"Romantyczność" A. Mickiewicza - streszczenie

Obłąkana dziewczyna, znaną jako Karusia, dostrzega postać swego zmarłego ukochanego, zwanej Jasieńkiem. Wydarzenie ma miejsce w biały dzień, na rynku niewielkiego miasteczka. Oprócz zwykłych ludzi w otoczeniu obłąkanej gromadzą się również starzec i poeta. Karusia rozmawia z duchem swego zmarłego kochanka, widmo ubrane jest w biel jak chusta, a jego dłonie emanują zimnem, wzbudzając lęk w oczach dziewczyny.

W trakcie rozmowy, Karusia błaga swego ukochanego, by zabrał ją ze sobą i nie opuszczał, obawiając się, że jej wizje nie znajdą akceptacji społeczeństwa. Jej zachowanie wywołuje przekonanie wśród prostych wieśniaków o obecności duszy zmarłego. W międzyczasie rozpoczyna się polemika między poetą a starcem odnośnie słuszności ich przekonań. Starzec, reprezentujący klasyczną myśl, nie wierzy w możliwość spirytystycznych doświadczeń Karusi, polecając zaufanie własnemu rozsądkowi oraz oku, które nie ujawnia obecności ducha Jasieńka. Twierdzi, że dziewczyna wymyśla te widzenia, a prosty lud bezrefleksyjnie jej wierzy.

Natomiast poeta, jako romantyk, twierdzi, że również widzi i słyszy to, co dziewczyna. Próbując przekonać starca, podkreśla, że uczucie i wiara mają dla niego większe znaczenie niż szkiełko mędrca, które nie dostrzega ducha. Twierdzi, że wiedza starca jest obca prostemu ludowi. Poeta kończy swoją mowę, podkreślając, że aby dostrzec cud, należy znać żywe prawdy, mieć otwarte serce i patrzeć nim.