożki sandrowe, zbudowane głównie z piasków i żwirów, występują m.in. w okolicach Wałcza, Tucholi i Piszu, a rozwinięte na nich gleby należą do najmniej urodzajnych i są porośnięte przez lasy.
Na terenie Polski czoło lodowca tamowało naturalny odpływ wód z przedpola w kierunku północnym. Wody te wraz z wodami lodowcowymi spływały w kierunku zachodnim, ? potężne doliny, zwane pradolinami (np. Warszawsko –Berlińska, Toruńsko - )
Luźne utwory akumulacji lodowcowej są nietrwałe, łatwo ulegają rozmyciu przez wody powierzchniowe, dlatego po starszych zlodowaceniach pozostały tylko ślady w postaci głazów i pagórków o łagodnych kształtach.