Historia zbrodni, wyrzutów sumienia i pokusy w literaturze różnych epok. Przedstaw i oceń zachowanie wybranych bohaterów literackich

Zbrodnia, wyrzuty sumienia oraz pokusa są elementami towarzyszącymi ludzkości
od początku jej istnienia. Elementy te również bardzo często budzą wielką fascynację, a także zauroczenie, które są wynikiem odwiecznego pociągu do zła, gdyż dobro nigdy nie
było aż tak wciągającym i nagłośnionym tematem jak jego przeciwieństwo, czyli zło, które z kolei było tematem, któremu urokowi i kultowi przemocy ulegali artyści, filozofowie i zwykli ludzie wszystkich epok. Zło czyha bowiem na każdego z nas i nawet się nie spostrzeżemy gdy wciągnie nas ono w swoją grę. Taki problem stał przed wieloma bohaterami literackimi i jest on nadal aktualny.
Zbrodnia, kryjąca się za nią pokusa i wyrzuty sumienia towarzyszyły bowiem ludziom
od zalania dziejów i nadal przyciągają ku sobie wiele ofiar. Natomiast wszystkie te elementy przenikając wszystkie epoki stały się częstym motywem w malarstwie, filmie, a także rzeźbie. Ich obecność można dostrzec w bardzo wielu powieściach, wierszach i dramatach, gdzie bohater kogoś zabija, okalecza lub sam zostaje zamordowany.
Od strony religijnej pierwszymi osobami, które ulegają jednemu z powyższych elementów są Adam i Ewa, którzy będąc słabej woli uginają się pod wpływem pokusy jaką kładzie na nich Szatan. W ten oto sposób łamią oni Boży zakaz spożywania owoców z drzewa poznania i wiadomości, a także dobra i zła. Karą jest wypędzenie z Edenu i pełne trudów i cierpień życie na ziemi. Po opuszczeniu raju otrzymali od Boga potomstwo. Urodziło im się dwóch synów: Kain i Abel, którzy pewnego razu postanowili złożyć Bogu ofiarę, jednak dar Kaina nie zostaje przyjęty przez Stwórcę. Zasmucony tym i ogarnięty zazdrością Kain zabija Abla. Bóg przeklina mordercę i oznacza go dożywotnim piętnem. Natomiast bratobójca osiedla się na wschód od Edenu. W ten oto sposób staje się pierwszym w dziejach ludzkości zabójcą. Obydwie historie, które zostały przed chwilą przeze mnie omówione są łańcuchem,
który możemy porównać do każdego z następnych dzieł literackich. W tych opowiadaniach zaczątkiem tego łańcucha jest pokusa, której skutkiem jest kara a po której pozostają już tylko
wyrzuty sumienia.
W mitologii natomiast, przykładem takiego bohatera jest Król Edyp. Bez wątpienia jest to postać, która swoimi poczynaniami doprowadziła do wielkiego nieszczęścia i cierpienia. Po objęciu władzy w Tebach bogowie przypomnieli sobie o nim ponieważ żył on
z podwójną zbrodnią na sumieniu. Ojcobójstwo i kazirodztwo, te śmiertelne grzechy stanowiły obrazę dla bóstw olimpijskich. Wówczas nastały ciężkie czasy w Tebach pełne zarazy i nieszczęść chodzących po ludziach, zaś jedynym ratunkiem było odnalezienie mordercy Lajosa. Edyp szukając sprawiedliwości dla zabójcy dowiaduje się, że to on właśnie nim jest. W ten czas dochodzi do niego wiadomość o samobójczej śmierci Jokasty, która się powiesiła, wówczas Edyp oślepia siebie wydłubując sobie oczy. Lecz niestety Edyp nie wiedział, że chcąc uciec od fatum ono cały czas nad nim ciążyło. Edyp będąc osobą uczciwą i sprawiedliwą postanawia, a wręcz nakazuje aby go wygnano z miasta.
Przy „Królu Edypie” łańcuch tych zdarzeń poszerza się o zbrodnię. Zauważamy również, że Edyp jest bohaterem tragicznym, którego wszelkie dążenia są z góry skazane na niepowodzenie, a każda decyzja, którą podejmuje, prowadzi go do finalnej klęski.
