Republika Federalna Niemiec to państwo położone w Europie Środkowej, nad Morzem Bałtyckim i Północnym. Graniczy z Danią, Austrią, Szwajcarią, Polską, Czechami, Francją, Luksemburgiem, Belgią i Holandią. Jego stolicą jest Berlin, położony w środkowej części kraju nad Sprewą. Powierzchnia wynosi 403 km², i zamieszkuje go 1 085 tysięcy mieszkańców. Największe znaczenie ma przemysł elektrotechniczny, dostarczający 1/5 produkcji krajowej: aparaty elektryczne, transformatory, kable i inne; rozwinięty jest także przemysł odzieżowy, chemiczny, spożywczy i poligraficzny. W komunikacji miejskiej Berlina ważną rolę odgrywa kolej naziemna i metro. Symbolem Stolicy jest wieża telewizyjna o wysokości 361,5 m, i jest ona jedną z najwyższych w Europie. W Berlinie mieści się największy ośrodek nauki i kultury, a jest to Uniwersytet Humboldta.
W Niemczech mieszka 81 mln mieszkańców (1995), jest drugie pod względem liczby mieszkańców państwo Europy. Powierzchnia całkowita wynosi 356 854 km2. Gęstość zaludnienia wynosi średnio 228 osób/km². W Niemczech mieszkają: Niemcy (95,1%), Turcy (2,3%), Jugosłowianie (1,1%), Włosi (0,7%), Grecy (0,4%), Polacy (0,4%). Religiami występującymi tam są: luteranizm/protestantyzm (45%), katolicyzm (37%), islam (2,1%), judaizm (0,1%). Średnią długością życia dla mężczyzn jest 73,5 lat, a dla kobiet 79,9 lat. Przyrost naturalny jest ujemny, liczba ludności wzrasta tylko dzięki imigracji, dlatego też Niemcy są starzejącym się społeczeństwem. Procent młodzieży do lat 19-stu wynosi 21,5% ludności, a osób powyżej 64 roku życia - 15,1%. Liczba ludności czynnej zawodowo stanowi ponad 49% ogółu ludności, z czego 31,5% zatrudnia przemysł, 59% sektor usług, a pozostałą część rolnictwo, leśnictwo i budownictwo.
Ustrój
Niemcy są Państwem federalnym, w skład którego wchodzi 16 landów (krajów związkowych). Każdy land posiada swój rząd i parlament (Landtag). Do najważniejszych organów władzy państwowej należą: - Rząd federalny z kanclerzem na czele - Prezydent (funkcja głównie reprezentacyjna) - Parlament federalny (Bundestag). Większe landy dzielą się na regencje, powiaty i gminy.
Obecną jednostką monety jest Euro (od 01.01.2002 r.), wcześniej była nią marka Niemiecka.
Warunki naturalne
Na terenie Niemiec można wydzielić cztery jednostki fizyczno-geograficzne układające się równoleżnikowo: Nizinę Niemiecką, Średniogórze Niemieckie, Wyżynę Szwabsko-Bawarską (przedgórze alpejskie) oraz Alpy. Równiny północnych Niemiec są częścią Niżu Środkowoeuropejskiego, na którym lodowiec pozostawił pasma wzgórz morenowych i liczne jeziora, szczególnie widoczne na Pojezierzu Meklemburskim w północno-wschodniej części kraju.
Nizinę Niemiecką płyną główne rzeki kraju: Ren, Ems, Wezera i Łaba uchodzące do Morza Północnego oraz Odra i Nysa Łużycka uchodzące do Morza Bałtyckiego. Średniogórze Niemieckie jest częścią szerokiego łuku górskiego, o wysokości przekraczającej 1000 m n.p.m., ciągnącego się przez Europę od środkowej Francji po środkową Polskę, do którego należą m.in.: góry Harz, Las Turyński, Rudawy.
Na południu Wyżyna Bawarska podnosi się ku północnym stokom Alp. Najwyższy szczyt Zugspitze (2963 m n.p.m.). Przy granicy ze Szwajcarią leży największe jezioro kraju - Jezioro Bodeńskie, z którego wypływa rzeka Ren, najdłuższa zaś rzeka Europy - Dunaj (część w Niemczech) wypływa z gór Schwarzwald. Lasy (bukowo-brzozowe, sosnowo-dębowe, jodłowe) pokrywają ok. 30% powierzchni kraju. Liczne parki narodowe i rezerwaty.
W Niemczech jest klimat umiarkowany, łagodny, pozostający pod wpływem Oceanu Atlantyckiego, zimy łagodne z częstymi odwilżami, lata ciepłe. Średnia temperatura powietrza i średnie opady dla stolicy kraju wynoszą: w styczniu -0,5C i 34 mm, w lipcu 17,4C i 21 mm.
Przyroda
W wyniku szkodliwej działalności człowieka pierwotna roślinność Niemiec została w dużym stopniu zniszczona. Większość terenów zajmują uprawy, a w lasach monokultury sosny (na nizinach) i świerka (w górach). Na Nizinie Niemieckiej występują lasy brzozowo-dębowe, a także znaczne powierzchnie zajmują wrzosowiska i torfowiska. Na Średniogórzu i pojezierzach rosną lasy bukowe i mieszane, głównie dębowo-sosnowe. W Alpach występuje piętrowy układ roślinności: do ok. 1 500 m n.p.m. przeważają lasy bukowo-jodłowe, wyżej do 1 700 m n.p.m. lasy świerkowe, a powyżej kosodrzewina i hale. Świat zwierzęcy jest charakterystyczny dla środkowej Europy. Z większych ssaków występują sarny, jelenie, dziki; a w Alpach kozice i świstaki. Populacja ptaków uległa znacznemu zubożeniu wskutek osuszania terenów podmokłych i bagnistych. Rozwój przemysłu i motoryzacji w znacznym stopniu przyczynił się do degradacji środowiska naturalnego (szczególnie na południu byłej NRD- Saksonia i Saksonia-Anhalt). Obecnie dużą wagę przywiązuje się do ochrony przyrody. Parki narodowe (w tym największy Schleswig-Holsteinisches Wattenmeer) zajmują powierzchnię ponad 7000 km², rezerwaty biosfery 11 628 km², parki krajobrazowe 55 783 km².
Gospodarka
Obok Stanów Zjednoczonych i Japonii Niemcy są jedną z największych potęg gospodarczych świata. Tę wysoką pozycję zawdzięczają bardzo dynamicznemu rozwojowi RFN w latach 50 i 60 - tych tzw. "cud gospodarczy". W późniejszym okresie wskutek światowej recesji gospodarczej i kryzysu naftowego w latach 70-tych, a także procesu zjednoczeniowego z byłą NRD w latach 80-tych dynamika rozwoju Państwa nieco zmalała, ale w dalszym ciągu utrzymuje się na wysokim poziomie.
W gospodarce niemieckiej dominuje sektor prywatny z dużym udziałem wielkich koncernów, w tym również międzynarodowych. W rękach państwowych pozostaje administracja, policja, wojsko, kolej, poczta oraz udziały w koncernach. Na terenach byłej NRD dokonują się jeszcze przekształcenia prywatyzacyjne byłej własności państwowej. Produkt narodowy brutto kształtuje się na poziomie 23,5 tys. USD/osobę. Rezerwy dewizowe wynoszą ok. 78 mld USD (2-gie miejsce na świecie). Należy również nadmienić, że Niemcy są jednym z największych inwestorów w innych państwach, w tym również w Polsce, a pod względem wartości eksportu i importu zajmują drugie miejsce w świecie po Stanach Zjednoczonych.
Surowce naturalne
Na terenie Niemiec znajdują się duże złoża węgla kamiennego i brunatnego. Węgiel kamienny występuje w zagłębiach Ruhry i Saary, oraz koło Akwizgranu. Węgiel brunatny wydobywa się w zagłębiach Nadreńskim, Łużyckim i Saskim - są to głównie kopalnie odkrywkowe. W północno-zachodniej części Państwa i na morzu Północnym wydobywana jest ropa naftowa i gaz ziemny. Oprócz tego w strefie Średniogórza, zwłaszcza na przedgórzu Harzu i w Rudawach występują rudy żelaza, miedzi, cynku i ołowiu, a na Nizinie Niemieckiej i w Bawarii soli kamiennej, a także soli potasowej w środkowej części Niemiec. Opisana powyżej baza surowcowa uzupełniana dodatkowo surowcami z importu stwarza możliwość rozwoju różnych gałęzi przemysłu.
Wymiana towarowa
W handlu międzynarodowym Niemcy zajmują drugą pozycję na świecie. Najważniejszymi partnerami handlowymi są Francja, Włochy, Holandia, Wielka Brytania, Belgia, Austria i Szwajcaria, a także Stany Zjednoczone i Japonia. Bilans handlowy (różnica pomiędzy wartością eksportu a importu) z większością partnerów jest dodatni. Udział niemieckiego eksportu i importu w Unii Europejskiej stanowi odpowiednio: 49% eksport i 47% import. Najważniejsze towary eksportowe to: sprzęt elektroniczny, precyzyjny i optyczny; wyroby hutnicze, maszyny, samochody, wyroby farmaceutyczne, produkty chemiczne i papier. Największy udział w imporcie stanowią: produkty przetwórstwa ropy naftowej i ropa, węgiel kamienny, gaz ziemny, rudy i koncentraty metali, samoloty, surowce chemiczne i włókiennicze, drewno, celuloza, skóry, odzież, owoce, warzywa i inne.