Następnym utworem jaki będę chciał omówić jest „Makbet” Williama Szekspira. Jest to dramat ukazujący psychikę jednostki, którą nieokiełznana żądza władzy popycha do kolejnych zbrodni. Makbet będąc pełnym żądzy władzy, zostaje jeszcze bardziej podsycony przez żonę, która rozbudza jego ambicję. Po objęciu władzy Makbet by jej nie stracić, morduje swego przyjaciela, a także prześladuje wszystkich, którzy w jakikolwiek sposób budzą jego podejrzenia. Lecz niestety wyrzuty sumienia nie dają za wygraną. U Lady Makbet mocna osobowość nie wytrzymuje próby w konfrontacji z rzeczywistością. Do końca swych dni żyje napiętnowana poczuciem winy. Po zbrodni oddala się od męża, nie uczestniczy w jego rządach i dalszych morderstwach. Zaczyna się załamywać psychicznie. Nie daje rady unieść ciężaru wydarzeń, choruje i ma wyrzuty sumienia, traci zmysły i popełnia samobójstwo. Inaczej na zbrodnie reaguje Makbet. A mianowicie z człowieka o wrażliwym charakterze zmienia się w postać która pod maską tyrana skrywa lęk i obawę przed zdemaskowaniem. Początkowo jest postacią prawą, która odrzuca myśl zbrodni jakie podsuwa mu żona ponieważ obawia się sprawiedliwości ziemskiej. Lecz po wejściu na drogę licznych przestępstw zbrodnie przerastają jego siły, wytrącają go z równowagi. Zaczyna obawiać się o swoją przyszłość. Ale zostaje uspokojony przez czarownice kolejną przepowiednią, zagłusza swoje sumienie i staje się obojętny na wszystko, nawet na śmierć żony. Staje się tyranem i nie cofnie się już przed żadną zbrodnią, by utrzymać władzę.
Ze wszystkich epok, najbardziej obrazującą zbrodnię jest współczesność. To właśnie
1 września 1939 roku był dniem ataku Niemiec na Polskę, który dał początek II wojnie światowej. Na szczególną uwagę zasługują „Medaliony” Zofii Nałkowskiej. Jest to książka
w której ujęto krótkie opowiadania, które są oparte na relacjach więźniów obozów hitlerowskich i naocznych świadków zbrodni, przeprowadzanych w miejscach masowego
mordu. Poprzez ich szczegółowe omówienie możemy dowiedzieć się z jak wielkim okrucieństwem ci ludzie byli traktowani. Ogarnia nas wówczas wielki niesmak, który jest wywołany tym jak nieobliczalni są niemieccy kaci wojny, którzy z wielkim okrucieństwem i obojętnością wymierzali kary dla swoich ofiar. Motto opowiadań: „Ludzie ludziom zgotowali ten los” uświadamia nam do jakiego okrucieństwa zdolny jest człowiek wobec drugiego człowieka. Bo przecież ludźmi byli ci, którzy umierali każdego dnia i byli obiektem wszelkich znęcań w obozach koncentracyjnych, jak również ludźmi byli i ci, którzy kierowali tym aparatem terroru. Obozy koncentracyjne, masowe ludobójstwo, uprzedmiotowienie jednostki i pozbawienie jej godności ludzkiej było wynikiem obłąkańczej idei Hitlera o wyższości rasy aryjskiej nad pozostałymi rasami.
Równocześnie u Borowskiego zauważamy olbrzymi obraz ludzkiego dzieła jakimi są obozy koncentracyjne. W opowiadaniu „U nas w Auschwitzu” więźniowie są materiałem, który Niemcy potrafią wykorzystać w jak najbardziej efektywny sposób. Wszyscy ludzie którzy byli mordowani, musieli przejść przez męczarnie, które miały miejsce w obozach koncentracyjnych, gdzie ogół ludzi aby przeżyć dopuszczał się kanibalizmu, który okazywał się ich jedyną szansą na przetrwanie i zaspokojenie głodu, który był nie do zniesienia. Rzeczywistość obozowa okazuje się tu sumą przemocy, a ludzie, którzy w niej uczestniczą to mocni i słabi, ci, którzy gwałt zadają i ci, którzy mu ulegają. Tam, gdzie znalazł się Tadek ukazano całą przerażającą technikę uśmiercania przez co człowiek stawał się zlagrowany. To właśnie system hitlerowski dopuścił do powstania obozów i wypaczenia ludzkiej psychiki. Zaś największą zbrodnią hitlerowców było to, że ludzie, którzy przeżyli koszmar wojny, okupacji, obozów koncentracyjnych, stracili wrażliwość moralną i zobojętnieli na zło.
Zauważamy więc, że zbrodnia, wyrzuty sumienia i pokusa są elementami które były, są i będą towarzyszyły bohaterom cały czas. Zaś wszystkie postacie gdy już wejdą na ścieżkę zbrodni z której nie ma żadnego powrotu, starają się uciec za wszelką cenę od czynów które popełniły. Lecz również i ta ucieczka prowadzi do nikąd, gdyż nie ma osoby która by nie miała żadnych skrupułów i wyrzutów sumienia uprzednio popełnionych zdarzeń. Dlatego wiadome jest, że każdy zły czyn którego dopuści się człowiek zostanie odpowiednio ukarany.