Handel zagraniczny:
Eksport:
wyroby gotowe 84,7%
towary przetworzone 7%
artykuły żywnościowe 5,4%
Import:
wyroby gotowe 65%
towary przetworzone 12,5%
artykuły żywnościowe 10%
Przemysł
Niemcy mają rozwinięty przemysł chemiczny, maszynowy, stoczniowy, optyczny (zakłady Zeiss w Jenie, Pentacon w Dreźnie), włókienniczy, elektroniczny, hutnictwo metali oraz przemysł samochodowy (zakłady Volkswagena, Opla, Forda, Mercedesa, Porsche).
Ponad 1/3 powierzchni Niemiec zajęta jest pod uprawę głównie zbóż, ziemniaków, buraków cukrowych, roślin oleistych, pastewnych, warzyw oraz chmielu, z którego wytwarza się ponad 5000 gatunków piwa. W dolinach Renu (Rhein) i Mozeli (Mosel) uprawia się winorośl. Wysoki poziom osiągnięto w hodowli bydła i trzody chlewnej.
W strukturze PKB (Produktu Narodowego Brutto) przemysł zajmuje ok. 35%. Największe znaczenie w Niemczech ma przetwórstwo metalowe, tj. przemysł maszynowy, metalowy, elektrotechniczny, elektroniczny, precyzyjny i środków transportu. Główne produkty wymienionej grupy to obrabiarki, linie technologiczne, silniki, aparatura precyzyjna i pomiarowa, sprzęt elektroniczny, fotograficzny, optyczny i gospodarstwa domowego. Szczególną pozycję zajmuje przemysł samochodowy. W produkcji samochodów osobowych (ok. 4 mln szt. rocznie) Niemcy zajmują trzecie miejsce w świecie po Japonii i USA. Silnie rozbudowane jest hutnictwo żelaza i metali kolorowych. Huty skupiają się głównie w zagłębiu Ruhry, Saary w Saltzgitter i Eisenhttenstadt nad Odrą. Duże znaczenie ma również przemysł stoczniowy, chemiczny, włókienniczy i spożywczy.
W strukturze PKB rolnictwo w Niemczech zajmuje co prawda tylko 1%, ale dzięki wysokiej wydajności zapewnia krajowi samowystarczalność żywnościową. Użytki rolne zajmują ok. 49% powierzchni państwa. Uprawia się głównie zboża (pszenicę, jęczmień, żyto, owies i kukurydzę) zajmujące 55% areału gruntów ornych, a także rzepak, buraki cukrowe i tytoń - 14% areału. Około 100 tys. ha zajmują winnice, sady i plantacje owocowe 70 tys. ha.
Liczba pogłowia trzody chlewnej, bydła i drobiu kształtuje się na następującym poziomie:
Trzoda chlewna ok. 26 mln szt
Bydło ok. 16 mln szt
Drób ok. 95 mln szt
Niemcy są jednym z głównych eksporterów drewna w Europie (lasy zajmują 30% w strukturze użytkowania ziemi), a mimo to znaczne obszary lasu ze względów ekologicznych i krajobrazowych znajdują się pod ochroną.
Na wodach Morza Północnego, Bałtyckiego i Atlantyku odławia się ok. 300 tys. ton ryb rocznie.
Turystyka
Roczne wpływy z turystyki w Niemczech przekraczają 10 mld USD rocznie. Jest to jedna z najbardziej dochodowych dziedzin sfery usług. Jednocześnie roczne wydatki na turystykę zagraniczną wynoszą ok. 38 mld USD - co stawia Niemcy na drugim po Stanach Zjednoczonych miejscu pod względem wydatków dewizowych na podróże zagraniczne obywateli. Urozmaicony krajobraz - góry, pojezierza, dorzecza, a także wybrzeża morskie i wyspy stanowią w dużym stopniu o turystycznej atrakcyjności Niemiec. Dodatkowymi atutami są również liczne zabytki kultury i sztuki z różnych epok i stylów i oczywiście z iście niemiecką solidnością przygotowana i doskonale funkcjonująca baza turystyczna. Najchętniej odwiedzane przez turystów rejony to: dolina przełomu Renu, Alpy, Saska Szwajcaria, Schwarzwald, Harz, wyspy Hegoland, Sylt i Rugia oraz wybrzeże bałtyckie.
Kanały śródlądowe:
- Dortmund-Ems (265 km)
- Śródlądowy (259 km)
- Men-Dunaj (173 km)
- Kiloński (99 km)
Największe porty morskie:
- Hamburg
- Wilhelmshafen
- Brema (Bremen)
- Lubeka (Lbeck)
- Rostock
Porty rzeczne:
- Duisburg
- Hamburg
- Mannheim
- Ludwigshafen
- Kolonia (Kln)
Dochód narodowy na 1 mieszkańca (2018)
47 662 USD
Struktura zatrudnienia:
usługi: 58,5%
przemysł: 38,4%
rolnictwo: 3,1%